ماجرای همجنسگرایان ایرانی

کیان امانی جوان ۲۹ ساله روزنامه نگار و فتوژورنالیست برنده جایزه کاوه گلستان است. فیلم های زیادی از وی در جشنواره های آمستردام ، لندن و نیویورک به نمایش درآمده است. کیان امانی در جریان اعتراضات بعد از انتخابات ایران در ۲۶ خردادماه به دست نیروهای لباس شخصی چاقو خورد و بارها به دلیل عکاسی از تظاهرات توسط آنان مورد ضرب و شتم قرار گرفت. کیان امانی در سال اخیر به مستند سازی از زندگی همجنسگرایان ایرانی و مشکلات آنان پرداخته است که در این خصوص با وی به گفتگو نشسته ایم .

به عنوان یک مستند ساز چرا به موضوع همجنسگراها در ایران علاقه مند شدید؟

ابتدا فقط جذاب بودن سوژه مرا به سمت این موضوع جذب کرد . اما در حین ساختن فیلم با بسیاری از همجنسگراها بیشتر آشنا شدم، آنها را بیشتر شناختم و با مشکلات آنها درگیر شدم . همین آشنایی بیشتر حتی موجب دوستی من با بسیاری از همجنسگرا شد و همین نزدیکی موجب شد که برای ساختن این فیلم اصرار بیشتری داشته باشم تا شاید بتوانم از طریق ساخت این فیلم نظر جامعه و مردم را به حقوق هم جنس گراها و احترام به این حقوق جلب کنم . من هم قبل از ساخت این فیلم متاثر از جامعه سنتی و مذهبی ایران نگاه اشتباهی به همجنسگرایی داشتم اما بعد از تحقیق و بررسی در باره این افراد نگاهم بکلی تغییر کرد .

از تغییر نگرش صحبت کردید . علت اصلی این تغییردر شما چه بود؟

شناخت بهتر از گرایش جنسی، رفتار، منش و شخصیت این افراد عامل اصلی تغییر نگاه من بود. همجنسگراها آدم فضایی یا موجودات غریبی نیستند تنها تفاوتشان با دیگران گرایش جنسی و در اقلیت بودنشان است. حتی خیلی وقت ها شما می بینید که همجنسگراها افراد مفیدتری از دگرجنس گرایان برای جامعه هستند.

به نظرم همجنسگراها انسانهای بسیار با هوش و موثری هستند . در هر رشته ایی که فعالیت میکنند بسیار موفق و در قبال وظایف اجتماعی مسوول هستند. من حدود شش ماه با تعداد زیادی از دوستان همجنسگرایم مثل یک خانواده زندگی کردم و می توانم بگویم یکی از بهترین دوران های زندگی ام همین شش ماه بود و در حال حاضر که خارج از ایران هستم بیشتر از همه اعضای فامیلم با دوستان همجنسگرایم در ارتباط هستم.

در جریان ساخت فیلم با چه مشکلاتی روبرو بودید ؟

مهمترین مشکلم متوجه نشدن دیگران از ساخت این فیلم و خارج کردن فیلم های خام از ایران بود. به هر حال فیلم ساختن از موضوعی که مجازاتش در ایران اعدام است سختی های خاص خود را دارد.

اعتماد کردن همجنسگرایان به شما و حضور در این فیلم سخت نبود؟

در مواردی به سختی توانستم اعتماد همجنسگرایان را جلب کنم اما وقتی این اعتماد برقرار شد موضوع فیلم تبدیل به حاشیه شد و دوستی من با این افراد به اولویت تبدیل شد. همجنس گرایی یک موضوع کاملا بیولوژیک و طبیعی است و زندگی همجنسگراها در جامعه سنتی و مذهبی ایران بسیار سخت است . در همین واشنگتن چند روز پیش تظاهراتی بر علیه همجنس گراها برگزار شد.

شما از آنها در ایران فیلم ساخته ایدو حتما با موارد خاصی در زندگی آنها برخورد کرد ه اید . کمی از تجربیات خود به ما بگویید؟

به نظرم یکی از مهمترین مشکلاتی که همجنسگرایان ایرانی با آن روبرو هستند عدم پذیرش از طرف خانواده و اطرافیان است.

در حال ساخت فیلم یکی از بچه ها خانواده اش را از گی بودن خود مطلع کرد و پدرش با چاقو به وی حمله ور شده بود و با چاقو قصد بریدن سر فرزند خود را داشت. خوشبختانه این پسر زنده ماند ولی پدرش به او پیشنهاد کرده بود که خودکشی کند و خودش هم کمکش خواهد کرد این تاسف برانگیز است که احترام به حقوق بشر تا این اندازه در ایران رعایت نمی شود.

مشکل دیگری که بسیاری از همجنسگراهای ایرانی با آن روبرو هستند فشار بسیاری از خانواده برای ازدواج است . غم انگیز است که بسیاری از همجنسگراها بر خلاف طبیعی ترین گرایش جنسی که دارند ازدواج می کنند، به ناچار بچه دار می شوند و با مشکلات جدی روبرو می شوند.

