کدام کشورهای آمریکای لاتین با اسرائیل قطع رابطه کرده‌اند؟

بعضی تحلیلگران منطقه می‌گویند کشورهای حوزه آمریکای لاتین با در نظر گرفتن نفوذ محدود ژئوپلیتیک خود، تنها می‌توانند تاثیر اندکی بر نتیجه جنگ غزه یا پیامدهای انسانی آن از طریق اقدامات دیپلماتیک علیه دولت اسرائیل داشته باشند.

کدام کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب با اسرائیل قطع رابطه کرده‌اند؟

روز ۳۱ اکتبر ۲۰۲۳، لوئیس آرسه، رئیس جمهور چپ‌گرای بولیوی، اعلام کرد که رابطه با اسرائیل را به دلیل رفتار این کشور در جنگ غزه تعلیق می‌کند. دو هفته بعد، در روز ۱۵ نوامبر،‌ جان بریسنو،‌ نخست وزیر بلیز هم رابطه با اسرائیل را قطع کرد.

گوستاوو پترو، رئیس جمهور چپ‌گرای کلمبیا، روز اول مه اعلام کرد که کشور او هم روابط دیپلماتیک خود را با دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل قطع می‌کند.

کشورهای دیگر آمریکای لاتین مثل شیلی و هندوراس، در ماه نوامبر ۲۰۲۳ سفرای خود را برای مشورت و به نشانه اعتراض از اسرائیل فراخواندند، اما روابط خود را به صورت رسمی قطع نکردند.

کشورهای دیگری هم در آمریکای لاتین هستند که سال‌ها قبل از بحران جاری، روابط خود را با اسرائیل قطع کرده بودند. دولت کمونیستی کوبا سال ۱۹۷۳ با اسرائیل قطع رابطه کرد و هوگو چاوز، رهبر چپ‌گرای وقت ونزوئلا، در سال ۲۰۰۹ روابط دیپلماتیک با اسرائیل را تعلیق کرد.

روابط اقتصادی اسرائیل با این کشورها تا چه حد مهم است؟

این روابط برای کلمبیا بیش از بولیوی و بلیز اهمیت دارد. اسرائیل روابط اقتصادی اندکی با کشورهای بولیوی و بلیز دارد. صادرات بولیوی به اسرائيل در سال ۲۰۲۲، معادل سه میلیون و ۲۶۰ هزار دلار آمریکا بود و واردات بولیوی در همان سال به حدود ۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار می‌رسید.

میزان تبادل تجاری سالانه بلیز با اسرائیل هم کمتر از یک میلیون دلار آمریکا است.

اما حجم داد و ستد تجاری میان کلمبیا و اسرائیل به مراتب بیشتر است. دو کشور سال ۲۰۲۰ یک توافق تجاری آزاد امضا کردند و کلمبیا مازاد تجاری بالایی در روابط تجاری خود با اسرائیل دارد. اسرائیل چهاردهمین بازار بزرگ صادرات این کشور آمریکای لاتین است.

صادرات کلمبیا به اسرائیل که حجم آن در سال ۲۰۲۲ به یک میلیارد و ۸۰ میلیون دلار رسید، عمدتا زغال‌ سنگ و قهوه است. میزان واردات کلمبیا از اسرائیل که شامل قطعات یدکی الکترونیک و هواپیما می‌شود، در آن سال حدود ۱۲۰ میلیون دلار آمریکا بود.

خوزه مانوئل رسترپو، وزیر دارایی سابق کلمبیا در مصاحبه‌ای با سمانا،‌ سایت خبری هوادار مخالفان دولت، هشدار داد که تصمیم به بستن کانال‌های دیپلماتیک با دولت نتانیاهو، تداوم کار بخش میلیارد دلاری مربوط به صادرات کلمبیا را به خطر می‌اندازد.

رسترپو گفت: «اسرائيل می‌تواند سرمایه‌گذاری حدود ۶۰ میلیون دلاری خود را در کشور ما متوقف کند.»

کشورهای آمریکای لاتین از نظر امنیتی تا چه حد به اسرائیل وابسته‌اند؟

این موضوع در مرکز بحث و مشاجره‌ها بر سر تصمیم رئیس جمهور کلمبیا برای قطع رابطه با اسرائیل بوده است. کلمبیا که در حال جنگیدن با چندین ارتش شورشی و کارتل قدرتمند مواد مخدر است، با مشکلات امنیتی جدی دست و پنجه نرم می‌کند.

