جاسوسان چگونه به حرف‌های ژنرال آلمانی گوش دادند

 

چیزی تا نیمه‌شب سنگاپور نمانده است.

یکی از افسران ارشد نیروی هوای آلمان در اتاق هتلش است.

او برای حضور در کنار دیگر بازیگران صنایع دفاع هوایی در بزرگترین نمایشگاه هوایی آسیا به منطقه رفته است.

روزی طولانی را پشت سر گذاشته است – اما هنوز وقت خوابیدن نیست.

سرتیپ فرانک گراف باید تماسی کاری با رئیسش بگیرد، یعنی فرمانده نیروی هوایی آلمان.

به نظر نمی‌رسد که مشکل خاصی برای فرمانده عملیات نیروی هوایی باشد. با لحنی آرام درباره منظره «محشر» اتاقش با دو نفر از همکارانش گپ می‌زند، و داستان صرف مشروب در هتلی دیگر را برایشان تعریف می‌کند که استخر شنای خیلی خوبی دارد.

یکی از آن‌ها می‌گوید «پس خیلی هم سخت نیست.»

نهایتا، سپهبد اینگو گرهارتز، فرمانده نیروی هوایی، به تماس می‌پیوندد و گفت‌وگو شروع می‌شود. طی ۴۰ دقیقه بعدی، به نظر می‌رسد که این گروه به مسائل نظامی بسیار حساسی می‌پردازند، از جمله مباحث جاری پیرامون این که آیا آلمان باید موشک‌های کروز تاروس را به اوکراین بدهد یا نه.

چیزی که هیچ یک از حاضران در این مکالمه نمی‌دانند این است که دارند استراق سمع می‌شوند – و گفت‌و‌گوهایشان دارد ضبط می‌شود.

دو هفته بعد از برقراری این تماس، نوار صدای آن توسط شبکه دولتی آرتی روسیه منتشر شد.

آلمان چیزی درباره احتمال دستکاری در این مکالمه نگفته است – ولی تایید کرد که این تماس واقعا برقرار شده بود و باورشان بر این است که جاسوس‌های روس به آن رخنه کرده بودند.

به گفته دولت آلمان، مامورشان در سنگاپور منشاء «درز اطلاعات» شده بود.

با وجود این که رسما از او نامی برده نشده است، اشارات ضمنی حاکی از این است که فرانک گراف به شکل تصادفی به جاسوس‌ها اجازه داده بود به این تماس رخنه کنند.

اندکی بعد، گفت‌وگوی مثلا فوق سری آن‌ها از کانال رسانه‌های دولتی روسیه درز کرد و در سراسر دنیا پژواک پیدا کرد.

محتوای ظاهری این تماس برای همه روشن است.

 

چهار نفر حاضر در این گفت‌وگو درباره اهداف احتمالی موشک‌های تاروس آلمانی در صورت تصمیم اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، برای تحویلشان به کی‌یف حرف زدند– مساله‌ای جنجالی در آلمان.

درباره ارسال تسلیحات فرانسوی و بریتانیایی نیز صحبت شد، از جمله حرف‌های حساسی درباره «تعداد کمی» پرسنل بریتانیایی که گفته می‌شود در خاک اوکراین حضور دارند.

اما جاسوسان چگونه توانستند استراق سمع کنند؟ پاسخی که تا این لحظه گرفته‌ایم به خطای انسانی خلاصه می‌شود.

به گفته مقامات آلمانی، این «درز اطلاعاتی» تنها تقصیر یکی از حاضران بود که برای برقراری تماس از خطی ناامن استفاده کرده بود – یا از طریق گوشی همراهش یا وای‌فای هتل.

آلمانی‌ها می‌گویند که نحوه دقیق برقراری تماس «هنوز در دست بررسی» است.

میگل برگر، سفیر آلمان در بریتانیا، این هفته به بی‌بی‌سی گفت که «به نظرم این درس خوبی برای همه است: هیچ وقت از اینترنت هتل برای برقرار تماس امن استفاده نکنید.» بعضی‌ها شاید حس کنند که این نصیحت یک مقدار دیر دارد مطرح می‌شود.

خیلی‌ها از این که این تماس از طریق نرم‌افزار ارتباطی وبکس برقرار شده بود ابراز شگفتی کردند – اما برلین تاکید دارد که این مقامات از یک نسخه مخصوصا امن و گواهی‌شده استفاده کرده بودند.

پروفسور آلن وودوارد، عضو مرکز امنیت سایبری ساری، در بریتانیا می‌گوید که وبکس «به شرطی که از خود اپلیکیشن استفاده کنید» امکان رمزگذاری سرتاسر را فراهم می‌کند.

اما اگر از یک خط ثابت، گوشی همراه، یا وای‌فای باز هتل استفاده کنید دیگر ضمانتی برای امنیت وجود ندارد – و فرض فعلی بر این است که جاسوسان روس در کمین چنین فرصتی بودند.

