بازماندگان حمله‌ به یک روستا در قره‌باغ

• تورال احمدزاده، گریگور آتانسیان در لندن و سیرانوش سرکیسیان در استپاناکرت(خان کندی)
• بی‌بی‌سی

شاهدان بمباران روستایی دورافتاده در منطقه قره‌باغ کوهستانی روایت‌های خود را برای بی‌بی‌سی بازگو کرده‌اند. در این حملات سه کودک و دو فرد سالخورده کشته شدند.

جمهوری آذربایجان ادعا می‌کند که تنها به «اهداف مشروع نظامی» حمله می‌کند، اما بی‌بی‌سی با مادری صحبت کرده که دو پسر کوچکش را در گلوله‌بارانی که ساکنان روستا آن را «حمله‌ای بی‌هدف» توصیف کرده‌اند، از دست داده و یک فرزند دیگرش هم در این واقعه زخمی شده است.

روستای سارناغبیور (آغ‌بولاق به آذربایجانی) در منطقه آسکران در قره‌باغ کوهستانی واقع شده است. دور تا دور این دهکده را مناطق جنگلی احاطه کرده و این روستا نزدیک هیچ گونه هدف نظامی مهمی نیست.

زمانی که حمله ۱۹ سپتامبر رخ داد، زرینه قازاریان به آسکران رفته بود. او در شهر برای پسر کوچکش،‌ کارن، دنبال شیر خشک می‌گشت. ۹ ماه زندگی در شرایطی که در عمل به معنای محاصره منطقه قره‌باغ کوهستانی بود، باعث کمبود شدید مواد غذایی،‌ سوخت و کالاهای اساسی شده بود.

با شنیدن خبر انفجارها او تلاش کرد به روستای محل زندگی‌اش برگردد اما به گفته خودش آتشبار سنگین مانع از بازگشت او شد.

به او گفتند پسرش سیران به شدت زخمی شده و به بیمارستانی در استپاناکرت (خان‌کندی)، مرکز منطقه قره‌باغ کوهستانی، منتقل شده است. قرار بود نیروهای صلحبان روسیه سه فرزند دیگرش را از منطقه خارج کنند. اما وقتی زرینه به بیمارستان رسید به او گفتند که دو پسرش در بمباران جانشان را از دست داده‌اند: میکایل هشت ساله و نور ده ساله.

با زرینه در بیمارستان صحبت کردیم. او گفت که اجازه داده‌اند جنازه دو پسرش را ببیند که هر دو به شدت از ناحیه سر آسیب دیده بودند. او گفت: «بچه‌ها را دیدم. خیلی وحشتناک بود. خیلی وحشتناک است. فقط می‌خواهم پدرشان بیاید.»

آرمان، پسری ۱۵ ساله، ساکن همین روستا است که وقتی گلوله‌باران شروع شد، همراه بچه‌ها بود. با او صحبت کردیم که برای درمان جراحت‌های کمر، شانه و دستانش در بیمارستان بستری بود.

او گفت: «همه‌جا را بمباران کردند. یک عده کشته شدند،‌ یک عده هم زخمی شدند. کسانی را دیدم که سرشان متلاشی شده بود. خیلی وحشتناک بود.»

آرمان می‌گوید سه بمب در اطراف او منفجر شد.

«ما بچه‌ها را زیر چند تا درخت جمع کردیم تا ببینیم چطور می‌توانیم جانشان را نجات دهیم. همانجا بود که بمباران کردند.»

مقام‌های محلی می‌گویند سه نفر دیگر هم در آن روز جانشان را از دست دادند. گاریک الکسانیان، شهردار منطقه، پسرش دیوید، پدرش الکساندر و مادر همسرش،‌ گوهر را در گلوله‌باران روستا از دست داد. توصیف او از جراحات پسرش آن قدر دردناک است که نمی‌توان آن را تکرار کرد.

به گفته مسئولان محلی ۱۵ نفر دیگر از اهالی روستا در این حملات زخمی شده‌اند. بسیاری دیگر هم مجبور شده‌اند خانه و زندگی‌شان را ترک کنند.

این افراد به هزاران نفر دیگری از اقلیت ارمنی‌‌هایی می‌پیوندند که این حملات آنها را آواره کرده است. بیشتر این افراد تلاش می‌کنند خود را به استپاناکرت برسانند یا همراه صلحبانان روسیه به پایگاه‌های آنها در فرودگاه منطقه بروند. بسیاری از آنها امیدوار بودند که با پرواز به ارمنستان منتقل شوند،‌ اما به جای آن روی باند پرواز فرودگاه به حال خود رها شده‌اند.

زرینه می‌خواهد جنازه پسرانش را برای خاکسپاری به ارمنستان ببرد اما پروازهایی که از قره‌باغ به ارمنستان می‌رود برای خارج کردن زخمی‌ها در نظر گرفته شده و در مسیرهای زمینی هم راه‌بندان‌هایی به طول ده‌ها کیلومتر برای خروج از قره‌باغ تشکیل شده است. به همین دلیل او و خانواده‌اش همچنان منتظر هستند.

بی‌بی‌سی قادر نیست که به صورت مستقل جزییات حمله را تایید کند.

الچین امیربکف،‌ نماینده ویژه رئیس جمهوری آذربایجان به بی‌‌بی‌سی گفت که ارتش جمهوری آذربایجان دستور دارد که «تنها به اهداف مشروع نظامی حمله کند.» او گفت: «قصد ما هرگز این نبوده است که به غیرنظامیان آسیبی برسانیم. واقعیت این است که تلفات جانبی رخ می‌دهد و ما از هر گونه جان باختن غیرنظامیان ابراز تاسف می‌‌کنیم.»

او اتهام عمدی بودن این حمله را به شدت رد می‌کند و می‌گوید که در دهه ۱۹۹۰ میلادی نیروهای ارمنستان صدها هزار آذربایجانی را آواره کردند و مرتکب جنایات جنگی علیه آنها شدند.