سرنوشت وزرای خارجه پس از انقلاب: فرار، انزوا، اعدام، حبس خانگی، عزل و

وزارت امور خارجه ایران در تصمیم‌گیری، به کارگیری اختیارات و وظایف قانونی و جلوگیری از مداخله مخرب دیگر نهادها در ۴۰ سال گذشته ناکام بوده است.

از ۹ وزیر خارجه‌‌ای که ایران پس از انقلاب داشته است، یک نفر مجبور به فرار از ایران شده(کریم سنجابی)، یک نفر مدتی پس از وزارت اعدام شد(صادق قطب‌زاده)، یک نفر تا پایان عمر مغضوب حکومت بود(ابراهیم یزدی)، یک نفر اکنون در حبس خانگی است(میرحسین موسوی)، یک نفر با بی‌تمایلی به کار از سوی رهبر جمهوری اسلامی، مرتبط با سیاست خارجی نگه داشته شده(کمال خرازی)، یک نفر در وسط ماموریت دولتی معزول شده و کمابیش در انزوای سیاسی است(منوچهر متکی)، یک نفر در مظان انتقام‌‎گیری بخش‌های تندرو حکومت است(علی اکبر صالحی) و آخری استعفا داده است و در عین حال آینده‌‌ای نامعلوم دارد(محمدجواد ظریف).

تنها استثنا، «علی‎اکبر ولایتی» بوده است که ۱۶ سال وزیر امور خارجه ایران بود. نزدیک به نیمی از دوره وزارت او در دوره جنگ گذشت. روح‎الله خمینی که قدرت بلامنازع در جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شد، بارها از او و وزارت خارجه‎اش حمایت کرده بود.

دوره دوم وزارتش هم در زمان رهبری علی خامنه‌‌ای بود. رییس جمهوری‌ وقت می‌خواست ولایتی را نخست وزیر ایران کند اما مجلس شورای اسلامی نگذاشت. از این بابت، او تنها استثنا در میان وزرای خارجه پس از انقلاب در به کارگیری اختیاراتش بوده است.

اولین وزیر امور خارجه پس از انقلاب، کریم سنجابی، از چهره‌های سیاسی «جبهه ملی» بود که زمانی نامه‌های مشترکی با «شاپور بختیار» و «داریوش فروهر» به شاه در ضرورت اصلاح ساختار کشور نوشت. بختیار آخرین نخست وزیر دوره محمدرضا شاه شد و بعد از انقلاب در پاریس به قتل رسید، فروهر دو دهه پس از انقلاب در خانه‌‌اش در تهران کشته شد.