● زنان

جشن سال نو در اروپا، همچون انفجاری از نور و شادی از پس ایام مذهبی کریسمس برای جبران اندوه اندیشیدن به تنهایی آن «مادر باکره» و نوزاد آسمانی اش در شکلی کاملا زمینی برای مردم اروپا از راه می رسد.

بررسی حقوق زن در مجموعه قوانین ایران نیازمند صرف وقت و سیاه نمودن کاغذ بسیار است؛ چرا که فارغ از نبودن قوانین یکپارچه مشخص در این خصوص، بعضاً تناقضات و ناسخ و منسوخ های متعددی در تاریخ قانون گذاری ایران در خصوص زنان و حقوق آن ها به چشم می خورد که با بررسی های کارشناسانه قابل فهم و درک است.

وقتی از تبعیض مثبت به نفع زنان صحبت می شود، فوراَ واکنش نشان می دهند و از مزایای مثبت شایسته سالاری می گویند. ولی این آقایان گویی غافل از آنند که اساس فعلی جامعه بر تبعیض شکل گرفته است: تبعیض به نفع مردان، تبعیض به نفع گروه هایی خاص که «خودی» تلقی می شوند، و تبعیض به نفع... در حقیقت رکن اساسی جامعه ایران، تبعیض به نفع گروه های خاص جنسیتی، مذهبی، قومی، و... است ولیکن تا سخن از تبعیض مثبت به نفع زنان به میان می آید به یکباره همه به یاد شایسته سالاری می افتند!

مطلب زیر، شانزدهمین روایت از مجموعه «تجربه های زنانه» است که توسط فرانک فرید، شاعر، مترجم و فعال حقوق زنان، به فارسی برگردانده شده است. مجموعه «تجربه های زنانه» را فرانک فرید از کتابی که «ریوکا سالمن» آنها را گردآوری و به چاپ رسانده، انتخاب و ترجمه کرده است.

شنبه 6 دی ماه 1393، طبق تازه ترین خبرها از روند قضایی پرونده «مهدیه گلرو»، مطلع شدیم که بازپرس پرونده، به جای تصمیم گیری در مورد «پایان دادن به بازداشت موقت مهدیه گلرو پس از اتمام تحقیقات مقدماتی»، متأسفانه با صدور کیفرخواست علیه مهدیه، پرونده اش را به دادگاه فرستاده است. در پی اطلاع از این روند ناعادلانه، تعدادی از اعضای کانون شهروندی زنان گرد هم آمدند تا در نشستی به این اقدام بازپرس و ادامه بازداشت غیرقانونی مهدیه گلرو اعتراض کنند.

پس از گذشت بیش از دو ماه از اسیدپاشی‌های زنجیره‌ای در اصفهان هنوز عامل یا عوامل این اقدام دستگیر نشده‌اند، اما همچنان مهدیه گلرو، عضو کانون شهروندی زنان و از شرکت‌کنندگان در تجمع اعتراضی به این حادثه، در بازداشت به سر می‌برد. از این رو ۷۰۰ فعال سیاسی و مدنی و دانشجویی در نامه ای به حسن روحانی،رئیس جمهوری ایران از او خواستند که از تمامی امکانات قانونی و ظرفیت‌های خود برای رهایی مهدیه گلرو بهره گیرد.

مجلسیان هنگام وضع قوانین انگار به دنبال «خیالات و تصورات» خود، معضلاتی را نشانه می روند که نه گرهی از مشکلات نیمی از جامعه را می گشاید و نه حتا قانون گذاران را به جامعه ی «آرمانی»شان نزدیک می کند. در واقع به نظر می رسد بخشی از قانون گذاران ما در مجلس نهم، نه تنها اعتنایی به واقعیت هایی که نشان دهنده معضلات درون جامعه زنان ایران است ندارند بلکه رویکردشان به مسئله زنان، انهدام آمارها و پژوهش هایی است که واقعیت های درون جامعه زنان را آشکار می سازد

در کتاب مقدس دوران کودکی من یک نقاشی بود که موسی پیامبر و دریای سرخ را نشان می داد. موسی با آن ریش بلند و بدن قدرتمند و غرق در تابش نور آسمانی خیلی متفاوت با گروه اسرائیلی های خسته و ژولیده به نظر می آمد. دست های او با عصایش رو به آسمان بلند بود و دریا به دو نیمه تقسیم شده بود. دو دیوار بزرگ از آب دریا در دو طرف راهی که باز شده بود سر به آسمان کشیده بودند و در آن آبها میلیون ها ماهی با ترس و وحشت در حال گریز بودند.

