![](/sites/default/files/styles/galery_safhe_aval/public/2024-01/invisible-hand.jpg?itok=0dd5OUGA)
دست نامرئی
در اقتصاد و نظریهٔ لیبرالیسم اقتصادی (بازار آزاد) دست نامرئی (به انگلیسی: Invisible hand) هماهنگکنندهٔ منافع شخصی و منافع اجتماعی است. این اصطلاح را نخستین بار آدام اسمیت به کار برد. در نظر او، دست نامرئی در جامعهای دارای بیشترین کارایی خواهد بود که از شرایط رقابت کامل برخوردار باشد.
دست نامرئی واژهای است که آدام اسمیت برای توصیف مزایای اجتماعی ناخواسته ناشی از اقدامات فردی استفاده کرد. این عبارت توسط اسمیت با توجه به توزیع درآمد (۱۷۵۹) و تولید (۱۷۷۶) بکار گرفته شد. خود این عبارت فقط سه بار در نوشتههای اسمیت استفاده شدهاست، اما این مفهوم را به خود اختصاص داد که تلاش افراد برای حداکثر کردن منافع خود اغلب ممکن است بیشتر به جامعه نفع برساند تا زمانی که مستقیماً تلاش میکنند تا به جامعه نفعی برسانند. اسمیت ممکن است به هر ۲ کاربرد این مفهوم از طریق مطالعه تحقیقات ریچارد کانتیلون دست یافته باشد که هر دو این کاربردهای اقتصادی را در مدل وضعیت ایزوله بسط داد. [۱]
او اولین بار این مفهوم را در سال ۱۷۵۹ در کتاب نظریه احساسات اخلاقی استفاده کرد؛ و از آن برای توصیف توزیع درآمد استفاده نمود. در این اثر، با وجود این، ایده بازار مورد بحث و بررسی قرار نگرفتهاست، و واژه «سرمایه داری» هرگز استفاده نشدهاست. [۲] در زمانی که اسمیت کتاب ثروت ملل را در سال ۱۷۷۶ مینوشت، سالها بود که مدلهای اقتصادی فیزیوکراتهای فرانسوی را مطالعه کرده بود و در این اثر دست نامرئی ارتباط بیشتری با تولید و بهکارگیری سرمایه در پشتیبانی از صنعت داخلی دارد. از عبارت «دست نامرئی» تنها یکبار در کتاب چهارم ثروت ملل، فصل ۲ استفاده شدهاست: «محدودیت بر واردات از کشورهای خارجی برای محصولاتی که میتوان در خانه تولید کرد»
ایده تجارت و مبادله بازار که بهطور خودکار منافع شخصی را به سمت اهداف اجتماعی مطلوب هدایت میکند توجیه مرکزی برای فلسفه اقتصادی بازار آزاد است که خود در پس اقتصاد نئوکلاسیک نهفته است. [۳] در این معنا، اختلاف اصلی بین ایدئولوژیهای اقتصادی را میتوان به عنوان یک اختلاف نظر در مورد این دانست که «دست نامرئی» تا چه اندازه قدرتمند است. در مدلهای جایگزین، اثربخشی نیروهایی که در طول دوره اسمیت نوپا بودند، مانند صنایع بزرگ، امور مالی، و تبلیغات، کاهش یافت
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
افزودن دیدگاه جدید