عراق ممکن است به سوی درگیری‌ها کشیده شود

فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق، به بی‌بی‌سی گفته است که حملات تلافی‌جویانه شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران و نیروهای آمریکایی به هم ممکن است عراق را به سوی این درگیری‌ها بکشاند.

او گفت: این روزها تنش بین ایران و آمریکا بسیار زیاد است.

فواد حسین گفت: «امیدوارم هر دو طرف حملات خود را متوقف کنند. آنها نباید بخواهند که مشکل خود را در خاک عراق حل کنند.ما هزینه بسیار زیادی پرداخته‌ایم.»

در هفته گذشته و قبل‌تر از آن، این هزینه شامل موجی از حملات هوایی ایالات متحده بود که هفده شبه‌نظامی از گروه‌های مسلح مورد حمایت ایران را کشت. سپس ابوبکر السعدی یکی از فرماندهان شبه‌نظامی، هدف حمله موشکی مرگبار آمریکا قرار گرفت که جیپ او را به گلوله آتشینی در خیابانی مسکونی در بغداد تبدیل کرد. دولت عراق این اقدام را به عنوان «یک ترور صریح و مشخص» که بدون توجه به جان غیرنظامیان یا قوانین بین‌المللی صورت گرفته، توصیف و محکوم کرد. اعلام جرمی قابل توجه برای یک کشور متحد.

حملات آمریکا به تلافی کشته شدن سه سرباز آمریکایی در اردن بود. ارتش ایالات متحده می‌گوید که «به اقدامات لازم» برای محافظت از افراد خود ادامه خواهد داد.

در حالی که دو طرف در حال نبرد هستند، عراق در حال سوختن است.

وزیر خارجه عراق گفت که باید مذاکرات درباره خروج ۲۵۰۰ نیروی آمریکایی که از سال ۲۰۱۴ به عنوان مستشار در اینجا مستقر شده‌اند، از سر گرفته شود تا از ظهور مجدد داعش جلوگیری شود. حرف دولت و مردم در خیابانها این است که آنها بیش از حد در اینجا مانده‌اند.

 

وزیر خارجه عراق همچنین به ما گفت: «اکثر مردم عراق نمی‌خواهند نیروهای خارجی در خاک کشورشان حضور داشته باشند. چه کسانی که دعوت شده‌اند (آمریکایی‌ها) که ما این کار را از طریق مذاکره انجام خواهیم داد و چه کسانی که دعوت نشده‌اند. ما امیدواریم آنها هم از راه مذاکره این کار را بکنند.

مهمانان ناخوانده، که شاید حداقل از سوی او دعوت نشده‌اند، شبه نظامیان قدرتمند طرفدار ایران در عراق هستند که نیروهای آمریکایی را هدف قرار داده‌اند. به طور رسمی، بسیاری از آنها بخشی از نیروهای امنیتی عراق هستند. منتقدان می‌گویند آنها سربازان پیاده ایران هستند.

وزیر خارجه عراق می‌گوید که شبه‌نظامیان اکنون به چالش کشیده شده‌اند، تغییری که نسبت به گذشته به معنای تهدید بود. این یک لحظه جدید در عراق است.

او گفت: «حالا اگر با بسیاری از رهبران سیاسی صحبت کنید، آنها در این باره حرف می‌زنند. قبلا بسیاری از مردم جرات نداشتند در مورد آن صحبت کنند. این نیز بخشی از واقعیت این کشور است. ما اکنون در مورد آن صحبت می‌کنیم. مردم الان جرات می‌کنند که به این افراد بگویند: دیگر بس است.»

و او می‌گوید که شبه‌نظامیان این پیام را دریافت کرده‌اند که «اگر ادامه دهند، این کشور را وارد جنگ خواهند کرد در حالی که این جنگ، جنگ ما نیست». او می‌گوید این پیام در تهران هم دریافت شده است.

وزیر امور خارجه عراق اذعان می‌کند که ایران در اینجا «نفوذ» دارد، اما انکار می‌کند که ایران سیاست را در بغداد دیکته می‌کند.

به گفته رناد منصور، پژوهشگر ارشد در چتم هاوس، اندیشکده امور بین‌الملل در لندن، این بیشتر یک «مذاکره دائمی» است.

اما «آیا آنها باید به حرف تهران گوش کنند؟ »

رناد منصور می‌گوید گاهی بله و گاهی نه. «بستگی دارد. ایرانی‌ها می‌آیند و می‌گویند: 'این خط آخر ما است، این خط قرمز ما است'.اغلب آنها به توافق می‌رسند اما بعضی وقت‌ها هم اختلاف‌نظر دارند. به صورت سیاه و سفید نیست.»

 

نفوذ ایران در اینجا گسترده است: در سیاست، در شبه نظامیان و در خیابان‌ها. در میان دیوارها و درختان نخل، پوسترهای قاسم سلیمانی، فرمانده ارشد ایرانی را می‌بینید که در ژانویه ۲۰۲۰ در فرودگاه بغداد بر اثر حمله هوایی آمریکا کشته شد. اینجا و آنجا چهره رهبر ایران، آیتالله علی خامنه‌ای، را می‌بینید که به راه‌بندان ترافیک خیره شده است.

برخی از تاکسی‌های توک توک که در بعدازظهر آفتابی در اطراف میدان تحریر در تردد هستند، عکس‌هایی از شیخ حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله، قدرتمندترین نیروی مسلح لبنان، مورد حمایت ایران را بر خود نصب کرده‌اند.

از وزیر خارجه عراق پرسیدم که آیا نگران میزان نفوذ ایران در اینجا هستید؟ او گفت: «من نگران میزان همه نفوذهایی هستم که ما را احاطه کرده‌اند. نه تنها ایرانیان. ما در تلاشیم تا از همه این نفوذها خلاص شویم. تصمیم در مورد عراق باید در بغداد گرفته شود و باید توسط عراقی‌ها در بغداد گرفته شود.»

در حال حاضر، این کشور بین دو متحد متخاصم خود گرفتار شده است: ایران و ایالات متحده. ممکن است هیچکدام خواهان تشدید درگیری‌های خود نباشند - و به نظر هم نمی‌رسد که باشند- اما نمی‌توان احتمال آن را رد کرد.

پس از کشته شدن فرمانده شبه‌نظامیان در بغداد، گروه‌های مسلح طرفدار ایران در اینجا متعهد شده‌اند که حملات خود را به نیروهای آمریکایی افزایش دهند. در بیانیه مقاومت اسلامی عراق آمده است: «قتل او... همه قوانین تعامل را نقض کرد. ما از برادران خود در جهاد می‌خواهیم که به صفوف مقاومت بپیوندند... تا به اشغالگری پایان دهند.»

به گفته ژانین هنیس-پلاسچارت، فرستاده سازمان ملل متحد در عراق، وضعیت همچنان بی ثبات است. او می‌گوید: وضعیت «عراق – و در واقع، کل منطقه - همچنان بر لبه تیغ است، با کوچک‌ترین اشتباه محاسباتی ممکن است که جرقه یک آتش بزرگ زده شود.»