مبارزه جهانی علیه اپیدمی کرونا

پس از شیوع ویروس کرونا در شهر ووهان چین و گسترش سریع آن در اغلب کشورهای جهان، اپیدمیولوژیست ‏ها و کارشناسان ارشد بیماری های همه گیر در سراسر دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشورهای پیشرفته در صدد یافتن راه حل برای جلوگیری از این بیماری مرگبار شدند.

با آن که بشر در گذشته نیز با بیماری های همه گیر کشنده همچون طاعون سیاه، آنفلوآنزای اسپانیایی و بیماری ابولا رو به رو شده است، اما در طول تاریخ زندگی، بشر هرگز با چنین آفت همه گیری که تمام قاره ها را در برگیرد و هیچ فردی از گزند آن در امان نباشد مواجه نشده است. سرعت غیر قابل تصور انتشار این بیماری مهلک، مسافران و شهروندان عادی را تبدیل به قایق های آکنده از ویروس کرونا می کند که آن را به راحتی به همه جا انتقال می دهند و بر وخامت اوضاع می افزایند.

آن چه در این مدت کوتاه و از زمانی که ویروس کرونا آغاز به انتشار کرد و از خیزشگاه خود در شهر ووهان چین به قلب اروپا و سپس به نیویورک، سیاتل و لس آنجلس رسید آموختیم که اقدامات سریع و استراتژیک، نخستین سلاحی است که از شیوع این ویروس مرگبار جلوگیری می کند و راهکارهای زیر می تواند نقش مهمی در راستای پیشگیری از این بیماری مهلک داشته باشد:

نخستین اقدام موثر، جدایی میان افراد سالم و مبتلایان به ویروس کرونا است و این اقدام در حال حاضر در ایالات متحده به عنوان "فاصله اجتماعی" یاد می شود، بدین معنی که مردم تا آن جا که ممکن است از نزدیکی با یکدیگر و گردهم آمدن در هر گونه تجمع همچون نشست های اجتماعی، حضور در مدرسه ها، دانشگاه ها، عبادتگاه ها و سایر همایش ها خودداری کنند، در غیر این صورت پیامدهای گسترش شیوع این بیماری فرا تر از تحمل خواهد بود. البته شکی نیست که تداوم محدودیت رفت و آمد و قرنطینگی نمی تواند برای مدت زمان طولانی قابل اجرا باشد، زیرا برای فراهم کردن نیازمندی های زندگی، مردم جز بیرون آمدن از خانه چاره ای دیگری ندارند. گذشته از آن، توقف طولانی مدت کار در شرکت ها، کارخانجات و مراکز تولید، اقتصاد جهان را به فروپاشی سوق می دهد و در نتیجه، نظام اجتماعی بشر از هم می پاشد.

راهبرد دوم، تلاش برای کاهش شمار قربانیان بیماری کرونا از طریق مجهز کردن بیمارستان ها و مراکز درمانی به ابزار پزشکی لازم و دستگاه های تنفسی است تا افرادی که مبتلا به ویروس شده اند در نتیجه کمبود تجهیزات و دستگاه های تنفسی جان خود را از دست ندهند و به فرصت درمان دست یابند. اما متأسفانه کمبود دستگاه های تنفسی در بیمارستان های کشورهای پیشرفته همچون ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و بریتانیا و حتی در شماری از شهرهای ایالات متحده نشان می دهد که استراتژی دوم بدون اقدام عاجل به ساخت دستگاه های تنفسی و ابزار پزشکی نمی تواند موفقیت آمیز باشد.

البته ایالات متحده در صدد چاره جویی برای حل این مشکل شده و همان گونه که در جریان جنگ دوم جهانی صنعت غیر نظامی را تبدیل به صنعت نظامی کرد تا توانمندی خود را در برابر نیروی جنگی عظیم آلمان نازی و ژاپن تقویت کند، امروز نیز رئیس جمهور ترامپ به منظور رفع چالش کمبود تجهیزات پزشکی و دستگاه های تنفسی، به شرکت های خودرو سازی و کارخانجات دیگر دستور داده است تا اقدام به تولید ابزار مورد نیاز پزشکی و دستگاه های تنفسی کنند.

