مسابقه تسلیحاتی به معنای رقابت بین مخالفان و طرف‌های درگیر به منظور برخورداری بیشتر از توانایی‌های نظامی برای تضمین برتری نظامی در یک منطقه است. در خاورمیانه نیز مسابقه تسلیحاتی از زمانی آغاز شد که تاسیسات نفتی آرامکو حدود دو سال پیش هدف حمله قرار گرفت و میزان تهدید پهپادهایی که از چندی به این سو، مورد استفاده قرار می‌گیرند، افزایش یافت و همین امر باعث شد اسرائیل برای مقابله با تهدید پهپادها در صدد توسعه قابلیت‌های دفاع هوایی خود شود. همچنان، اسرائیل اعلام کرد که حمله به نفتکش «مرسر استرتیت» نیز توسطه پهپاد صورت گرفته است.
این در حالی است که ایران نه تنها در تلاش برای توسعه پهپادهای جنگی بوده بلکه سعی دارد میزان انتشار آن‌ها را میان گروه‌های نیابتی خود در منطقه افزایش دهد، به ویژه اینکه تهران تا کنون پهپادهایی بسیاری را در دسترس متحدان حوثی‌اش در یمن، گروه‌های شبه نظامی نیابتی در سوریه و عراق و سازمان حزب‌الله لبنان قرار داده است.
تهدید پهپادها علیه اسرائيل در جنگ اخیر غزه به طور عملی افزایش یافت، زمانی‌که جنبش‌های «حماس» و «جهاد اسلامی» در نبرد با اسرائيل دست به استفاده از پهپاد زدند. به همین دلیل، تل‌آویو ارائه طرح‌های جدید پهپادها برای جنبش‌های حماس و جهاد اسلامی در غزه را عمده‌ترین تهدید نظامی علیه ارتش اسرائیل می‌داند، به ویژه اینکه برد برخی از این پهپادها به هزاران کیلومتر می‌رسد.
محور اصلی ارزیابی‌های استراتژیک که در حال حاضر در اسرائيل جریان دارد، بر تقویت پدافند هوایی اسرائیل برای مقابله با تهدید پهپادها استوار است. نیروی هوایی اسرائیل در حال خرید آرایه‌های فازی اضافی برای نصب آن‌ها در شمال کشور است تا توانایی شناسایی پهپادها را بهبود بخشد. همین اکنون اسرائیل سرگرم اجرای تمرینات هوایی «سرزمین اژدها» است که ۱۱ فرمانده نیروی هوایی کشورهای مختلف جهان در آن حضور دارند. هواپیماهای اف۱۶ آمریکایی، جنگنده‌های بریتانیایی تایفون و هواپیماهای فرانسوی رافائل در رزمایشی که به عنوان «سرزمین اژدها» نامیده می‌شود، برای مقابله با دشمن نامریی به پرواز در می‌آیند. این تمرینات نظامی که حرکت پهپادهای شرکت کننده در آن شبیه «اژدها» است، نشان می‌دهد که هدف از این رزمایش آماده‌سازی بخشی از توانایی‌های مورد نیاز برای مقابله با ایران است.
در همین حال، اسرائیل عکس‌های ماهواره‌ای را از یک پایگاه ایرانی در منطقه منتشر کرده است که به گفته بنی‌گانتز، وزیر دفاع اسرائيل برای آموزش نیروهای نیابتی ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد و این نیروها، نحوه استفاده از پهپادها را در این پایگاه می‌آموزند. از این‌رو، ارتش اسرائیل در چارچوب طرحی برای ایجاد یک چتر دفاع هوایی در سراسر کشور، قصد دارد ظرف دو سال آینده فضای شمال کشور را تحت پوشش نظارتی قرار دهد. این در حالی است که ایران از چندی به این سو، نصب باتری‌های موشکی پیشرفته ضد هوایی را در سوریه آغاز کرده است، به ویژه در نقاطی که هواپیماهای اسرائیلی به طور معمول حملات هوایی انجام می‌دهند و برای جلوگیری از گسترش نفوذ ایران و منع قاچاق سلاح‌های پیشرفته به حزب‌الله در سوریه و لبنان، خاک سوریه را صدها بار هدف حمله قرار داده اند. علاوه برآن، هواپیماهایی اسرائیلی برخی از انبارهای سلاح و مهمات جنگی شبه نظامیان عراقی وابسته به ایران را نیز در قلمرو عراق بمباران کرده اند.
در سال ۲۰۱۸، یک فروند هواپیمای اف۱۶ که در شمال اسرائیل در حال پرواز بود پس از اصابت موشک اس۲۰۰ که توسط نیروهای سوریه شلیک شده بود، سقوط کرد. افزون برآن در سال‌های اخیر، برخی از موشک‌های سوریه در خاک اسرائیل سقوط کرده اند. طوری‌که بقایای یک موشک در شمال تل‌آویو و دیگری در نزدیکی تاسیسات هسته‌ای دیمونا در صحرای نقب سقوط کرد. در طول سال گذشته و به دنبال تشدید حملات اسرائيل به سوریه، زمان پاسخ‌گویی باتری‌های پدافند هوایی سوریه سریع‌تر شده و نیروهای هوایی اسرائيل را بر آن داشت تا نحوه عملکرد خود را در چنین عملیاتی تغییر دهند.