داستان کوتاه «ملکه ی برفی» نوشته «پنی فینی» را با ترجمه روح انگیز پورناصح در زیر می خوانید:
لبـاس عروسي بسیـار زیبـایی دوخـت، اگـرچه توي آن مثل گلوله ی برف به نظر مي‌رسيدم. دنباله‌اش چندين لايه تور سفيد بود كه روي زمين كشيده مي‌شد. لباس عروسي و لباس‌هاي پاتيناژم را از سن هفت سالگي در كمد اتاق مهمان گذاشته ام. تصميم گرفتيم همه چيز را براي دخترم كِلي نگه داريم.

حقوق بشر سرشتی جهانشمول دارد بنابراین کسی را نمی توان و نباید به هیچ دلیلی از آن محروم کرد. به جای خلق حقوق بشر بومی و محلی، و صرف هزینه و وقت، حکومت ها وظیفه دارند امکانات رشد و برابری بین همه شهروندان را فراهم آورند و در جهت استقرار صلح، دموکراسی، رفاه اقتصادی، حفظ محیط زیست گام بردارند.

بعدازظهر روز 16 آذرماه، جمعی از فعالان مدنی، دانشجویی و کنشگران حوزه زنان از جمله برخی اعضای کانون شهروندی زنان، در منزل «امین احمدیان»، همسر «بهاره هدایت»، حضور یافتند. در این مراسم از دانشجویان دربند، تجلیل به عمل آمد از جمله «بهاره هدایت» که از دی ماه 1388 تاکنون در زندان به سر می برد، و نیز از «مهدیه گلرو»، عضو کانون شهروندی زنان که به خاطر اعتراض مسالمت آمیزش در مقابل مجلس به اسیدپاشی های انجام شده در اصفهان، از چهارم آبان ماه امسال در انفرادی زندان اوین در بازداشت است.

مطلب حاضر نوشته «لورن تیلور» است که توسط مهسا پناه شاهی به فارسی ترجمه شده است. تیلور از سال 1978 در عرصه مبارزه به منظور توقف خشونت علیه زنان کار می کند. او مهارت های دفاعی برای توقف خشونت و تجاوز را به وسیله فنون «دفاع شخصی» به زنان آموزش می دهد:

چندی پیش ویدیوئی از یک سخنرانی مذهبی درباره مجازات زنان در جهنم، در شبکه های اجتماعی دست به دست شد که سندی دیگر بر تاخیر فرهنگی مسلمانان به دست مدعیان این امر داد. موضوع سخنرانی شرح و توصیف عذاب های هولناکی بود که زنان با نپوشاندن موی و یا آزردن شوی به آن مبتلا خواهند شد. مأخذ این گونه سخنان، روایات مکاشفه ایست(۱) که نمونه های آن در همه ادیان و مذاهب و حتی در حوزه ادبیات و فیلم هم دیده می شود. البته این مورد خاص، قسمتی از روایات مربوط به معراج در ادبیات مسلمانان است.

متن حاضر، که در سایتی فمینیستی[1] به چاپ رسیده و توسط مهسا پناه شاهی به فارسی برگردانده شده است، توسط «کت لازو»[2] دانش آموخته ی تبلیغات و تجارت الکترونیک از موسسه ی مد و تکنولوژی به نگارش درآمده است. کت لازو همچنین مفسر اجتماعی، منتقد رسانه و در نهایت زنی است که همه چیز را مورد سؤال قرار می دهد:

سکسیسم همچون راسیسم بر نوعی جداسازی و تفکیک نقش های جنسیتی، دوانگاری، تحقیر و تبعیض سیستماتیک "دیگری" استوار است که فرادستی گروهی را همچون هنجار و فرودستی "دیگری" را همچون گروهی "متفاوت" در نظام قدرت سامان می دهد. در سکسیسم، مرد مظهر آدمیت، هنجار جامعه، جنس برتر و نماد اقتدار به شمار می رود و زن همچون آن دیگری، فرودست، "نیمه دیگر" و بیشتر "ابژه ای جنسی" است

خشونت جنسیتی چگونه بچه ها را در سنین مختلف تحت تأثیر قرار می دهد؟ ما چگونه می توانیم با بچه ها و جوانترها ارتباط برقرار کنیم؟ اینجاست که ما به آن آموزش و تمرین ها و وسایل کار نیاز داریم. اتحادیه های معلمان واقعاَ می توانند نقش مثبتی ایفا کنند. یک نقش رهبری، که این خیلی مهم است.

