مراکز هسته ای جمهوری اسلامی چقدر در مقابل زلزله مقاوم اند؟

زلزله و سونامی وحشتناک ژاپن علاوه بر مصيبت های عظيمی که برای مردم اين کشور به بار آورده، آينده نيروگاه های هسته ای را نيز در کشورهای مختلف جهان زير سؤال برده است. سؤال اين است که اگر نيروگاه های هسته ای در کشوری که يکی از پيشرفته ترين تکنولوژی های جهان را دارد و از آگاهی و حساسيت زيست محيطی بسيار بالايی برخوردار است ، چنين در مقابل زلزله آسيب پذير باشند، آيا در کشورهای ديگر کانون فاجعه نخواهند بود؟

اين سؤال هم اکنون در آلمان، اتريش و سويس بحث سياسی داغی را به وجود آورده و ممکن است به شکست انتخاباتی بزرگی برای دولت آنگلا مرکل بيانجامد. دولت دست راستی مرکل که در اکتبر گذشته تصميم گرفت تعطيل نيروگاه های هسته ای آلمان را به عقب بيندازد و عمر ۱۷ نيروگاه هسته ای اين کشور را به طور متوسط ۱۲ سال تمديد کند، بعد از انفجارهای پی در پی در رآکتورهای نيروگاه فوکوشيما دائيچی ژاپن ، ناگزير شده ، در طرح خود تجديد نظر کند و نقداً دستور تعطيل موقت هشت نيروگاه قديمی آلمان را صادر کرده است که دو نيروگاه را فورأ تعطيل کرده اند. دو نيروگاهی که فورأ تعطيل شدند، در ايالت هايی قرار دارند که در اواخر همين ماه انتخابات ايالتی دارند. يکی از آنها نيروگاه "بيبليس � آ " (Biblis A) در ايالت هسن (Hessen) است و ديگری نيروگاه "نکاروستهايم" (Nekarwestheim I) در ايالت بادن وورتمبرگ (Baden - wurttemberg) ، يعنی يکی از ثروتمندترين ايالت های آلمان که از سال ۱۹۵۳ هميشه در دست حزب "اتحاد دموکرات مسيحی" بوده است. در همين چند روز گذشته نارضايی از سياست هسته ای مرکل به يک پديده عمومی در ميان آلمانی ها تبديل شده است و نظرخواهی دو روز پيش (۱۴ مارس) تلويزيون (N24 - TV) نشان می دهد که ۸۸ در صد آلمانی ها می خواهند نيروگاه های هسته ای اين کشور هرچه سريع تر بسته شوند. نگرانی در باره نيروگاه های هسته ای در کشورهای ديگر غربی نيز در حال گسترش است و احتمالاً با بيست و پنجمين سالگرد فاجعه چرنوبيل ( در ماه آينده ) دامنه بيشتری پيدا خواهد کرد. مخالفان انرژی هسته ای اکنون با دستی بازتر ناديده گرفته شدن هشدارهای مکرر گذشته شان را يادآوری می کنند و روی پی آمدهای خطرناک سياست های کوته بينانه قدرت های بزرگ دست می گذارند. مسأله اين است که طبق اسناد "آژانس بين المللی انرژی هسته ای" حدود ۲٠ در صد ۴۴۲ نيروگاه هسته ای تجاريِ هم اکنون موجودِ جهان، در مناطق زلزله خيز ساخته شده اند و قرار است در ۲٠ سال آينده نيز حدود ۳۵٠ نيروگاه هسته ای ديگر ساخته بشوند که بسياری از آن ها در سواحل اوقيانوس آرام خواهند بود که در معرض زلزله و سونامی و خطرات طبيعی ديگر قرار دارند. بعلاوه بسياری از نيروگاه های جديد در کشورهايی ساخته خواهند شد که نه از تکنولوژی پيشرفته ای برخوردارند و نه دولت هايی پاسخگو در مقابل مردم دارند. بنابراين کاملاً روشن است که خطرات ناشی از نيروگاه های هسته ای ممکن است در آينده ای نزديک، دامنه غير قابل کنترلی پيدا کند. به همين دليل ، مخصوصاً انتقاد از سياست های سود جويانه قدرت های غربی در فروش نيروگاه های هسته ای به کشورهای پيرامونی به شدت بالا گرفته است. مثلاً سارکوزی در سال های اخير به بازاريابی وسيعی برای محصولات صنايع هسته ای فرانسه دست زده و معاملات پرسودی را برای آن ها جوش داده است. مصر ، تونس ، بحرين ، امارات متحده عربی و حتی ليبی جزو کشورهايی هستند که فرانسه با آنها قرارداد فروش نيروگاه هسته ای بسته است و طبيعی است که هيچ يک از اين معاملات هم بدون رضايت امريکا نمی توانسته صورت بگيرد. و امريکا خود معامله وسيعی را برای فروش نيروگاه های هسته ای به هند انجام داده است. و اين در حالی است که بعضی از مناطق هند آشکارا زلزله خيزند. مثلاً فعالان جنبش "گرين پيسِ" هند نشان داده اند که نيروگاه های هسته ای عظيمی که در ايالت ماهاراشترا، در غرب هند ، ساخته می شوند ، در مناطقی قرار دارند که در فاصله ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۵ شاهد ۹۱ زلزلۀ بالای ۶ ريشتری بوده اند. در ترکيه هم اکنون برای ساختن سه نيروگاه هسته ای در منطقه "آک کويو" در ساحل دريای اژه برنامه ريزی می کنند که در نزديکی خط زلزله ای قرار دارد که در سال ۱۹۹۹ بيش از بيست هزار نفر را کشت. و در شيلی که در همين سال گذشته زلزله ای ۸/۸ ريشتری روی داد ، نيروگاه های هسته ای متعدد می سازند که دولت حاضر نيست از آن ها عقب نشينی کند. فراموش نبايد کرد که نيروگاه های هسته ای عموماً در مقابل زلزله های حداکثر ۵/۸ ريشتری می توانند مقاومت کنند و مقاومت آن ها در مقابل سونامی (دست کم تاکنون) اصلاً مورد توجه نبوده است. تصادفی نيست که فاجعه ژاپن هم اکنون ساختمان نيروگاه هسته ای "کاپالان" فيليپين را زير سؤال برده است.

