پیش‌بینی' محو اسرائیل تا ۲۵ سالِ دیگر از کجا آمد؟

فارغ از قضاوت در مورد صحبت اخیر وزیر امور خارجه، ظاهرا تردیدی وجود ندارد که سایه اظهارات سه سال پیش آقای خامنه ای در مورد محو ۲۵ ساله اسرائیل، هنوز بر عرصه سیاسی و دیپلماسی ایران سنگینی می‌کند.

'پیش بینی' آیت الله خامنه ای

دو ماه بعد از توافق هسته ای ایران و گروه ۱+۵، موسوم به برجام، آیت الله خامنه ای در جریان یک سخنرانی خبرساز در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۹۴ گفت: "برخی صهیونیست‌ها گفته اند با توجه به نتایج مذاکرات هسته ای، ۲۵ سال از دغدغه ایران آسوده شده ایم، اما ما به آنها می گوییم شما ۲۵ سال آینده را، اصولاً نخواهید دید و به فضل الهی، چیزی به نام رژیم صهیونیستی در منطقه وجود نخواهد داشت".

این در حالی بود که موضع بنیامین نتانیاهو و همکارانش در دولت اسرائیل، ازقضا نه استقبال از توافق هسته‌ای، که تاکید بر آن بود که برجام دغدغه های اسرائیل را برطرف "نمی کند" و باید لغو شود. همان موضعی که پافشاری بر آن، باعث شد تا دونالد ترامپ، از همان زمان مبارزات انتخاباتی به مخالفت صریح با توافق هسته ای بپردازد و مدتی پس از رسیدن به ریاست جمهوری نیز، از برجام خارج شود.

درمقابل، کسانی که اظهارات مورد اشاره رهبر را بر زبان رانده بودند، برخی کارشناسانِ آمریکایی یا اسرائیلی مدافع توافق هسته‌ای بودند که -با اشاره به بخش‌هایی از برجام که سقفی ۲۵ ساله را برای برخی فعالیت های اتمی ایران تعیین می‌کردند- می‌گفتند برجام تا ۲۵ سال دغدغه تل آویو از دسترسی تهران به سلاح هسته ای را برطرف می کند.

اما هرچه بود، طیف وسیعی از مسئولان رسمی و نهادهای عمومی جمهوری اسلامی، اظهارات رهبر را نوعی پیش‌بینی قطعی دانستند، در مورد آن مقاله ها، سخنرانی ها و پروژه های متعدد تولید کردند، و حتی به نصب روزشمارها و ثانیه‌شمارهای "نابودی اسرائیل" در میادین پرداختند. همه این اقدامات نیز بازتاب گسترده جهانی داشت، همان طور که پیش بینی ۲۵ ساله رهبر، با واکنش شدید بنیامین نتانیاهو و رسانه های غربی مواجه شد که آن را تاییدی بر عزم ایران به نابودی اسرائیل ‌دانستند.

همه این واکنش‌ها در شرایطی صورت گرفت که سخنان رهبر جمهوری اسلامی، خاستگاهی بیش از آنچه -به گفته او- "برخی صهیونیست‌ها در مورد نتیجه برجام گفته بودند" نداشت. واقعیتی که این گمانه زنی را تقویت می‌کرد که اگر "برخی صهیونیست‌ها" به جای ۲۵ سال، مثلا از ۱۵ سال سخن گفته بودند، چه بسا این بار "پیش بینی" نابودی اسرائیل در ۱۵ سال آینده بود که تا سال‌ها رهبر و حکومت ایران را درگیر می‌کرد.

اما فارغ از چنین ابهاماتی، آقای خامنه ای در ۲۴ آذر ۱۳۹۵ نیز، در دیدار رمضان عبدالله دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین تاکید کرد: "رژیم صهیونیستی همچنانکه قبلاً گفته‌ایم به شرط مبارزه همگانی و متحد فلسطینی‌ها و مسلمانان با صهیونیست‌ها در ۲۵ سال آینده وجود خارجی نخواهد داشت."

اظهارات جدید، از این نظر که شرطی را به پیش بینی قاطع قبلی اضافه می‌کرد، محتاطانه تر به نظر می‌رسید. اما سال بعد، با تاکید بدون شرط آقای خامنه ای بر پیش بینی اولیه پی‌گیری شد.

