زندگی واقعی سپیده اما با رویاهای آسمانی او ناسازگار است. خانواده با دشواری‌های مالی دست و پنجه نرم می‌کند، امکانات چندانی برای پیشبرد پژوهش‌های سپیده در اختیار نیست و برنامه‌های او برای پیش‌رفتن در ستاره شناسی به بن بست می‌خورند. سپیده در نهایتِ ناامیدی به انوشه انصاری، تنها زن ایرانی که به فضا سفر کرده، نامه‌ای می‌نویسد؛ نامه‌ای که همه چیز را برای او دگرگون می‌کند... این داستانِ واقعی چنان بریت مادسن (Berit Madsen) مستندساز دانمارکی را تحت تاثیر قرار داده که تصمیم گرفته فیلمی با این موضوع بسازد. او به این خاطر، بارها به ایران سفر کرده است.
بریت مادسن که همسرش یک ایرانی است برای نخستین بار در بهار ۲۰۰۹ به سعادت آباد در نزدیکی شیراز سفر می‌کند. او و همسرش پیش‌تر درباره فعالیت‌های ستاره‌شناسی در این شهر کوچک شنیده بودند. آنها در سعادت آباد در خانه معلمی اقامت می‌کنند که سخت در تلاش است دانش آموزان را با ستاره شناسی آشنا کند و به آنها بیاموزد که دنیا فراتر از کوچه و محله آنهاست. این تلاش‌ها در شهری در جریان است که در محیط بسته آن، دختران حتی برای گشت‌های شبانه ستاره‌شناسی با محدودیت‌های خانوادگی و اجتماعی روبه‌رو هستند.
سپیده فیلمی مستند ساخته بریت مادسن است. فیلم محصول دانمارک با همکاری یک گروه ایرانی است که در ایران و امارات متحده عربی فیلمبرداری شده است. فیلم به زبان پارسی و با زیرنویس انگلیسی در جشنواره های گوناگون به نمایش درآمده است.
بریت مادسن، فیلمساز و مردم شناس دانمارکی، فعالیت های سینمایی خود را بیشتر در چارچوب پژوهش های مردم شناسانه اش پی می گیرد. او در فرانسه و دانمارک تحصیل کرده و در کشورهای حوزه کاراییب، نپال، هند و صربستان فعالیت داشته است. تازه ترین ساخته او «سپیده» موضوعی اجتماعی در ایران را دنبال کرده است.
از دیگر ساخته های او "دوستان، خانواده و احمق ها" است که در نیجر همراه با آن مت یورگنسن ساخته شده است.
سپیده اما نه به یادگرفتن آشپزی علاقه‌‌ای نشان می‌دهد و نه به شرکت در عروسی بستگان. او که به گفته خودش دختری منزوی بوده حس می‌کند که به کمک دوره‌های اخترشناسی توانسته وارد جامعه شود و حرف خودش را بزند. در بخشی از فیلم، دایی سپیده به او هشدار می‌دهد که اگر در این گشت‌ها خطایی از سپیده سر بزند او را می‌کُشد. اما او پافشاری می‌کند که این فعالیت علمی و گروهی، سالم است و او را از فشارهای روزمره اجتماعی تخلیه می‌کند.
موضوعی جذاب برای جشنواره‌های جهانی
مستندی که بریت مادسن درباره سپیده ساخته به تازگی جایزه بهترین مستند در جشنواره فیلم بلفاست (۲۰۱۴) را به خود اختصاص داده و در ماه های گذشته در جشنواره‌های دیگری مانند جشنواره جهانی فیلم‌های مستند آمستردام (ایدفا) و جشنواره ساندنس در یوتا به نمایش درآمده است. این فیلم از آغاز ماه اوت نیز به شکل عمومی در سینماهای هلند در حال نمایش است.
بریت مادسن که در کپنهاگ ساکن است طی پنج سال، ساخت این فیلم را در سعادت‌شهر، شیراز و دوبـی همراه با یک گروه ایرانی به پایان برده است. او در گفت و گو با بی بی سی فارسی می‌گوید: "از همان نخستین باری که سپیده را در میان دیگر دانش‌آموزان در سعادت‌شهر دیدم متوجه شدم که او با همه متفاوت است. نگرانی‌های مادر، کمبود امکانات و محدودیت‌های جامعه هیچ یک از اشتیاق او برای یادگیری و پیش رفتن کم نمی‌کرد. سپیده مرا به خانه‌اش دعوت کرد. پوسترهای آلبرت انیشتین، فیروز نادری، انوشه انصاری و ... روی دیوار اتاقـش توجه مرا جلب کرد. همان لحظه به خودم گفتم که باید مستندی درباره او بسازم."
این مستندساز دانمارکی می‌افزاید: "سپیده و خانواده‌اش از آغاز کار، برخورد بسیار راحتی با گروه داشتند. آنها به من اطمینان کردند و رابطه بسیار دوستانه‌ای میان ما شکل گرفت. در حقیقت همین فضا باعث شد که من به زندگی شخصی سپیده نزدیک شوم. فکرمی‌کنم سپیده هم خوشحال بود که یک نفر شاهد تلاش‌های او برای رسیدن به اهدفش است. من تا آن زمان، انوشه انصاری را هم نمی‌شناختم اما ویدئوی سفر انوشه به فضا را در خانه سپیده دیدم و متوجه شدم که او سخت در تلاش است تا با این کاوشگر فضایی ایرانی-آمریکایی ارتباط برقرار کند. بعدها در سال ۲۰۱۳ برای نخستین بار در دوبی با انوشه انصاری دیدار کردم؛ زمانی که آخرین مراحل فیلمبرداری در آنجا به پایان رسید.»
واکنش‌ها در تهران
این مستند نود دقیقه‌ای گرچه کوشیده خود را از مسایل سیاسی- اجتماعی موجود در ایران کنار نگه دارد ولی با این همه از انتقاد رسانه‌های تندرو در تهران بی نصیب نمانده است. خبرگزاری فارس این فیلم را "روایتی غیرواقعی از مشکلات زنان در جامعه اسلامی ایران برای تحصیل و رسیدن به موفقیت‌های علمی" خوانده و پایگاه خبری فرهنگ انقلاب اسلامی نیز "سپیده" را فیلمی "ضد ایرانی" ارزیابی کرده است. فیلم با این حال در جشنواره فیلم فجر در تهران با حضور کارگردان به نمایش درآمد و واکنش مثبت شماری دیگر از رسانه‌های ایرانی را هم به دنبال داشته است.
داستانی متفاوت از ایران
سپیده و انوشه انصاری در ساحل دوبی
بریت مادسن تاکید می‌کند که فیلم او فیلمی سیاسی نیست و آنچه مشوق او بوده تنها "امید" و "اشتیاق" سپیده در واقعیت بخشیدن به رویاهایش بوده است.
مادسن می‌گوید: "من ایران را پیش از ساخت این فیلم هم می‌شناختم ولی پس از سفر به سعادت‌آباد حس کردم که این داستان با داستان‌های دیگری که معمولا از ایران می‌شنویم متفاوت است. سپیده شخصیتی استوار بود که مرا تشویق می‌کرد او را دنبال کنم تا ببینم چگونه می‌خواهد رویاهایش را به واقعیت تبدیل کند."
مادسن می‌افزاید: "فکر می‌کنم مستندساز برای کار روی موضوع به یک نوع کشف و در واقع به یک نوع دریافت ناگهانی نیاز دارد. من این دریافت را با دیدن سپیده عمیقاً به دست آوردم."
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید