از طریق مسکو در مسیر جاده ابریشم /قسمت سیزدهم

از طریق مسکو در مسیر جاده ابریشم
قسمت سیزدهم

آفتاب بعد از باران با قوس قزحی زیبا بر آسمان مسکو .
دوستم می گوید" می خواهم چیزی را به تو نشان دهم که برایت بسیار جالب است وشاید تاثر انگیز."
ده ها زن ومرد با زنبیل های کوچک وبزرگ در قطاری محلی به سوی جنگل های خارج از مسکوبرای چیدن قارچ در حرکتند.این یک رسم قدیمی روسی است .اما حالا تلاشی برای یک وعده غذا نیز هست .
جمعیتی انبوه ،عمدتا پیرزنان وپیر مردان ، اما همچنان با آراستگی یک کارمند بازنشسته روس. به چهره آشنائی بر می خورم زنی که حدود ده سال قبل در دوازدهمین فستیوال جوانان ،در خانه دوستی خلق ها دیده بودم .استاد فیزیک دانشگاه بود .زنی که آن زمان تاثیر عجیبی بر من وچند دوست افغان که من درجمع هئیت آن ها بودم نهاد.
مابه او نام بانوی صلح دادیم .داستان جالبی داشت. یکی از قهرمانان جنگ دوم حهانی بود. سالهای جنگ به عنوان کامسامول در جبهه ها به عنوان پرستار کار کرده بود .برادر ،خواهر ومادرش از قربانیان جنگ بودند.بعداز جنگ تحصیل کرده واستاد شده بود وحال باز نشسته دانشگاه .
ما اورا در مرکز دوستی خلق ها دیدیم . نشسته بر نیمکتی وتکیه داده بر دسته جاروی بلند خود. با خنده ای ملیح وچشمانی مهربان که نشان از جوانی زیباوزندگی آرام می داد .اشاره کرد درکنارش بنشینیم،نشستیم.
به آرامی سخن می گفت "وقتی خبر بر گزاری دوازدهمین فستیوال جوانان جهان زیر عنوان مبارزه در راه صلح ودوستی راشنیدم تصمیم گرفتم که درخدمت به این همایش باشم. به کمیته برگزاری مراجعه کردم .متاسفانه دیر شده بود وهیچ کاری نبود که من انجام دهم. گفتم هر کاری باشد مهم نیست می خواهم سهمی در صلح در دوستی داشته باشم .سر انجام کار نظافت در پارک این خانه دوستی خلق ها را به من دادندوحال من این جا هستم .
نوه هشت ساله اش را هم با خود آورده بود.با جاروی کوچکی بردست های او.
می گفت" می خواهم ببیند که مادر بزرگ برای صلح زمین را جارو می زند .من حاضرم با مژه های خود زمین را جارو بزنم تا هرگز جنگی نشود وکودکان در اشتیاق دیدار پدران اشگ نریزند.
به نوه ام می گویم "زندگی زیباتر از همه چیز است واین زیبائی در سایه صلح امکان پذیر است .من نمی خواهم بار دیگر آنچه در جنگ دیدم تکرار شود.من هنوز بعد چهل سال خواب برادرم ، خواهرم را می بینم .خواب جوان هائی که روی دستان من جان دادند با اندوه و آهی عمیق."
او آن زمان به سوسیالیسم سخت ایمان داشت می گفت "تنها سوسیالیسم است که می تواند ده ها هزار جوان را از سراسر دنیا زیر شعار صلح گرد هم بیاورد." چند بار دیگرهر بارکه با هئیتی دیدار داشتیم اورا در همان پارک دیدیم .
هد یه ای کوچک که نقاشی یک پسر جوان افغان بودومن برای این فستیوال آماده کرده بودم به رسم یاد بود به او دادم (پسرجوان وهنرمند افغان سال ها بعد در جنگ کشته شد )او ما را برای عصرانه به خانه اش دعوت کرد .خانه ای کوچک وزیبا .خانه ای که با قاب عکس های نهاده بر روی کمدی کوچک عطر صد خاطره با خود داشت .خانه ای کوچک با قلبی بزرگ وسخاوتمند با چای و انواع مربا ها وکیکی که خود پخته بود از ما پذیرائی کرد.
روزی زیباو فراموش نشدنی که درخاطره چشمان عاشق من ماند.
حال اورا دیگر بار می دیدم با زنبیلی بر دست با چشمانی خسته که دیگر در نی نی آن ها خبری از شادی نبود.چشمانی که همیشه با درخشندگی به خاطر داشتم.
پیش می روم آرام در کنارش می ایستم سلام می کنم ودستش را می فشارم به جای نمی آورد .فشار این سال ها اورا چنان در هم فشرده که قابل تصورنیست .شاید دیگر حال به جا آوردن نوه اش که باید هجده ساله باشد را هم ندارد.
به دوستم می گویم" بگو که من از شرکت کنندگان فستیوال دوازده بودم .مهمان در خانه اش خانه ای که در آن خوشمزه ترین مربا ها خوردم ویکی از زیبا ترین عصر ها زندگیم را زندگی کردم."
می نگرد لبخندی آرام اما تلخ بر گوشه لبش می نشیند.،سری تکان می دهد ،چین های مهربان کناره های لب پرشی می کند زیر لب چیزی می گوید ."به ما خیانت کردند !همه چیز تمام شد."
بادقت به چشم هایم خیره شده است تاب نگاه سردومات اورا ندارم .دیگر سخنی نمی گوید .بیش از آن خسته است که توان گفتن داشته باشد .تنها دستم را در دستش می فشارد.فشاری آرام وسرد که تا بن استخوان هایم تاثیر می کند.قطار به اولین ایستگاه کنار جنگل می رسد.جمعیت آرام به حرکت در می آیند .او هم حرکت می کند " تو نیز برای چیدن قارچ آمده ای؟"سری تکان می دهم ، بانوی صلح آرام از پله های قطار پائین می رود خمیده پشت با زنبیلی بر دست ، با هزاران خاطره دریاد ونجوائی آرام برلب.
قطار براه می افتد.چه کسی درست می گوید او یا لوگینف یکی از مدافعان سرسخت اصلاحات گورباچفی "در ویتنام قبل از حکومت سوسیالیستی در کناره های رود مکونگ دهقانان سالی سه بار محصول برنج بر می داشتندتا بتواننداز مجموع برداشت یک از سه سهم خوداز مالک زمین برنج در یافت کنندتا از گرسنگی نمیرند.
اما بعد انقلاب وسر کار آمدن دولت سوسیالیستی حتی سالی یک بار هم به سختی محصول بر می داشتند.می دانید چرا ؟چون که دیگر زمین بی صاحب ودهقانان بدون ترس از مرگ از گرسنگی بودند. دولت باید آنهارا تامین می کرد.این فاجعه بود.
اتحاد شوروی نیز چنین بود.مردم ما قسمت بیشتر نان را در سطل آشغال می ریختند.حال باید برای یک تکه نان تلاش کنند دولت نان دانی نیست.سوسیالیسم یک سیستم امور خیریه نیست !ابوالفضل محققی
ادامه دارد