پروفسور وودوارد می‌گوید که جاسوسان «احتمالا در حاشیه نمایشگاه هوایی سنگاپور مستقر» بودند.

 

این رویداد دوسالانه که امسال از ۲۰ تا ۲۵ فوریه برگزار شد معمولا شاهد حضور شخصیت‌های بلندپایه دولتی، نظامی و صنعتی است.

به گفته پروفسور وودوارد شما اگر جاسوس باشید «وقتی با چنین گردهمایی‌هایی روبه‌رو می‌شوید، همیشه می‌صرفد که در یک پارکینگ مستقر شوید یا اتاقی در هتل بگیرید.»

روس‌ها ممکن است، در تئوری، از ترکیبی از آنتن‌های دوربرد و نرم‌افزارهای رایانه‌ای استفاده کرده باشند که امکان ردگیری ترافیک شبکه‌های محلی را مهیا می‌کند.

پروفسور وودوارد می‌گوید «استفاده از این ابزارهای ردگیری در عمل مثل این می‌ماند که با دستگیره در ور بروید تا بلکه چیزی عایدتان شود. نهایتا دری پیدا می‌کنید که قفل نیست.»

هنینگ زایدلر، پژوهشگر رمزنگاری در برلین، معتقد است که محتملترین نظریه این است که این افسر از طریق گوشی همراه خود تماس گرفته بود و آنتن جاسوسان هم تماس را ردگیری کرده و آن را به آنتن اصلی مخابره کرده بود.

اما همزمان «دارند به همه چیز گوش می‌دهند و همه چیزهایی را که دارد مخابره می‌شود یادداشت می‌کنند. شبیه ماهی‌گیری با دینامیت است. یک دانه دینامیت را به برکه می‌اندازید و منتظر می‌مانید تا ماهی‌ها روی آب بیایند. این آبدارترین شکارشان بود.»

برلین ولی مشتاق بود که یکی از تئوری‌های در گردش را تکذیب کند – این که یکی از جاسوسان روس به شخصه وارد تماس شده بود و بدون این که کسی بفهمد به صحبت‌ها گوش داده بود.

با وجود این که تحقیقات هنوز ادامه دارد، مقامات دولتی دارند تاکید می‌کنند که این اتفاق از اساس نتیجه اشتباه تنها یک نفر بوده است.

استدلالشان این است که این تماس در تور یک عملیات تجسسی فراگیر افتاده بود. جاسوسان خوش‌اقبال بودند و آلمانی‌ها بداقبال.

رودریش کیزوتر، افسر ارشد سابق ارتش و نماینده فعلی مجلس، یکی از کسانی است که اعتقاد چندانی به این دفاعیه که «این اتفاق می‌توانست برای همه بیافتد» ندارند.

آقای کیزوتر که برای ناتو نیز کار کرده است و عضو حزب مخالف دموکرات مسیحی است می‌گوید «این نوع فاجعه را نمی‌شود به این راحتی لاپوشانی کرد.»

 

او باور دارد که تفکرات «زمان صلحی» باعث شده است که افراد تنبل شوند. به گفته او «شاید یک اشتباه شخصی باشد. اما نشانه ایرادات سیستماتیک است.»

او در عین حال عقیده دارد که آلمان «هدف راحتی» است، چرا که از زمان جنگ جهانی دوم به شکلی فراگیر درگیر «نگاهی رمانتیک به روسیه» بوده است.

اما چهره‌های دولتی آلمانی به شکلی فزاینده از این ادعا که برخوردشان با روسیه نرم است ابراز ناراحتی می‌کنند، مخصوصا که دولت آلمان بیش از هر کشور اروپایی دیگری به اوکراین کمک نظامی کرده است.

وزیران همچنین عقیده دارند که مسکو عمدا این نوار را در روز خاک‌سپاری الکسی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون، منتشر کرد تا هم حواس‌ها را در داخل پرت کند و هم در خارج شکاف ایجاد کند.

بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع، این هفته گفت که ولادمیر پوتین دست به «نیرنگ» زده است و «ما نباید اسیرش شویم».

روسیه دست داشتن سرویس‌های اطلاعاتی خود در این استراق سمع را نه تایید کرده است و نه رد.

اما فرای این که چه کسی توانست در یکی از نیمه‌شب‌های فوریه به این تماس ناامن در اتاق هتلی در سنگاپور رخنه کند، درز مکالمات افسران نیروی هوایی برای آلمان گران تمام شده است.

این کار باعث شد که اختلاف‌های داخلی درباره ارسال سامانه تاروس بیش از پیش علنی شود و به بحث بر سر ضعف‌های دفاعی و امنیتی ظاهری این کشور دامن بزند.

در برلین، آرزو این است که این نشت اطلاعاتی به همین یک مورد محدود شود و به شروع داستانی با سری دراز نباشد.