افزایش همکاری‌های نظامی ایران و عراق

«ایران نیازهای دفاعی عراق را تامین خواهد کرد» خبری که با سفر عناد سعدون وزیر دفاع عراق به ایران منتشر شد.

روز شنبه، ۲۴ آبان، یک هیات بلند پایه نظامی از عراق با هدف گسترش مناسبات نظامی به ایران سفر کرد. این سفر یک ماه بعد از به گفته مقام‌های ایرانی «رفع تحریم‌های تسلیحاتی» جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد. ایالات متحده آمریکا تلاش کرد تا با تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی مانع گسترش نفوذ ایران در منطقه شود، اما در نهایت موفق نشد نظر شورای امنیت را جلب کند.

 به نظر می‌رسد که با رفع محدودیت‌های صادرات سلاح از سوی ایران، عراق به اولویت اول و هدفی برای توسعه نفوذ ایران بدل شده است. گرچه پیش از این نیز شاهد تلاش ایران برای گسترش نفوذ خود در عراق و ارسال سلاح و تجهیزات نظامی برای نیروهای نظامی مورد حمایت ایران در عراق از سوی جمهوری اسلامی بوده‌ایم. ایالات متحده آمریکا نیز بارها ایران را به ارسال سلاح برای نیروهای نیابتی خود در سوریه، یمن، لبنان و عراق متهم کرده است.

در این سفر مقام‌های نظامی ایران در دیدارهای جداگانه با مقام‌های نظامی عراقی قول امضا سند همکاری نظامی مشترک را در آینده‌ای نزدیک دادند.

محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در دیدار با وزیر دفاع عراق گفت که اگر طرف عراقی احساس نیاز کند به هر میزانی که بخواهد در کنارشان خواهیم بود.

محمد باقری به مقام‌های نظامی عراق همچنین قول توسعه همکاری در زمینه‌های آموزشی و برگزاری رزمایش‌های نظامی مشترک داد.

جمهوری اسلامی ایران در سال‌های گذشته همواره حضور خود در کشورهای منطقه مانند سوریه و یمن را با پوشش کمک‌های مستشاری توجیه کرده است. در هر دو مورد سوریه و یمن بعد از اعلام حضور مستشاری، حضور علنی و اعزام نیرو به این مناطق از سوی جمهوری اسلامی آشکار شد.

 وعده افزایش کمک‌های آموزشی به نیروهای نظامی در عراق نیز به نظر می‌رسد در همین راستا باشد. مصطفی کاظمی نخست‌وزیر عراق هم پیش از این وعده ادغام نیروهای شبه نظامی و مسلح در نیروهای نظامی عراق را داده بود. به این ترتیب به نظر می‌رسد نفوذ ایران در رده‌های بالای نظامی عراق یکی از اهداف جمهوری اسلامی است.

حسین سلامی فرمانده سپاه نیز در دیدار با وزیر دفاع عراق وعده گرفتن «انتقام خون قاسم سلیمانی» فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسدران و ابو مهدی مهندس فرمانده گروه حشد اشعبی را داد. قاسم سلیمانی و ابومهدی مهندس سال گذشته در حمله پهپادی نیروهای آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد کشته شدند.

در سفر اخیر مقام‌های نظامی عراق به ایران، فرماندهان نیرو‌های دریایی، هوایی و پدافند هوایی عراق حضور داشتند. از این رو به نظر می‌رسد ابعاد همکاری نظامی ایران با عراق بسیار گسترده باشد.

یوسف قربانی فرمانده هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران در دیدار با سرلشکر سمیر زکی حسین فرمانده هوانیروز ارتش عراق از آمادگی برای ساخت بالگرد مشترک میان دو کشور و برگزاری رزمایش در یکی از مناطق مرزی خبر داد.

علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه نیز در دیدار با سرلشکر احمد جاسم المعارج فرمانده نیروی دریایی ارتش عراق وعده «تقویت توانمندی‌های دفاعی و امنیتی» و همکاری در زمینه‌های نظامی را با نیروی دریایی ارتش عراق داد.

در این دیدارها مقام‌های نظامی ایران بر لزوم خروج نیروهای آمریکایی از عراق تاکید کردند.

علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی خروج نظامیان آمریکا از عراق را یکی از «مهم‌ترین مؤلفه‌های ایجاد صلح» در منطقه دانست. در حالیکه ایران با دخالت در امور داخلی کشورهای منطقه و تلاش برای گسترش نفوذ خود با اعزام نیرو و تسلیحات متهم به ایجاد ناامنی در منطقه است.

حسین سلامی فرمانده سپاه نیز بر ضرورت خروج نیروهای آمریکایی از عراق تاکید کرد و آن را خواست عمومی مردم عراق دانست.

این در حالی است که در سال‌های گذشته شاهد اعتراضات مردمی در عراق به حضور و دخالت‌های جمهوری اسلامی ایران در عراق بودیم. این اعتراضات حتی از سوی گروه‌های شیعه نزدیک به ایران صورت گرفت.

در مجموع به نظر می‌رسد دولت عراق تلاش می‌کند نوعی روابط رسمی نیز بین نیروهای مسلح ایران و عراق ایجاد کند. ایران هم همزمان با اینکه تلاش دارد با دولت و نیروهای مسلح رسمی عراق روابط خوبی داشته باشد، اما کماکان تمرکز اصلی خود را بر رابطه با گروه‌های شبه نظامی شیعه گذاشته است.

 این گروه‌ها در واقع نوعی ابزار و اهرم قدرت در دستان جمهوری اسلامی برای اعمال نفوذ در سیاست داخلی و خارجی عراق هستند.