آیا ایتالیایی‌ها از اتحادیه اروپا فاصله می‌گیرند؟

در حالی که شمار تلفات مبتلایان به ویروس کرونا در ایتالیا به ۳۱ هزار نفر رسیده، نگرانی‌های فزاینده از تاثیر این وضعیت بر اوضاع اقتصادی کشور ابراز می‌شود و شواهد حاکی از این است که شمار ایتالیایی‌هایی که اعتماد به اتحادیه اروپا را از دست می‌دهند در حال افزایش است.

به دنبال پیمان رم، جامعه اقتصادی اروپا که ایتالیا یکی از مؤسسان آن بود در سال ۱۹۵۷ به وجود آمد.

مارکو توندو، ۳۴ ساله که در یک آژانس معاملات ملکی در رم کار می‌کرد می‌گوید: "من نظرم درباره اتحادیه اروپا را کمی عوض کرده‌ام. ما با یک وضع کاملا اضطراری مواجهیم و دیدن این که کشورها به هم پشت می‌کنند واقعا عجیب است."

در حال حاضر دولت ایتالیا به مارکو به دلیل از دست دادن کارش به مدت ۹ هفته معادل ۸۰ درصد حقوق معمولش را می‌پردازد.

حق نشر عکسDANIELE ZENDRONIImage captionمارکو توندو می‌گوید که این بحران نظرش را در مورد اروپا تغییر داده‌است

بنا بر یک نظرسنجی ۴۲ درصد از ۱۰۰۰ شهروند ایتالیایی که در ماه آوریل با آنان تماس گرفته شده بود گفته بودند از اتحادیه اروپا خارج خواهند شد. در نظرسنجی نوامبر ۲۰۱۸، تعداد ایتالیایی‌های مخالف عضویت در اتحادیه اروپا ۲۶ درصد بود.

ولی یک چهارم شرکت کنندگان در نظرسنجی گفته‌اند چنانچه اتحادیه اروپا برای ایتالیا تدابیری مشهود و واقعی اتخاذ کند، حاضرند در اتحادیه باقی بمانند.

از تاریخ ۸ مارس قرنطینه کامل در ایتالیا اعمال شد و تا ۴ ماه مه محدودیت‌های شدید در زندگی مردم ادامه داشت.

حق نشر عکسEPAImage captionایتالیا در حال کاهش محدودیت‌ها است و سالن آرایشگاه‌ها در میلان باز شده‌اند

دولت جوزپه کونته، نخست وزیر ایتالیا می‌گوید تولید اقتصادی این کشور در سال جاری ۸ درصد کاهش خواهد یافت. طبق محاسبه انستیتوی ملی آمار ایتالیا، به دلیل این کاهش امسال بدهی‌های عمومی کشور معادل ۱۵۵ ممیز ۷ درصد تولید ناخالص داخلی (جی‌دی‌پی) خواهد بود.

واکنش اروپا چه بوده؟

هنگامی که بحران ویروس کرونا شروع شد، نخست وزیر ایتالیا برای این که اعضای حوزه یورو (پول واحد اروپایی) به طور مشترک فشار برای بهبود اقتصادی را متحمل شوند، خواستار انتشار اوراق قرضه کرونا با تضمین تمام دولت‌های عضو شد.

ولی ظرف چند روز آلمان و هلند با هرگونه سهیم شدن در بدهی‌ها مخالفت کردند. این مخالفت با ناخرسندی دولت ایتالیا مواجه شد. نظر منتقدان این بود که نخست وزیر ایتالیا در اتحادیه اروپا سرافکنده شده‌است.

کارلو آلتومونته، استادیار دانشگاه بوکونی می‌گوید: "تقاضا برای اوراق قرضه کرونا کار بی نقصی برای کوبیدن در بر روی او (جوزپه کونته) بود.

"پیمان‌های اتحادیه اروپا و قانون اساسی آلمان سهیم شدن در بدهی‌ها را قدغن می‌کند. به نظر من کونته در مذاکرات آن (تقاضا) را به عنوان یک سلاح مطرح کرده بود."