راهکار سوم، بذل مساعی برای کشف و تولید داروی برای درمان بیماری کرونا است، البته اغلب کشورهای قدرتمند همچون ایالات متحده، فرانسه، چین، کره جنوبی و اسرائیل به شدت در تلاش برای ساختن داروی ضد کرونا هستند و رقابت میان آن ها در این عرصه به شدت جریان دارد و ممکن است به زودی بشر بتواند به داروی مورد نیاز دست یابد. تردیدی نیست که استفاده از داروی جدید در اوایل ممکن است سلامت برخی از بیماران را به خطر اندازد اما از آن جا که ویروس کرونا زندگی انسان را تهدید می کند، بنابر این، چاره ای جز تحمل عوارض منفی دارو نیست.

راهکار چهارم، تلاش برای ایجاد واکسن ضد کرونا است و البته دستیابی به این واکسن می تواند افراد سالم و حتی بیمارانی که شفا یافته اند را از ابتلای مجدد به ویروس مصون نگه دارد. در این زمینه نیز، کشورهای زیادی از جمله ایالات متحده سعی در تولید این واکسن دارد و برخی از کارشناسان عقیده دارند که واکسن مورد نیاز به زودی آماده خواهد شد، اما بعید به نظر می رسد که پیش از سال 2021، واکسن کرونا در دسترس مردم قرار گیرد.

البته راهکارهای یاد شده زمانی می تواند منتهی به موفقیت شود که تمام کشورها در اجرای آن ها از جدیت لازم کار بگیرند و هماهنگی میان شهرها و کشورها در مقابله با شیوع ویروس کرونا در بالاترین سطح ممکن باشد. اما اجرای راهکارهای مورد نیاز برای پیشگیری از فاجعه، مستلزم زمان و هزینه های هنگفتی است، بنابر این برای بسیاری از کشورهای که در معرض آلودگی با این ویروس قرار گرفته اند دشوار است که بتوانند متحمل پیامدهای سنگین اقتصادی این بحران شوند.

برای بیرون رفت از چالش، باید در گام نخست کشورها و در قدم دوم، جامعه جهانی در صدد بازنگری نظام اقتصادی شوند و برنامه های اقتصادی محلی و بین المللی را طوری طرح کنند که پاسخگو به شرایط کنونی باشد و تمام محدودیت های که برای پیشگیری از انتشار ویروس کرونا وضع شده است را مد نظر داشته باشد.

در اجلاس اخیر اضطراری رهبران کشورهای عضو گروه ۲۰ که به ابتکار عربستان سعودی و به صورت کنفرانس ویدئویی برای بررسی مبارزه با شیوع ویروس کرونا برگزار شد، رهبران جهان تصمیمات جدی را به هدف مقابله با این بحران فاجعه آمیز اتخاذ کردند. رهبران گروه 20 در جریان نشست اضطراری روز پنج شنبه گذشته متعهد شدند، به منظور محدود کردن خسارات وارده به مشاغل و درآمدها در اثر شیوع ویروس کرونا، تا بیش از 5 تریلیون دلار به اقتصاد جهان تزریق کنند.

در این اجلاس اضطراری که به ابتکار عربستان سعودی برگزار شد، کشورهای گروه 20، به ویژه ایالات متحده، چین، روسیه، ژاپن و برزیل آن چنان آمادگی به همکاری و هماهنگی نشان دادند که گویی گروه 20، تبدیل به شورای امنیت و اقتصاد بشردوستانه شده است. در همین راستا، دونالد ترامپ با آن که در گذشته نهادهای بین المللی را در اغلب موارد مورد انتقاد قرار می داد اما این بار از اقدام گروه 20 قدردانی کرده و نقش این کشورها را در مقابله با بیماری همه گیر کرونا مورد ستایش قرار داد.