در واقع بسیاری از همجنسگراها در ایران برای اینکه خانواده ها متوجه نشوند ازدواج میکنند و بسیاری از آنها هم مجبور به ترک وطن و مهاجرت می شوند .دختران همجنسگرا هم با مشکل ازدواج اجباری روبرو هستند. من با دختران همجنسگرایی مصاحبه کردم که آنها هم دارای نقش های اجتماعی مختلف مثل معلم ،مدیر کافی شاپ، وبلاگ نویس و غیره هستند که هر یک داستانها و مشکلات متفاوتی دارند. در قانون مجازات اسلامی هم دخترها پس از 3 بار که برای قاضی مبادرت به رابطه با همجنس اثبات شود مشمول مجازات اعدام می شوند. آمار سازمان حقوق بشر می گوید که هر جامعه ای هفت تا ده درصد همجنس گرا دارد و به حتما باید به حقوق این افراد احترام گذاشت.

پلیس هم که میدانید برخورد بسیار بدی دارد . یکی از دوستان گی ام را به دلیل موهای بلندش بازداشت کرده بودند و پس از اینکه متوجه همجنسگرا بودن اش شده بودند غیر انسانی ترین برخوردی را که بتوان تصور کرد با او کرده بودند.

شما تصور میکنید که در جامعه ایران همه همجنس گرایی ها بیولوژیک است؟

اگر منظور شما شایعاتی است که همیشه درباره جاهایی مثل خوابگاه ها، مدارس دخترانه و پسرانه عموما مذهبی، پادگان ها و جاهای دیگر وجود دارد است، به نظرم این اصلا ربطی به همجنسگرایی ندارد. ارتباط با همجنس در این موارد به دلیل محدودیت در ارتباط با جنس مخالف است. این همجنسگرایی نیست این همجنس بازی است و بین این دو موضوع تفاوت زیادی وجود دارد. رفتار جنسی با گرایش جنسی فرق دارد. رفتار جنسی انتخابی است اما گرایش جنسی انتخابی نیست و یک موضوع بیولوژیک و طبیعی است.

شما از مهاجرت برخی از همجنسگراها صحبت کردید آیا آنها به راحتی امکان پناهنگی دارند؟

از وضعیت همجنسگراهای پناهجو یا پناهنده در کشورهای مختلف اطلاع چندانی ندارم اما در ترکیه پناهجو های همجنسگرایی را دیدم که بیشتر از 3 سال است در انتظار پناهنده شدن به کشورهای مختلف به سر میبرند و دولت ترکیه هر شش ماه از آنها پول خاک میگیرد و حق کار و تحصیل هم ندارند . در ترکیه همجنسگرایی غیر قانونی نیست ولی به لحاظ فرهنگی مشکلات زیاد برای همه پناهنجو ها به خصوص پناهجوهای همجنس گرا وجود دارد و در مواردی هم گزارش هایی از برخورد بد پلیس ترکیه با پناهجویان همجنسگرا وجود دارد.

فکر می کنید با توجه به تحولات احتمالی در آینده سیاسی و اجتماعی ایران چه آینده ای در انتظار همجنسگرایان ایرانی است؟

هر تحولی که در آینده سیاسی اجتماعی ایران صورت بگیرد باید در وضعیت حقوقی و اجتماعی همجنسگرایان هم تغییرات جدی صورتی بگیرد تا این ترس وعدم شناختی که در جامعه از همجنسگراها به چشم میخورد از بین برود و حقوق همه انسان ها با هر گرایش جنسی، قومی، مذهبی، سیاسی و ... محترم شمرده شود و به انسان صرفا به خاطر انسان احترام گذاشته شود.

همجنسگرایان زیادی در فیلم وجود دارند که در تمامی اتفاقات چند ماه اخیر ایران حضور فعال داشته اند و هزینه های زیادی هم مثل دستگیری، مورد اصابت گلوله قرار گرفتن و غیره داده اند امیدوارم حقوق همه اقلیت ها در آینده سیاسی و اجتماعی ایران محترم شمرده شود.

فیلم شما در چه مرحله ایی از ساخت قرار دارد؟

تدوین اولیه را شروع کرده ام اما باید از چند نفر دیگرهم فیلم بگیرم و سپس باید فیلم را به همه کسانی که در این فیلم هستند نشان بدهم تا مبادا با نمایش فیلم برای کسی خطری ایجاد شود. برخی از صورت ها باید محو باشد و از امنیت همه آنهایی که در فیلم حضور دارند باید خاطرم جمع باشد در غیر اینصورت از نمایش فیلم صرف نظر می کنم.

به نظر میرسد "یک ساعت" زمان نهایی این مستند باشد و امید وارم که این فیلم بتواند درک بهتری از اقلیت همجنس گرا به اکثریت دگرجنسگرا بدهد والبته برای درک بهترزندگی همجنسگرایان همزمان از بخشهای مختلف زندگی آنها عکاسی هم کرده ام و امیدوارم همزمان با نمایش فیلم، نمایشگاه عکسی هم از جامعه همجنسگرای ایرانی برگزار کنم.

۱۰ فروردین ۱۳۸۹