شمشیر داموکلس نیکسونیسم
اهرمهای تاثیرگذاری کشورها بر همدیگر و روندهای سیاسی بسیار متفاوت و گوناگون اند. از سیاست تهدید مستقیم گرفتە تا محاصرە اقتصادی، برپائی جنگهای محدود و مزمن، جنگهای فراگیر، دیپلماسی، همکاری و تاکتیکها و استراتژیهای نهفتە. همە می توانند بە فراخور موقعیت مورد استفادە قرار گیرند.
اما شاید مورد دیگری باشد کە زیاد بە چشم نیاید، اما بە همان نسبت از اهمیت برخوردار است کە آن هم ایجاد تنش و ادامە آن تا ابد در عین حفظ ظاهر برای (گویا) میل بە حل آن است. تجربە نشان دادە است کە پیروی از چنین سیاستی دو جنبە دارد: اول، ادامە آن در خدمت استراتژی اصلی (از جملە نفوذ در مناطق معینی در سطح جهان و پیشبرد برنامەهای جهانگشایی) قرار می گیرد، دوم اینکە این تنش نیروهای طرف مقابل را فرسودە می کند و آن را از اجرای برنامەهای اصلی خود باز می دارد.
طبق دکترین ریچارد نیکسون او اظهار داشتە کە هیچ گونە موافقتی با مقولەای بە نام صلح اعراب و اسرائیل در مورد فلسطین ندارد، اما وجود مذاکرات تعیین کنندە است و می تواند تا ابد ادامە داشتەباشد! (بە نقل از سایت آیندە ما).
پس تنش می تواند تا ابد زیر لوای مذاکرات و یا تمایل ایجاد بە صلح وجود داشتەباشد. در چنین شرایطی همە فکر می کنند کە صلح امکان پذیر است و همە مولفەها در پی ایجاد آن هستند، اما در واقع آنچە ادامە دارد تنش در زیر سایە میل ساختگی بە صلح است. بە این ترتیب اسرائیل و فلسطینی ها (و بە طبعی کل منطقە خاورمیانە) برای همیشە قرار است در شرایط تنش با خصوصیت نە جنگ نە صلح زندگی کنند.
بە نظر می رسد جمهوری اسلامی در رابطە با برنامە هستەای خود از همین منطق نیکسونی دارد استفادە می کند. یعنی از دکترین رقیب خود می آموزد تا علیە خود رقیب با همان منطق بکارببرد.
برنامە هستەای جمهوری اسلامی با ماهیتی کە دارد بعلت تداوم بخشی ماهوی تنش آن، از جملە بە فرسودە شدن سیاست ایالات متحدە و متحدان منطقەای آن منجر می شود.
اما بە نظر می رسد حاملان این دکترین در ایران بە یک مورد توجە نشان نمی دهند آن هم اینکە اگر در مورد روابط اسرائیل و فلسطین خود آمریکا در بیرون از گود ایستادەاست و بنابراین بدور از تبعات آن، اما در مورد پروندە هستەای ایران، این کشور خود یک طرف معادلە است و بنابراین دکترین نیکسونی بە صراحت مخدوش می شود. شاید تلاش جمهوری اسلامی برای یافتن مولفەهای دیگر در منطقە از جملە وارد شدن در بحران یمن تلاشی است برای جبران این اشکال. بە این ترتیب با وارد شدن مولفەهای گوناگون و قراردادن آنها در کنار همدیگر بە همان نیکسونیسم می توان رسید.
بهرحال ایجاد تنش با نیت عدم حل آن و تداوم ابدی آن، اهرم مهمی در دست کشورها در تقابل با همدیگر است.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
فرخ نعمتپور
توجه داشته باشید کامنتهایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید