پرونده علیرضا اکبری؛ نیویورک تایمز می‌گوید «ایران او را با همکاری روسیه کشف کرد»

 

چهار ماه بعد از اعدام ‌علیرضا اکبری در ایران به اتهام جاسوسی، حالا روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از منابع اطلاعاتی غربی و اسرائیلی نوشته که او در طول یک دهه اطلاعات ارزشمندی درباره برنامه های هسته‌ای و نظامی ایران در اختیار بریتانیا گذاشته است. بر اساس این گزارش، آقای اکبری از جمله درباره سایت فردو اطلاعاتی به دولت بریتانیا داد که بریتانیا هم آن را با متحدانش در میان گذاشت.

روزنامه نیویورک تایمز در این گزارش با عنوان «مقام عالی‌رتبه داخلی و جاسوس بریتانیا: زندگی دوگانه‌ای که به چوبه‌ دار ختم شد» نوشته فرناز فصیحی و رونن برگمن مدعی شد، علیرضا اکبری از مقام‌های پیشین دفاعی نظامی ایران جاسوس بریتانیا بوده که جمهوری اسلامی با «کمک روسیه» موفق به شناسایی او شده است.

در این گزارش، که به گفته نیویورک تایمز پس از مصاحبه با « مقامات اطلاعاتی و امنیت ملی و دیپلمات‌های ارشد فعلی و پیشین آمریکا، بریتانیا، اسرائیل، آلمان و ایران» تهیه شده، همچنین گفته می‌شود که وجود «سایت هسته‌ای زیرزمینی فردو» از طریق آقای اکبری به مقام‌های اطلاعاتی بریتانیا داده شده و سپس از طریق آن‌ها به دست اسرائیل رسیده است.

به نوشته این نشریه، یک مقام ارشد اطلاعاتی بریتانیا در سفری که سال ۲۰۰۸ به اسرائیل داشته، به مقام‌های اطلاعاتی این کشور گفته‌ است که: «بریتانیا در ایران جاسوسی با سطح بالای دسترسی به اسرار هسته‌ای و دفاعی کشور دارد.»

مسئولان بریتانیا تا کنون در مورد این اتهام اظهار نظری نکرده‌اند. اما وزارت اطلاعات ایران اواخر دیماه پارسال در بیانیه‌ای، مدعی شد که بریتانیا تلاش کرده از طریق علیرضا اکبری به اطلاعاتی درباره محسن فخر‌ی‌زاده و «پروژه‌های سری نظامی و موشکی ایران و روش‌های دور زدن تحریم‌ها» دست پیدا کند.

تلویزیون حکومتی ایران نیز تصاویری از آقای اکبری پخش کرد که در آن‌ها او به جاسوسی اعتراف کرده بود. اما علیرضا اکبری پیش از اعدام گفت که در زندان تحت شکنجه روحی و جسمی قرار گرفته و به دلیل همین شکنجه‌ها، به هر‌آنچه بازجویانش از او خواسته بودند اعتراف کرده است.

او در فایل صوتی، که در آن هنگام به دست بی‌بی‌سی رسید، توضیح داده بود که بازجویان با «حیله» موهای او را «به زور رنگ کرده» و «به زور اسلحه» چند بار لباس‌های او را عوض کردند.

نیویورک تایمز «افشای هویت» علیرضا اکبری را «آشکار شدن رازی که ۱۵ سال پنهان مانده بود» توصیف کرد و نوشت: «آقای اکبری ظاهرا تا سال ۲۰۱۹ با مشکلی مواجه نشده بود. اما به گفته دو منبع ایرانی نزدیک به سپاه پاسداران، ایران با کمک روسیه کشف می‌کند جاسوسی که وجود سایت هسته‌ای زیرزمینی مخفیِ ایران در دل کوه‌های اطراف تهران را افشا کرده آقای اکبری بوده است... به گفته سه مقام اطلاعاتی و امنیتی غربی، اطلاعات مربوط به سایت فردو تنها یکی از افشاگری‌هایی آقای اکبری بود که مقام اطلاعاتی بریتانیا در آوریل ۲۰۰۸ به همتایان اسرائیلی و غربی خود منتقل کرد.»

در ادامه این گزارش اما «کشف» ماجرای آقای اکبری به ایران نسبت داده می‌شود و گفته می‌شود که روسیه آن را تایید کرده است: «به گفته دو ایرانی نزدیک به سپاه پاسداران، ایران متوجه می‌شود که افشاگر سایت فردو آقای اکبری است، موضوعی که سازمان اطلاعات روسیه نیز آن را تایید می‌کند. مشخص نیست روسیه، متحد نزدیک ایران، چگونه به این اطلاعات دسترسی پیدا کرده است.»

تاسیسات اتمی فردو در دل کوهی در نزدیکی قم در جنوب تهران قرار دارد. ایران ابتدا وجود این تاسیسات را به آژانس اعلام نکرده بود اما در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما این موضوع افشا شد.

پرونده علیرضا اکبری در زمانی به رسانه‌ها راه پیدا کرد که خانواده‌اش در دی‌ماه سال ۱۴۰۱ از احتمال اعدام قریب‌الوقوع او خبر دادند. او در فاصله کوتاهی بعد از علنی شدن موضوع دستگیری‌اش، اعدام شد.

در بیانیه وزارت اطلاعات ایران، دستگیری آقای اکبری «نقطه‌ عطفی در شناسایی و برخورد جدی با جاسوسی از ایران اسلامی توسط عناصر خبیث انگلیسی» توصیف شد.

در فایلی صوتی از علیرضا اکبری که پیش از اعدامش به دست بی‌بی‌سی فارسی رسید، او گفته بود که متهم است در ازای اهدای یک شیشه عطر و یک پیراهن، اطلاعات محرمانه‌ای را از علی شمخانی دریافت کرده و در اختیار کشورهای «بیگانه» قرار داده است.

مهدی اکبری، برادر علیرضا اکبری، پیش از اعدام او به بی‌بی‌سی فارسی گفت که برادرش از مشاوران مذاکرات هسته‌ای بوده و به‌رغم نقایصی که در پرونده او بوده، به اعدام محکوم شده است.

به گفته مهدی اکبری، برادرش در سال ۱۳۸۲ با این شرط که در صورت نیاز از مشاوره به حکومت خودداری نکند، از مشاغل دولتی بازنشسته شده است. او گفت که علیرضا اکبری در سال ۸۳ برای «مناظره با سفرای کشورهای اروپایی درباره پرونده هسته‌ای ایران» بار دیگر به کار فراخوانده شد و این «مناظره‌ها در محل وزارت اطلاعات انجام شد.»