دهه‌ها است که اسرائیل تامین کننده قابل اتکای آموزش و تجهیزات برای ارتش کلمبیا بوده و از هر کشور دیگری به جز آمریکا نقش پررنگ‌تری در این ماجرا داشته است. در ماه فوریه گوستاوو پترو گفت که کلمبیا دیگر تسلیحات اسرائیلی نخواهد خرید.

اسرائیل نقش بسیار کمتری در صادرات سخت‌افزار نظامی به کشورهای بولیوی و بلیز دارد.

سلاح استاندارد سربازان ارتش کلمبیا، تفنگ گالیل (جلیل) ساخت اسرائیل است. با این که قطعاتی از این سلاح در حال حاضر، تحت مجوز در کلمبیا مونتاژ می‌شود،‌ اما بعضی از قطعات آن هنوز از اسرائیل وارد می‌شود. ارتش بولیوی هم از همین نوع سلاح استفاده می‌کند.

نیروی هوایی کلمبیا اسکادرانی از حدود ۲۰ هواپیمای کهنه اسرائیلی کفیر در اختیار دارد که جت‌های جنگنده‌ اصلی این ارتش به حساب می‌آید. این هواپیماها در حال منسوخ شدن هستند و ادامه پشتیبانی فنی آنها از سوی اسرائیل در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. به همین دلیل معلوم نیست که این جنگنده‌ها تا چه زمانی قابل استفاده خواهد بود.

ارتش کلمبیا همچنین موشک‌های ضد تانک اسپایک و نمرود در اختیار دارد که هر دو ساخت اسرائیل است. سال ۲۰۲۳ کلمبیا اعلام کرد برنامه‌هایی برای خرید توپخانه هویتزر خودکششی اتموس اسرائیل را دارد. بنا بر گزارش‌ها ارزش قرارداد خرید این سیستم‌ها به ۱۰۱ میلیون دلار می‌رسید.

به گزارش رسانه‌های کلمبیا صادرات نظامی جاری و برنامه‌ریزی‌شده اسرائیل به کلمبیا شامل جنگ‌افزارهای الکترونیک و سیستم‌های ضدهوایی و همین طور تجهیزات ارتباطی ارتش و نرم‌افزارهای امنیت سایبری می‌شود. دیه‌گو مولانو، وزیر دفاع سابق کلمبیا به سایت سمانا گفت که «شکاف در روابط با اسرائیل، بر امنیت، حاکمیت و حفاظت از کشور تاثیر خواهد گذاشت».

روابط اسرائیل با دیگر کشورهای بزرگ آمریکای لاتین چگونه است؟

آیا انزوای روزافزون اسرائيل در آمریکای لاتین تاثیرات بزرگتر اقتصادی و امنیتی در سطح این منطقه به دنبال خواهد داشت؟

تاثیرات قابل توجه این مسئله بر کلمبیا، چهارمین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین، قابل مشاهده است.

آرژانتین، سومین اقتصاد بزرگ منطقه،‌ اکنون دولتی راستگرا دارد. خاویر میلی، رئیس جمهوری این کشور، به شدت طرفدار اسرائیل است و وعده داده که نه‌تنها روابط با اسرائیل را کاهش نخواهد داد، بلکه آن را تقویت خواهد کرد.

در برزیل و مکزیک، دو اقتصاد بزرگ منطقه، دولت‌‌های چپ‌گرا قدرت را در دست دارند. لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس جمهوری برزیل، به طور خاص، انتقادهای شدیدی را علیه اقدامات دولت نتانیاهو در غزه مطرح کرده است. با وجود این به نظر می‌آید نه برزیل و نه مکزیک، هیچ‌کدام در حال حاضر قصد قطع روابط سیاسی، اقتصادی یا امنیتی با اسرائیل را ندارند.

سی‌ان‌ان برزیل روز ۳ مه گزارش داد که دولت لولا برای خرید سیستم‌های توپخانه‌ای خودکششی برای ارتش برزیل، قراردادی را با شرکت اسرائیلی البیت تایید کرده که ارزش‌ آن حدود ۲۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.

مکزیک روز دوم ژوئن انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌کند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد کلاودیا شینبائوم، نامزد چپ‌گرا احتمالا برنده این انتخابات خواهد شد تا به عنوان اولین رئیس جمهور یهودی مکزیک سوگند یاد کند.

آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیس جمهور فعلی مکزیک که شینبائوم تحت رهبری او پله‌های ترقی سیاسی را طی کرده، تاکید کرده است که مکزیک بی‌طرفی خود را در قبال جنگ غزه حفظ خواهد کرد.