آیت الله خامنه ای در دیدار با عده ای از روحانیون سوریه در ۱۰ اسفند ۱۳۹۶ حکایت کرد: "چند سال پیش رژیم صهیونیستی می‌گفت ایران را تا ۲۵ سال آینده چنین و چنان می‌کنیم که همان موقع گفتم شما ۲۵ سال دیگر را درک نخواهید کرد."

گوینده این سخن، ظاهرا از خاطر برده بود که نخستین بار پیش بینی ۲۵ ساله خود را، در واکنش به ابراز خوش‌بینی‌ها در مورد تاثیر برجام بر تامین امنیت اسرائیل بیان کرده و نه در پاسخ به تهدیدهای اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران.

هرچند به لحاظ تاثیرعملی، دیگر تفاوتی هم نداشت.

استقبال حکومتی از وعده ۲۵ ساله

فارغ از منشا پیش بینی محو اسرائیل در عرض ۲۵ سال - به عبارت دیگر تا قبل از سال ۱۴۱۹ خورشیدی یا ۲۰۴۰ میلادی- این پیش بینی طبیعتا مورد استقبال بسیاری از مسئولان ایران قرار گرفت.

از حسین طائب رئیس سازمان اطلاعات سپاه که در ۲۳ تیر ۱۳۹۵ با اشاره به "نابودی رژیم صهیونیستی بنابر فرمایش رهبر معظم انقلاب تا ۲۵ سال آینده" اعلام کرد: "داریم به سرعت به وعده الهی که رهبر معظم انقلاب اسلامی همان وعده را تاکید‌ کرده‌اند، نزدیک می‌شویم"، تا عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش که در ۴ فروردین ۱۳۹۷ با یادآوری همین اظهارات وعده داد: "عمر اسرائیل را کمتر از ۲۵ سال تمام خواهیم کرد".

و از یدالله جوانی مشاور نماینده ولی فقیه در سپاه که ۱۱ مهر ۱۳۹۴ خبر داد "موضوعی که مقام معظم رهبری در رابطه با نابودی اسرائیل در کمتر از ۲۵ سال فرمودند موضوعی است که همه کارشناسان بین المللی نیز بر روی آن اتفاق نظر دارند"، تا حسین امیرعبداللهیان دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل که ۸ اسفند ۱۳۹۶ و در جشنواره بین‌المللی "ساعت شنی" (با موضوع نزدیک شدن نابودی اسرائیل) گفت: "جمهوری اسلامی ایران قطعاً برای تحقق نابودی اسرائیل تا ۲۵ سال آینده برنامه دارد اما اینکه این برنامه‌ها را می‌تواند رسانه‌ای اعلام کند یا نه قطعاً نمی‌تواند اعلام کند."

از سوی دیگر، گذشته از نصب روزشمارهای نابودی اسرائیل در میادین شهرهایی چون تهران و مشهد، سایت آیت الله خامنه ای اعلام کرد که مردم، جمله "رژیم صهیونیستی ۲۵ سال آینده را نخواهد دید" را به عنوان "مهمترین و به‌یادماندنی‌ترین جمله‌" رهبر در سال ۱۳۹۴ انتخاب کرده اند.

خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه، در اول تیر ۱۳۹۶ گزارشی را منتشر کرد که حکایت داشت بعد از صحبت های رهبر در مورد محو ۲۵ ساله اسرائیل، "نخبگان و اندیشمندان جامعه هر کدام بر اساس تخصص هنری، سیاسی، نظامی و دینی خود وارد میدان شده اند و در قالب‌های مختلف در این مسیر نقش‌آفرینی کرده اند".

خبرگزاری دفاع مقدس هم، در ۲۴ آبان ۱۳۹۷ خبر از برگزاری سمیناری بین المللی تحت عنوان "هم‌اندیشی اتحادیه‌های نویسندگان و ناشران حامی مقاومت و فلسطین" داد که در آن، محمدحسن رحیمیان تولیت مسجد جمکران می‌گفت: "اگر امام خمینی قاطعانه از نابودی اسرائیل گفتند و امروز هم حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از نابودی آن در کمتر از ۲۵ سال می‌گویند، اینها نه پیشگویی و نه غیب‌گویی است، بلکه برگرفته از متن قرآن است. بنابراین امیدوارم این‌گونه نشست‌ها و جوایز بین‌المللی بتواند اقدامات مثبتی را در جهت زوال و محو اسرائیل باشد."

