وضعیت جمهوری اسلامی در مقابل تحولات آمریکا با پیروزی جو بایدن وضعیت متناقضی است. واقعیت این است کە از طرف جناحهای آن سیگنالهای متفاوتی ارسال می شوند، بطوریکە پیش بینی دقیق آیندە در مورد وضعیت نظام با راەیابی بایدن بە کاخ سفید دشوار بەنظر می رسد. می توان گفت کە از این لحاظ ما کاملا وابستە بە این هستیم کە کدام جناح در این مورد دست بالا را پیداخواهدکرد، بویژە در انتخابات ریاست جمهوری سال آیندە.
البتە گمانی در این نیست کە بطورکلی وارد دوران آرامتری در مناسبات میان ایران و آمریکا خواهیم شد و این در کل بەنفع صلح جهانی و ورود بە عرصە دیپلماسی برای حل معضلات فی مابین است.
اما می توان گفت کە متناقض بودن وضعیت نظام در مقابل انتخاب بایدن را تنها نمی توان در نوع واکنش جناحهای آن یافت، بلکە این موضوع را باید در عرصە کلان تری بازخوانی کرد کە از اهمیت بیشتری برخورداراست.، کە این عرصە را می توان بە عرصە "برجامی و غیربرجامی" تقسیم کرد.
در عرصە برجامی صعود بایدن بە نفع ایران است، زیرا کە رئیس جمهور جدید بە این توافقنامە البتە تحت پارادایم جدیدی بازخواهدگشت و از این لحاظ گشایشی در اقتصاد ایران رخ خواهدداد. گشایش برجامی منجر بە تضعیف موضع کشورهای متخاصم در منطقە از جملە اسرائیل و عربستان خواهدشد.
در عرصە غیربرجامی اما صعود بایدن بە نفع ایران نیست زیرا کە دولت آمریکا موفق خواهدشد همکاری با دوستان دور و نزدیک بین المللی خود را دوبارە بازیابد و از این لحاظ نسبت بە دوران ترامپ در عرصە استراتژیک قویتر عمل کند. پیروزی بایدن منجر بە تقویت جبهە غرب در کلیت خود خواهدشد و این از توانائی مانورهای ایران درست مانند روسیە در میان مدت و درازمدت خواهد کاست.
البتە در عرصە غیربرجامی باز دو تصور یا جناح در جمهوری اسلامی وجوددارد: جناح اصلاح طلب و جناح اصولگرا. جناح اصلاح طلب کە خواهان حل ریشەای معضل ایران و آمریکاست و حتی آن را در سنت بە جای ماندە از خمینی هم می بیند، تقویت غرب در عرصە جهانی را با خود متناقض نمی بیند، اما اصولگرایان بعکس از آن نگران اند.
بە نظر می رسد نگاە مسلط در درون جمهوری اسلامی کە سازش با غرب را در حوزەهای محدودی امکان پذیر می بیند و حاضر است برای آن اقدام کند، با پیروزی بایدن بنوعی تقویت خواهدشد، اما کماکان مشکلات در حوزە کلان باز بصورت قبل ادامە خواهند یافت. اینکە بتوان بازی در حوزەهای خرد را بە یک استراتژی برای حل معضل میان ایران و آمریکا چنان بدل کرد کە بتواند بە تغییر کلان در روابط این دو کشور منجر شود، محتمل بە نظر نمی رسد. اما راە دیگری هم وجود ندارد. حفظ حداقل همکاری ها و روابط در عرصەهائی کە امکان پذیراند، شرایط در ایران را بیشتر بە مسیر تحول دمکراتیک سوق می دهند تا جمع شدن ابرهای سیاە تهدید و جنگ در آسمان هر دو کشور.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمیکند.
توجه داشته باشید کامنتهایی که مربوط به موضوع مطلب نباشند، منتشر نخواهند شد!
افزودن دیدگاه جدید