به کوشش سازمان ملل در هشت مارس 2013 و به یاری موسیقیدانان و خوانندگانی از سراسر جهان برای رساندن پیام همبستگی میان زنان ترانه‌ای به نام همه یک زن‌ایم پدید آمد. برگردان این ترانه را پیشکش می‌کنم به همه‌ی کسانی که در پیکار با هرگونه زوررفتاری و خشونت با زنان می‌کوشند.

کشور ما ایران گرفتار حاکمیتی دینی ، دیکتاتوری و زن ستیز است. بیش از 36 سال است که زنان در ایران برای رسیدن به حقوق اولیه انسانی خود با این رژیم اسلامی ضد انسانی در مبارزه ای بی امان می باشند .

با تاسف بسیار، از زمان رشد اسلام گرایی شاهد اظهار نظرهای زن ستیزانه توسط برخی از مسئولان حکومت ها هستیم.

امروزه ما نمی توانیم از خشونتی که به زنان روا می رود جدا از شرایط فرهنگی سیاسی اقتصادی و اجتماعی که در آن زیست می کنند سخن بگوئیم. امروزه در کشورهای خاورمیانه خشونت حرف اول را می زند، خصوصا خشونت به زنان. فمینیست ها بر این نظرند که هر نوع تبعیض جنسیتی نوعی از خشونت و در واقع زیربنای تعدی ها و زن آزاری محسوب می شود. و برای رسیدن به شرایطی جدا از خشونت علیه زنان در جوامع باید علت ها را بررسی و ساختارهای مرتبط با آن را در نظر گرفت.

قوانین و مقررات موجود و حاکم در ایران که بدلیل آمیزش با اصول و شرائع اسلامی، زن را به عنوان موجودی فرودست معرفی می نمایند، خود عامل ایجاد زمینه و تشدید خشونت علیه زنان می باشند

«روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان» است و ما در جامعه ای زندگی می کنیم که خشونت سیستماتیک علیه زنان، آنچنان در تار و پود قوانین و ساختارهای اجتماعی و سیاسی اش لانه کرده که بدون اراده ای جدی برای تغییر آن هرگز نمی توان امیدی به کاهش خشونت علیه زنان داشت.

امسال در حالی فعالان زن ایرانی به این روز نزدیک شده اند که مسئله ی اسیدپاشی و قربانیان اسیدپاشی هنوز به صورت یک معضل باقی مانده است. متاسفانه به جای حمایت دولت از زنان معترض به این خشونت، هنوز متصدیان و عاملان و آمران این فاجعه شناسایی نشده اند و بر عکس «مهدیه گلرو» یکی از فعالان شرکت کننده در تجمع اعتراضی علیه اسیدپاشی به زنان در بازداشت به سر می برد.

جامعۀ مدنی کشور ما این بار در کنار صالحان و فعالان حقوق مدنی، خشونت خیابانی در قالب اسیدپاشی را نشانه گرفت و به درستی خشونت "اسیدپاش" را که حاصل عملکرد آنهاست، به تمامی زیر سؤال برد. در این همصدایی، فصل نوینی در فعالیت های مدنی شهروندان گشوده شد. درخواست یکپارچۀ شهروندان مبنی بر پیگیری رفتار غیر انسانی آمران در واقع نه تنها فرصت هرگونه گشاده دستی را از آنان سلب کرد بلکه از طرف دیگر افق مبارزه ترقی خواهانۀ جنبش زنان کشور را نیز به نمایش گذاشت.

قصه ای که در زیر می خوانید به قلم اکرم خیرخواه و به مناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان به نگارش درآمده است. این قصه ی تلخ، بر گرفته از یک ماجرای واقعی است. این ماجرای شوم و غیرانسانی در یکی از روستاهای اهر- آذربایجان شرقی رخ داده است

در حال حاضر طرح و پیشنهاد «کنوانسیون منع خشونت جنسیت محور در محل کار» یکی از موضوعات اصلی مباحثات هیئت رهبری کننده ی «سازمان جهانی کار» است. لیکن تصویب این کنوانسیون که می تواند گام مؤثری برای متوقف کردن خشونت در نهاد کار باشد نیازمند حمایت کشورهای عضو و نهادهای کارگری از روند تصویب این کنوانسیون دارد.