پیش بینی قبلی نابودی اسرائیل

خبرگزاری فارس در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۷، مصاحبه ای از عبدالله حسینی، مشاور دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی را منتشر کرد که به گفته خود در کتابی با انجام محاسباتی ریاضی بر روی آیات قرآن، زمان "نابودی اسرائیل" را پیش بینی کرده بود.این کتاب، البته قبل از اعلام پیش‌بینی آقای خامنه ای مبنی بر محو اسرائیل تا سال ۲۰۴۰ منتشر شده بود.

آقای حسینی می گفت: "رهبر معظم انقلاب در ملاقاتی که با ایشان داشتم وقتی کتابم را به ایشان تقدیم کردم پرسیدند: خُب بالاخره اسرائیل در چه سالی ساقط خواهد شد؟ عرض کردم بر اساس این محاسبات ان‌شاءالله در سال ۱۴۴۴ هجری قمری مصادف با ۲۰۲۲ میلادی. فرمودند چه دیر! ما امیدواریم زودتر از اینها اتفاق بیافتد."

وی همچنین تعریف می کرد که در دیداری با حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان به دقت به پیش‌بینی او در مورد زمان نابودی اسرائیل در "بر اساس محاسبات ریاضی قرآن" گوش کرده و سپس خبر داده: "ما بعد از جنگ ۳۳ روزه [سال ۲۰۰۶] پروژۀ نابودی اسرائیل را آغاز و در این رابطه حدود ۲۰ طرح آماده کردیم."

دبیرکل حزب الله لبنان با نقل اینکه برای توضیح طرح های خود به ملاقات آیت الله خامنه ای رفته افزوده بود: "رهبر معظم انقلاب بعد از عرایض بنده فرمودند: خب این طرح‌ها خیلی خوب است، خیلی خوب است که آمادگی لازم را برای هر کاری داشته باشیم، اما برای زوال اسرائیل ۱۸ سال هم زیاد است و با قاطعیت فرمودند اسرائیل زودتر از اینها نابود خواهد شد."

با مبنا گرفتن روایت نقل شده از حسن نصرالله در خبرگزاری فارس، قاعدتا می شد نتیجه گرفت که رهبر جمهوری اسلامی ۱۲ سال قبل پیش بینی می‌کرده که اسرائیل حداکثر تا ۱۸ سال بعد (قبل از سال ۲۰۲۴) نابود می‌شود.

مهلتی که مطابق پیش بینی جدید رهبر جمهوری اسلامی ایران، اکنون تا سال ۲۰۴۰ تمدید شده است.

در مورد اینکه چنین پیش بینی هایی را تا چه حد باید جدی گرفت، طبیعتا نگاه های متفاوتی وجود دارد. ولی به طور کلی، به نظر می‌رسد که وعده هایی همچون نابودی اسرائیل تا ۲۵ سال آینده، اصطلاحا دارای بخش هایی "نقد" و "نسیه" هستند.

بخش نقد، بازتاب بین المللی گسترده این اظهارات و ده ها یا صدها میلیارد تومان بودجه ای است که در طول سال‌های متمادی، صرف انتشار مقالات، کتاب ها و فیلم های متعدد، راه اندازی پروژه های تحقیقاتی و سمینارهای مختلف، طراحی و نصب بیلبورد و امثال آن می شود.

بخش نسیه ماجرا اما، عملی شدن "وعده محو از بین رفتن اسرائیل" تا ۲۵ سال آینده، یعنی زمانی است که چه بسا بسیاری از خوش بینان یا بدبینان به تحقق این وعده، دیگر زنده نباشند.

در آن زمان، اگر چنین وعده ای محقق نشود، درنهایت کسانی -حداکثر- توضیح خواهند داد که آیت الله خامنه‌ای یک بار هم گفته بوده اسرائیل "به شرط مبارزه همگانی و متحد فلسطینی‌ها و مسلمانان" از بین می‌رود، اما این شرط تامین نشده است.