در تاریخ ۱۸ مارس بانک مرکزی اروپا به منظور کمک به آن دسته از کشورهای عضو یورو که بیش از همه مقروض بودند برای کاهش هزینه اخذ وام، برنامه خرید اوراق قرضه به ارزش ۷۵۰ میلیارد یورو (معادل ۸۰۰ میلیارد دلار) را شروع کرد.

دو روز بعد کمیسیون اروپا اعلام کرد که مقررات ناظر بر کسری بودجه عمومی را به تعویق می‌اندازد تا کشورها بتوانند از هر میزان پول مورد نیاز، استفاده کنند.

پس از آن در تاریخ ۸ آوریل وزیران دارایی یورو گروپ (نهاد غیر رسمی برای مذاکره وزرای کشورهای عضو یورو در باره مسائل مرتبط با یورو) با یک برنامه نجات ۵۴۰ میلیارد یورویی به شرح زیر موافقت کردند:

• اختصاص ۲۲۰ میلیارد یورو اعتبار جدید به شرکت‌ها که بانک سرمایه گذاری اروپا آن را تامین می‌کند

• اختصاص ۱۰۰ میلیارد یورو وام برای حمایت از برنامه‌های موقت بیکاری

• اختصاص ۲۴۰ میلیارد یورو اعتبار برای تامین هزینه نظام‌های بهداشتی کشورهای عضو یورو، که فراهم کننده آن مکانیسم ثبات اروپا (ای‌اس‌ام) است

بحث‌های سیاسی در ایتالیا عمدتا بر آخرین بخش این بسته کمک متمرکز است. مکانیسم ثبات اروپا که محبوبیت چندانی ندارد، یک صندوق تضمین بین دولت‌هاست که تأمین کننده وام‌هایی بود که در جریان بحران مالی به یونان و چند کشور دیگر داده شده بود و تاریخ آن به سال ۲۰۱۲ برمی‌گردد.

به گفته یوروگروپ، نرخ بهره وام‌ها نزدیک به یک صدم درصد خواهد بود ولی از این پول تنها برای کمک به تامین هزینه مراقبت‌های بهداشتی اعم از مستقیم یا غیرمستقیم، مداوا و هزینه‌های ناشی از بحران ویروس کرونا استفاده خواهد شد.

ایتالیا چه واکنشی نشان داده؟

ایتالیا می‌تواند تا ۳۷ میلیارد یورو از مکانیسم ثبات اروپا وام بگیرد ولی هنوز تصمیمی در این باره نگرفته‌است.

دو حزبی که دولت ائتلافی تکنوکرات آقای کونته را تشکیل می‌دهند، در باره مسائل مرتبط با اروپا اغلب نظرهای متضادی دارند. حزب دموکرات که چپ میانه است موافق با ایده وام گرفتن است ولی حزب پوپولیست جنبش پنج ستاره، به دولت هشدار داده که چنانچه آقای کونته بخواهد از صندوق مکانیسم ثبات اروپا تقاضای تضمین وام کند، دولت سقوط خواهد کرد.

آقای کونته پس از آن که چندین بار استفاده از پول این صندوق را رد کرده بود، سرانجام گفت پارلمان ایتالیا در این باره تصمیم خواهد گرفت.

مخالف اصلی، حزب راست افراطی لگا نورد (اتحادیه شمال) است که قبلا در دولت بود ولی حالا جزو مخالفان است.

ماتئو سالوینی، رهبر این حزب می‌گوید: "مکانیسم ثبات اروپا یک هدیه نیست و وامی که می‌دهد باید طبق شرایط بخصوصی که تعیین کننده آن بروکسل است نه ایتالیا، پس داده شود. ما باید اتحادیه اروپا را بر اساس اصول تازه‌ای از نو بسازیم و دوباره کنترل نشر اسکناس را به دست بگیریم. ما به چاپ پول احتیاج داریم."

