گزارش عفو بین‌الملل از اعتراضات ایران؛ تایید ۳۰۴ کشته و نگرانی از بازداشت‌های گسترده

این سازمان می گوید مصاحبه با ده ها نفر در داخل ایران نشان داده که مقام های ایرانی چطور بازداشتی ها را در انزوای کامل از جهان بیرون نگاه داشته اند و آنها را در معرض شکنجه و سایر بدرفتاری ها قرار داده اند.

به گفته این سازمان بین روزهای ۲۵ تا ۲۸ آبان (۱۵ تا ۱۸ نوامبر) دست کم ۳۰۴ نفر در اعتراضات کشته و هزاران نفر مجروح شدند که ناشی از استفاده نیروهای دولتی از قوه مرگبار بود. آمار قبلی عفو بین الملل از شمار کشته ها که نزدیک به دو هفته پیش ارائه شد ۲۰۸ نفر بود.

مقام های ایرانی تاکنون از اعلام آمار کشته ها خودداری کرده اند.

فیلیپ لوتر مدیر عفو بین الملل در امور خاورمیانه و شمال آفریقا گفت: "شهادت تکان دهنده شاهدان عینی حاکیست که مقام های ایرانی تقریبا بدون معطلی (با شروع اعتراض ها) شروع به قتل صدها نفر از حاضران در اعتراضات کردند و پس از آن عملیاتی وسیع را برای ایجاد ارعاب و جلوگیری از بلند شدن صداها در مورد آنچه گذشته ترتیب دادند."

براساس این گزارش تصاویر ویدئویی که عفو بین الملل اصالت آنها را تایید کرده و اظهارات شاهدان عینی هم بر آنها صحه می گذارد نشان می دهد که نیروهای امنیتی به روی معترضان غیرمسلح آتش گشودند، به روی کسانی که خطری آنی متوجه کسی نمی کردند.

این گزارش می نویسد بیشتر قربانیانی که عفو بین الملل مرگ آنها را ثبت کرده در اثر اصابت گلوله به سر، قلب، گردن و سایر ارگان های حیاتی کشته شده اند که "به معنی آن است که نیروهای امنیتی به قصد کشت آنها را زده اند."

• د

Image captionپویا بختیاری که در اثر اصابت گلوله کشته شد ویدئوهایی از اعتراضات گرفته بود

سازمان ملل گفته اطلاعاتی دارد که نشان می دهد حداقل ۱۲ کودک در میان کشته ها هستند.

عفو بین الملل می گوید اینها شامل محمد داستانخواه ۱۵ ساله است که در شیراز هنگام بازگشت از مدرسه به خانه از ناحیه قلب هدف قرار گرفت و کشته شد و علیرضا نوری ۱۷ ساله که در شهریار در استان تهران کشته شد.

فیلیپ لوتر گفت مقام های ایرانی به جای سرکوب معترضان باید فورا و به طور نامشروط کلیه بازداشتی ها را آزاد کنند.

او خواستار اقدام فوری جامعه بین المللی از جمله از طریق شورای حقوق بشر سازمان ملل شد.

او گفت این شورا باید طی جلسه ای ویژه "دستور تحقیق درباره کشتار غیرقانونی معترضان، موج تکان دهنده بازداشت ها، مفقود شدن افراد و شکنجه بازداشتی ها را با نگاهی به اطمینان از پاسخگو کردن فراهم کند."

حق نشر عکسAFPImage captionاعتراضات آبان در تهران

موج بازداشت ها

عفو بین الملل اشاره می کند که در روز ۲۷ آبان در سومین روز اعتراض ها، رسانه های دولتی از بازداشت بیش از هزار نفر خبر دادند اما ۹ روز بعد حسین نقوی حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت که ۷ هزار نفر بازداشت شده اند.

مقام ها هنوز آماری رسمی از شمار دستگیر شدگان در ارتباط با آن اعتراضات ارائه نکرده اند.

چندین منبع مستقلا به عفو بین الملل گفته اند که نیروهای امنیتی هنوز در سراسر کشور مشغول دستگیر کردن مردم در خانه ها و محل کارشان هستند.

به نوشته این گزارش نوجوانانی ۱۵ ساله در میان بازداشتی ها از جمله در زندان فشافویه در استان تهران دیده می شوند، زندانی که به خاطر شکنجه و سایر بدرفتاری ها با زندانیان بدنام است.

براساس این گزارش بازداشتی ها همچنین در پادگان های نظامی و مدارس نگهداری شده اند.

در پی شروع اعتراضات بعد از گران شدن قیمت بنزین از ساعت نخست جمعه ۲۴ آبان، مقام های متعدد از جمله رهبر جمهوری اسلامی و سرپرست قوه قضاییه معترضان را "اشرار" و "آشوب طلب" لقب داده اند و آنها را به قدرت های خارجی گره زده اند. رسانه های دولتی هم خواستار صدور مجازات اعدام برای "رهبران" معترضان شده اند.

عفو بین الملل همچنین به بازداشت خودسرانه خبرنگاران، دانشجویان و مدافعان حقوق بشر از جمله اقلیت ها و فعالان حقوق کارگری اشاره می کند. از جمله به روزنامه نگار محمد مساعد اشاره شد که ۲۳ نوامبر بعد از نوشتن توییتی درباره خاموشی تقریبا کامل اینترنتی بازداشت شد و چندین روز بعد با قرار وثیقه آزاد شد.

Image captionصحنه اعتراض در مریوان جایی که گفته می شود بیش از ۱۰ نفر کشته شده اند

اینترنت در ایران از روز ۲۶ آبان تا سوم آذر ماه تقریبا به طور کامل قطع بود.

به گفته عفو بین الملل سها مرتضایی کنشگر اجتماعی یکی از ده ها نفری بودند که روز ۲۷ آبان در دانشگاه تهران دستگیر شدند. براساس این گزارش او بدون دسترسی به وکیل یا خانواده تحت بازداشت بوده است و مقام های امنیتی در دانشگاه تهران قبلا او را به شوک الکتریکی و فرستادن به بیمارستان روانی تهدید کرده بودند.

این سازمان همچنین به بازداشت فعالانی از جمله اکبر مهاجری، ایوب شیری، داود شیری، بابک حسینی مقدم، محمد محمودی، شاهین برزگر و یاشار پیری که جملگی در محل کار خود در تبریز بازداشت شدند اشاره می کند.

بنابه گزارش بعضی از زندان ها و بازداشتگاه ها اکنون با ازدحام شدید جمعیت روبرو هستند و رئیس شورای شهر ری نسبت به گزارش ها در مورد این موضوع در زندان فشافویه ابراز نگرانی کرده است.

عفو بین الملل می گوید هرچند برخی از بازداشت شدگان آزاد شده اند اما بسیاری با جهان بیرون هیچ ارتباطی ندارند و از دسترسی به وکیل یا تماس با اعضای خانواده محرومند.

شماری از خانواده ها به این سازمان گفتند که عمیقا نگران حال عزیزان خود هستند به خصوص با توجه به کارنامه "سیاه" مقام ها در ممانعت از دسترسی بازداشتی ها به مراقبت های بهداشتی و پزشکی.

حق نشر عکسREUTERSImage captionمعترضان از جمله در تهران راه ها را بند آوردند

شکنجه و بدرفتاری

عفو بین الملل می نویسد براساس گفته های شاهدان عینی و تصاویر ویدئویی بعضی از بازداشتی ها در معرض شکنجه و سایر بدرفتاری ها بوده اند و از جمله شلاق خورده اند.

یک نفر که یکی از اعضای خانواده اش با قرار وثیقه آزاد شده می گوید او با زخم و بریدگی در صورت و سر زندان را ترک کرد و چنان شوکه شده که از ترک خانه خودداری می کند.

این سازمان به ویدئویی تایید شده اشاره می کند که در آن بازداشتی ها به ایستگاه پلیس معالی آباد شیراز منتقل می شوند و از سوی نیروهای امنیتی زیر مشت و لگد مضروب می شوند.

این گزارش به رفتاری مشابه از جمله با کودکان در زندان رجایی شهر کرج اشاره می کند.

مجروحان و شاهدان عینی به عفو بین الملل گفته اند که نیروهای امنیتی ایران با یورش به بیمارستان ها و مراکز درمانی در سراسر کشور، معترضان مجروح را به بازداشتگاه ها منتقل کرده و آنها را از دسترسی به مراقبت های پزشکی محروم کرده اند به طوری که جان بعضی در خطر است.

فیلیپ لوتر گفت که بدون فشار فوری بین المللی هزاران نفر در معرض خطر شکنجه هستند.

عفو بین الملل می گوید مادران گروهی از فعالان حقوق اقلیت ها که در جریان یورش هایی در آذربایجان شرقی و غربی بازداشت شده اند گفته اند که مقام ها آنها را در تاریکی نگاه داشته اند و به آنها گفته اند "قصد ندارند" اطلاعاتی به آنها بدهند.

براساس این گزارش یک مقام به این خانواده ها گفته: "هرکاری بخواهیم با فرزندانتان می کنیم. تا هر وقت بخواهیم آنها را تحت بازداشت نگه می داریم، حتی برای ۱۰ سال... آنها را اعدام می کنیم و نمی توانید هیچ کاری بکنید."

این سازمان از جمله به ناپدید شدن بختیار رحیمی فعال کرد حقوق کارگری که در محل کارش در مریوان بازداشت شد اشاره می کند و می گوید هیچ خبری از او در دست نیست.

عفو بین الملل می نویسد: "این به خصوص نگران کننده است چون او از مشکلات کلیه و قلب رنج می برد و نیازمند مصرف روزانه دارو و مراقبت های پزشکی است."

فیلیپ لوتر گفت: "جهان نباید در برابر ادامه نقض گسترده حقوق بشر برای سرکوب نارضایتی توسط مقام های ایران ساکت بماند."