رفتن به محتوای اصلی

در جریان بررسی سرنوشت

در جریان بررسی سرنوشت
جمال
عنوان مقاله:
نظر

در جریان بررسی سرنوشت امپراتوری عثمانی خواندیم که بر سر بخشهای عرب‌نشین این امپراتوری چه آمد

چگونه سرانجام بعد از دهه‌ها اداره این مناطق توسط بریتانیا و فرانسه، کشورهای عربستان، عراق، اردن، سوریه، لبنان، کویت و قطر در فاصله دهه ۳۰ تا دهه ۷۰ میلادی مستقل شدند. این قسمت به سرنوشت مناطق شمالی عثمانی اختصاص دارد.

برنامه «جنگ اول» - قسمت شانزدهم: تولد ترکیه
by رادیو فردا
The code has been copied to your clipboard.
<iframe src="https://www.radiofarda.com/embed/player/0/26684206.html?type=audio" frameborder="0" scrolling="no" width="100%" height="144" allowfullscreen></iframe>

The URL has been copied to your clipboard
ارسال به فیس‌بوک
ارسال به توئیتر
No media source currently available

0:0012:05
12:02
لینک مستقیم
بازکردن در پنجره جدید
وقتی رئوف‌بی، افسر عالی‌رتبه نیروی دریایی عثمانی در روز ۳۰ اکتبر ۱۹۱۸ میلادی، در بندر «مودروس» در یونان، پیمان ترک مخاصمه این امپراتوری را با نیروهای متفقین امضا کرد، عثمانی – مرد بیمار اروپا – عملا در بستر احتضار به سر می‌برد.

در این زمان نه تنها از شکوه و قدرت سلطان و حکومتش دیگر خبری نبود بلکه کنترل بخش عمده کشور در پی شورش اعراب و چهار سال جنگ، از دست استانبول خارج شده بود.

عثمانی تسلیم شد و استانبول و ازمیر، دو شهر استراتژیک غرب آناتولی نیز اشغال شدند.

پیمان سور

اما میخ آخر بر تابوت این امپراتوری ۵۰۰ ساله، دو سال بعد زده شد. در روز ۱۰ اوت سال ۱۹۲۰. زمانی که عادل فرید پاشا، یکی از آخرین صدراعظمهای عثمانی، به همراه سه دیپلمات دیگر این کشور، پیمان «سور - Sèvres» را در فرانسه امضا کرد.

به گفته غلامرضا وطن‌دوست، استاد تاریخ، این پیمان به عنوان «پیمان مرگ عثمانی» نامیده می‌شد چرا که هدف اصلی این پیمان، تجزیه کامل عثمانی بود.

او می‌گوید: «بر اساس این پیمان، ازمیر و تعدادی از جزایر دریای اژه به یونان تعلق می‌گرفت. در شرق آناتولی یک ارمنستان ایجاد می‌شد. و همچنین برخی نواحی را نیز برای ایجاد کردستان در نظر داشتند.»

به بیان دیگر، متفقین پیروز در جنگ می‌خواستند ضمن کنترل تمامی بخشهای عرب‌نشین به جای مانده از امپراتوری عثمانی، امکان استقلال ترکها را نیز از آنها بگیرند.

در قرارداد سور، بخشهای عمده شرق آناتولی از شمال طرابوزان تا جنوب وان به عنوان کشور مستقل ارمنستان به رسمیت شناخته شده بود.

در این قرارداد همچنین تمامی مناطق دو طرف تنگه‌های داردانل و بوسفور شامل شهرهای استانبول و چاناق قلعه، منطقه غیرنظامی بین‌المللی شناخته شده بود و جنوب آناتولی نیز بین ایتالیا، فرانسه و بریتانیا تقسیم می‌شد.

بخشی از قلب ترکیه امروز نیز شامل بورسا در نزدیکی استانبول تا سامسون در حاشیه دریای سیاه، با مرکزیت آنکارا به عنوان سرزمین ترک‌ها در نظر گرفته شده بود.

نقشه اولیه برای اینکه ارمنستان به عنوان منطقه تحت‌ قیمومیت آمریکا تعیین شود، در کنگره آمریکا رای نیاورد و منتفی شد.