 

اقتصاد کرونازده دریاچه کومو چشم به راه گردشگران

مخالفان اتحادیه اروپا تا چه حد قدرتمندند؟

اگر چه حزب لگا نورد هنوز بزرگ‌ترین حزب ایتالیاست، طبق یک بررسی محبوبیتش در طی دو ماه اخیر کاهش یافته‌است.

این حزب بر دو منطقه مهم در شمال ایتالیا حکومت می‌کند: "منطقه لمباردی که نیروگاه صنعتی ایتالیاست و منطقه وِنتو در شمال شرق ایتالیا. از آنجا که ویروس کرونا اولین بار در این مناطق شیوع یافت، اکنون نحوه برخورد این حزب با بحران کرونا از نزدیک تحت بررسی دقیق قرار گرفته‌است.

در حالی که به نظر می‌رسد آقای سالوینی حمایت مردم را از دست داده، لوکا زایا، فرماندار ناحیه وِنتو، و رقیب آقای سالوینی در داخل حزب، محبوبیت فزاینده‌ای پیدا کرده است.

پی‌یرو ایگناتسی، استاد سیاست تطبیقی در دانشگاه بولونیا، می‌گوید گر چه هر دو سیاستمدار به اتحادیه اروپا بدبین هستند ولی لوکا زایا مسئول مقابله با بحران کرونا در منطقه خودش است و به خوبی آن را اداره کرده ولی آقای سالوینی برعکس نماینده مخالفان در سطح ملی است و انتقاد او از دولت در حال حاضر به دل مردم نمی‌نشیند.

حق نشر عکسGETTY IMAGES

تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در ایتالیا به ۲۲۳بیش از هزار نفر می‌رسد و شمار آنان در لمباردی در شمال از هر منطقه دیگر ایتالیا بیشتر بوده است.

طبق یک بررسی اخیر که نتیجه‌اش در مجله لانست چاپ شد، نرخ مرگ و میر بیماران مبتلا به ویروس کرونا در منطقه وِنتو ۶ ممیز ۴ درصد است در حالی که در لمباردی به ۱۸ ممیز ۳ درصد می‌رسد.

آیا اتحادیه اروپا کمک بیشتری خواهد کرد؟

نرخ اشتغال در ایتالیا- که دارای یکی از پایین‌ترین نرخ‌های اشتغال در حوزه یورو است، در ماه مارس کمی کاهش یافت و از ۵۸ ممیز ۹ درصد در ماه فوریه، به ۵۸ ممیز ۸ درصد رسید.

حق نشر عکسDANIELE ZENDRONIImage captionوالنتینا رُزی کارش را از دست داد - همچنین ایمانش به اروپا را

والنتینا رُزی، ۴۵ ساله که قبلا در رم مغازه‌دار بوده و حالا بیکار است می‌گوید: "من از طرفداران حزب لگا نورد نیستم ولی یک بار دیگر اروپا بی فایده بودنش را ثابت می‌کند، به همین جهت ما باید از اتحادیه اروپا خارج شویم."

آنچه که ایتالیا در حال حاضر از اتحادیه اروپا می‌خواهد یک طرح بهبود وضعیت اقتصادی است که از وام‌ها فراتر می‌رود.

پارلمان اروپا تقاضا کرده برای بهبود وضعیت اقتصادی ۲ تریلیون یورو در بودجه اتحادیه اروپا گنجانده شود و انتظار می‌رود کمیسیون اروپا به زودی پیشنهادات را مطرح کند. یک بخش عمده بودجه بعدی، انسجام آن خواهد بود که هدفش کاهش شکاف عمیق ثروت بین کشورهای عضو است.

ولی در میان کشورهای عضو هم اختلاف نظر شدید دیده می‌شود؛ به خصوص در این باره که آیا به کشورها باید کمک بلاعوض داده شود یا فقط وام.

هر گونه برنامه بهبود اقتصادی که عمدتا بر اساس کمک‌های بلاعوض باشد، یک پیروزی برای آقای کونته خواهد بود و ممکن است در تصمیم ایتالیایی‌هایی که هنوز در باره ماندن در اتحادیه اروپا یا خارج شدن از آن مُردد هستند، تاثیر زیادی بگذارد.