دردناک تر این است که اگر به این خشونت سازمان یافته اعتراض کنی و خواستار دستگیری خشونت گران یاشی، بازداشت و زندانی می شوی! نمونه بارز این خشونت، بازداشت و زندانی شدن «مهدیه گلرو» است که به دلیل اعتراض به اسید پاشی دستگیر و زندانی شده است.

مهرماه سال جاری اسیدپاشی های زنجیره ای در اصفهان که شکلی عریان از خشونت علیه زنان بود، باعث نگرانی و اعتراض گسترده زنان و مردان شد. شاید این برای نخستین بار بود که جامعه ایران اعتراضی را با چنین وسعتی نسبت به اعمال خشونت علیه زنان ابراز می کرد. واقعیت این است که جامعه ایران در اعتراض مسالمت آمیز به خشونت اسیدپاشی های زنجیره ای علیه زنان واکنشی خودجوش و همگانی نشان داد و به طرزی آشکار، انزجار خود را از پدیده خشونت اعلام نمود، ولی متأسفانه تاکنون مسئولان و مقامات حاکمیت به وظیفه قانونی خود عمل ن

این روزگار زنانی است که خشونت در همه ی ابعاد در حق آنها اعمال شد و بسیارند زنانی که دیگر حتی نامی از خود نمیبردند و در سایه ی تیرگی ها میخزند و منتظر پایان راه مینشینند

گوهر عشقی، مادر ستار بهشتی، به مناسبت «روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان» با عکسی از اعتراض اش نسبت به خشونت با مجموعه تصاویر «نه به خشونت علیه زنان» همراه شده است.

مجلس به جای آنکه زمینه رشد زنان و کاهش خشونت علیه زنان این کشور را فراهم آورد، قوانینی را در تقابل با جایگاه زنان دنبال می‌کند که از دل آن کنترل بر حضور زنان در جامعه و فضای کار و زمینه‌های محدودیت‌های بیشتر آنها و در نهایت خشونت علیه زنان را در پی دارد.

چهارم آذر روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان است. خشونت در اشکال پیچیده آن به شکل: قانون، روابط و مناسبات، فرهنگ، سیاست و... علیه زنان در سراسر جهان وجود دارد و حرگت های جهانی و ملی ضد خشونت علیه زنان در چالشی فراگیر با این حوزه ها قرار دارد.

یکی از شکل های مرسوم و تکرارشونده ی آن، «خشونت خانگی» است که توسط مردان خانواده نسبت به زن اعمال می شود و متاسفانه آمار بسیار بالایی دارد اما از طرف دیگر راه های پیگیری و مجازات عاملان آن بسیار سخت و طاقت فرساست به طوری که اغلب زنان عطای پیگیری حقوقی را به لقایش می بخشند.

گستردگی رفتار خشونتِ جنسیت محور در همه عرصه های اجتماعی، از خانه تا خیابان و محل تحصیل و محیط کار یکی از فراگیرترین موارد نقض حقوق بشر است که امنیت و سلامتی روحی و جسمی زنان و دگرباشان جنسی را در سرتاسر جهان، با مخاطره جدی روبرو ساخته است.

چی‌ماماندا آدیچی، نویسنده‌ی نیجریه‌ای، متن زیر را در قالب یک سخنرانی در آذرماه ۱۳۹۱ در TEDx یوستون (کنفرانسی که سالانه درباره‌ی آفریقا برگزار می‌شود) ارائه کرد. نوشته‌های آدیچی به سی زبان ترجمه شده و در نشریه‌های مختلفی از جمله نیویورکر، گرانتا، داستان‌های جایزه‌ی اَهنری، فایننشال تایمز و زوتروپ چاپ شده است. آدیچی نویسنده‌ی کتاب‌های «گل ختمی بنفش»، «نیمه‌ی خورشید زرد»، «آمریکانا» و مجموعه داستان‌های «آن چیز دور گردن‌ات» است که برنده‌ی جوایز متعددی بوده‌اند. او بین آمریکا و نیجریه در رفت‌وآمد است