بنابراین، برنامه هسته‌ای ایران تنها پرونده نیست که برای اسرائیل در اولویت قرار داشته باشد، بلکه عمده‌ترین مسئله، رویارویی با تلاش‌های ایران برای تغییر موازنه قدرت در منطقه است. تل‌آویو بودجه دفاعی بیشتری را به منظور آمادگی برای جنگ و رزمایش‌های نظامی اختصاص داده است و نیروی هوایی اسرائیل در حال فراگرفتن آموزش‌های فشرده برای سناریوهای احتمالی هدف قرار دادن تاسیسات هسته‌ای ایران هستند.
در واقع، جنگ نیابتی میان ایران و اسرائیل به محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای منحصر نمی‌شود، بلکه راه را برای مسابقه تسلیحاتی به‌ویژه در زمینه پدافند هوایی، رادارها و انتشار پهپادها باز می‌کند و علاوه بر دولت‌ها، گروه‌های شبه نظامی و سازمان‌های مسلح نیز وارد صحنه رقابت مسابقه تسلیحاتی می‌شوند و خاورمیانه را به سمت ناامنی و بی‌ثباتی بیشتری سوق می‌دهند.
درپی تعلل ایران در روند مذاکرات برجام، آمریکا و متحدانش خواستار تشدید فشار بر تهران هستند
منابع آگاه می‌گویند که جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا، و سایر رهبران جهان در حاشیه نشست گروه ۲۰ در رم و اجلاس تغییرات اقلیمی گلاسگو قصد دارند به دلیل تعلل ایران در بازگشت به مذاکرات احیای برجام، راه‌های افزایش هزینه‌ها بر تهران را بررسی کنند.
جو بایدن و امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، جمعه پس از دیدار در حاشیه نشست گروه۲۰، در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که دو طرف بر لزوم اطمینان درباره اینکه ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نمی‌یابد، توافق دارند.
در همین حال، شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از منابع آگاه گزارش داد که رییس‌جمهوری آمریکا در حاشیه نشست گروه ۲۰ با سران کشورهای مرتبط با برجام درباره چگونگی تحمیل هزینه به ایران به‌دلیل تعلل در مذاکرات هسته‌ای گفت‌وگو خواهد کرد.
این منابع خاطرنشان کردند که در حال حاضر مقامات دولت بایدن در حال بررسی راه‌های افزایش فشار بر ایران هستند و متحدان ایالات متحده نیز تمایل دارند که در روند مذاکرات هسته‌ای «هزینه‌های بالاتری» را به جمهوری اسلامی تحمیل کنند.
یک مقام آمریکایی که از روند مذاکرات هسته‌ای مطلع است به سی‌ان‌ان گفت که ایران برای ایجاد خوش‌بینی در کشورهای مذاکره‌کننده کار چشمگیری انجام نداده و به نظر نمی‌رسد در تیم مذاکره‌کننده ایران برای حل عملی موضوعات باقی‌مانده اراده لازم وجود داشته باشد.
یک دیپلمات اروپایی نیز به سی‌ان‌ان گفت که به نظر می‌رسد تاخیر ایران در بازگشت به مذاکرات احیای برجام یک «شیوه وقت‌کشی» باشد تا در این فاصله جمهوری اسلامی به پیشبرد برنامه هسته‌ای خود ادامه دهد.
در حالی که علی باقری، معاون وزارت خارجه ایران، اعلام کرده که ایران تا پیش از پایان نوامبر به مذاکرات بازمی‌گردد، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در واکنش به این اظهارات گفت: «ما اطلاعی نداریم و این موضوع بر عهده هماهنگ‌کننده اروپایی است. بیش از چهار ماه است که گفته‌ایم آماده‌ایم به محض اینکه ایران تاریخ مشخص کند گفت‌وگوها را از سر بگیریم.»
در همین حال، سخنگوی اتحادیه اروپا دیدار اخیر علی باقری با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، را برای از سر گیری مذاکرات هسته‌ای «مفید» خواند و گفت اکنون اتحادیه اروپا و سایر امضاکنندگان برجام، از جمله ایران در حال رایزنی‌اند تا در اسرع وقت تاریخ مشخصی را برای آغاز این مذاکرات تعیین کنند.
از سوی دیگو، علی باقری، که به مسکو سفر کرده، گفت‌وگوی روز جمعه‌اش با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، در مورد مذاکرات اتمی را «مثبت و ثمربخش» خواند و در توییتی نوشت: «تصمیم گرفته شد رایزنی‌های خود را در سطوح مختلف برای تقویت مواضع مشترک ادامه دهیم.»
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید