خیزش و عقب نشینی

رهبران انقلابی با هر عقیدە و مرامی مردمانی سرسخت و مصممی اند. و مصمم و سرسخت بودن خصوصیاتی اند کە کمتر با اصول دمکراتیک، مدارا و دیالوگ منطبق می شوند.

خمینی از تیپ رهبران انقلابی اسلام گرا بود، با سرسختی ویژە خود؛ اما جانشین او، خامنەای، با همان سرسختی و شاید با چند درجەای بیشتر نسبت بە رهبر پیشین خود، جلوەای دیگر از این خصوصیت را بە نمایش می گذارد. دو دلیل هم می توان در این مورد ارائە داد: مورد اول، عدم عقب نشینی او در مقابل جنبش سبز، خیزش دی ماە ٩٦ و خیزش آبان امسال است، و مورد دوم عباراتی است کە او در هنگامە عقب نشینی ها بکار می برد، اگر خمینی سادەدلانە از عبارت "جام زهر" در هنگام پذیرش قطعنامە ٥٩٧ استفادەکرد، خامنەای بەگاە مذاکرات برجام از "نرمش قهرمانانە" بهرەبرد. او از تجربە خمینی استفادە کرد و بەجای برگزیدن عباراتی کە ذلالت را می رساند ابا کردە و از عباراتی استفادە می کند کە در عین پذیرش عقب نشینی، حاوی قدرت و پیشروی هم باشند.

ظاهرا همە شواهد حاکی از آنند کە بعد از خیزش مردم، علیرغم سرکوب آن، حاکمیت باید امتیاز بدهد و عقب نشینی کند. ادارە مملکت بەشیوە کنونی با مشکلات جدی مواجە است، اما متاسفانە تا کنون نشانەای از عقب نشینی دیدە نمی شود.

اما همە می دانیم کە حفظ نظام در کلیت خود برای حاکمان از اوجب واجبات است، و بنابراین بەگاە احساس خطر عقب نشینی ها بر می گردند. بی گمان خیزش اخیر خطر بزرگی برای نظام بود، اما شاید خامنەای بنا بر روش ویژە خود اینبار هم می خواهد با نمایشی کە در آن اوج قدرت نظام حفظ شدەباشد بخواهد عقب نشینی کند، و این عقب نشینی هم مانند همە عقب نشینی های دیگر در مقابل دشمن خارجی باشد و نە در مقابل مردم.

البتە احتمال دارد هیچ گونە عقب نشینی هم مطرح نباشد. لااقل تا یک سال و اندی بعد، یعنی تا انتخابات بعدی آمریکا و اعلام نتایج آن.

اما هم اکنون سیکل اعتراضات مردمی با فواصل کوتاهتری صورت می گیرند. حاکمیت فشار بالائی را دارد تحمل می کند. فشاری کە از لحاظ زمانی دیگر آن را نمی توان بر سالها  تقسیم کرد.