با توجه به اين واقعيت ها و نگرانی ها ، بايد ديد مراکز هسته ای جمهوری اسلامی چقدر می توانند در مقابل زلزله مقاوم باشند؟ در پاسخ به چنين سؤالی ، ديروز ( ۱۵ اسفند ) احمدی نژاد در مصاحبه با تلويزيون دولتی اسپانيا ، مانند هميشه به لاف زنی روی آورد و اعلام کرد که "فن آوری نيروگاه هسته ای بوشهر در جنوب ايران بالاتر از فن آوری نيروگاه های هسته ای ژاپن است و تمام تدابير احتياطی و امنيتی در نيروگاه بوشهر رعايت شده است". دليل او هم اين بود که "استانداردهای امنيتی نيروگاه بوشهر، استانداردهای امروز هستند و بايد در نظر گرفت که نيروگاه هسته ای ژاپن ۴۰ سال پيش بر اساس استانداردهای آن زمان ساخته شده اند". در مقابل اين ادعای مضحک کافی است فقط به ياد داشته باشيم که صنايع اتمی خودِ روسيه غير قابل اعتمادتر از آن است که بشود آنها را با صنايع ژاپن مقايسه کرد. حتی صنايع اتمی پيش کش؛ آيا سقوط پی در پی هواپيماهای مسافر بری ساخت روسيه ، تصوری از فلاکت تکنولوژيکِ روسيه به دست نمی دهد؟! اما در باره کارآيی "تدابير احتياطی و امنيتی نيروگاه بوشهر" کافی است به ياد داشته باشيم که چند ماه پيش درست در مقابل چشم کارشناسان روس و ايرانی ( و شايد هم از طرف عوامل نفوذی در ميان خود آن ها ) ظاهراً عوامل امريکايی يا اسرائيلی توانستند به نيروگاه بوشهر رخنه کنند و با کرم "استاکس نت" تمام برنامه های آن را به هم بريزند. اين خراب کاری چنان جدی بود که ناگزير شدند سوخت نيروگاه را بيرون بياورند و راه اندازی آن را تا مدت نامعلومی عقب بيندازند و وزير خارجه روسيه گفت که استاکس نت می توانست چرنوبيل ديگری در بوشهر ايجاد کند.

حقيقت اين است که در حال حاضر خطر اصلی بيش از نيروگاه نيمه تمام بوشهر، در مراکز غنی سازی هسته ای جمهوری اسلامی لانه کرده است. زيرا همه اين مراکز با تکنولوژی قاچاق و غير استاندارد کار می کنند و مخصوصاً هدف خرابکاری عوامل نفوذی امريکا و اسرائيل و متحدان آن ها محسوب می شوند. و رخنه اين عوامل می تواند نتايج فاجعه باری برای مردم بی دفاع شهرها و آبادی های نزديک به اين مراکز به وجود بياورد. و می دانيم که امريکا و متحدان آن بارها نشان داده اند که برای رسيدن به اهداف شان حاضرند به هر جنايتی دست بزنند. از همه اين ها گذشته ، معلوم نيست اين مراکز غنی سازی بتوانند در مقابل زلزله های شديد مقاوم باشند. ما در منطقه زلزله خيزی قرار داريم، بدون آمادگی و تکنولوژی قابل مقايسه با ژاپن. زلزله ای که در ژاپن ده هزار نفر را بکشد ، در ايران می تواند بيش از ده ميليون نفر را به هلاکت برساند. بنابراين در شرايطی که همه کشورهای جهان در باره خطرات نيروگاه های هسته ای به ارزيابی مجدد نشسته اند و افکار عمومی پيشرو در بسياری از کشورها به مخالفت با سياست هسته ای دولت هايشان برخاسته اند، ما نيز بايد صدايمان را عليه سياست های ماجراجويانه هسته ای جمهوری اسلامی بلند کنيم. بايد با صدای بلند اعلام کنيم که نه تنها سلاح های هسته اي، بلکه انرژی هسته ای حتی کاملاً صلح آميز را، دست کم در شرايط حاکميت يک نظام ديکتاتوری غير پاسخگو به مردم ، برای کشورمان خطرناک می دانيم. سياست های هسته ای که حتی در دموکراسی های ليبرالی فرصت ها و بهانه های زيادی برای تقويت پنهان کاری ها و اختيارات فرا قانونی حکومت ها فراهم می آورند ، مسلماً در نظامی مانند جمهوری اسلامی ، فرصت های بی کرانی برای تقويت دستگاه های سرکوب و گسترش فساد در همه سطوح زندگی کشور به وجود می آورد. اگر مصيبت اتمی ناشی از زلزله هم به فلاکت توده ای ناشی از تحريم های اقتصادی ( که هم اکنون گلوی اکثريت قاطع مردم را می فشارند ) اضافه شود ، چه خواهيم کرد؟