اوت 2013

تنها راه حلی که من برای مصر متصور هستم این است که گروه های رقیب برای تقسیم کردن کشور توافق کنند. احزاب رقیب در نهایت درک خواهند کرد که هیچکدام به تنهایی نمی توانند کشور را اداره کنند و اینکه نظام سیاسی ای باید طراحی شود که به هر کدام سهم و ضمانتی برای مرتبه ای از نفوذ سیاسی دهد. این تنها فرمول برای سیاست های موفق مشارکتی است: کسانی که امروز در قدرت هستند نمی توانند بقیه جامعه را نادیده بگیرند یا تلاش کنند که با نیرنگ و فریب برای همیشه خود را در قدرت نگه دارند.

"از فضای سیاسی که فاصله می‌گیریم و به جو خانوادگی سیاست مداران وارد می‌شویم، علی‌رغم تمام جدایی‌ها ، فاصله‌ها ، نقدها و دشمنی‌ها و کینه‌ها و انتقام‌جویی‌های جناحی و سیاسی شاهد حضور افرادی از جناح‌های سیاسی متفاوت از جمله اصولگرا و اصلاح طلب هستیم که با هم روابط عمیق و صمیمانه‌ای دارند، شاهدیم در کنار هم داغدار می‌شوند و اشک می‌ریزند و عزاداری برپا می‌کنند و در سوگ می‌نشینند و یا در شادی‌ها با هم سور و سات جشن را مهیا می‌کنند.

آنچه می خوانید سرمقاله «باختر امروز» در تاریخ 20 مردادماه سال 1332 است. نویسنده این سرمقاله با حمایت از مصدق ، مخالفان او را به شب پره‌هایی که «وصل آفتاب را نمی‌توانند دید»، تشبیه کرده است.

خش عمده‌ای از روند تاریخ‌نگاری کنونی حوادث سال‌های 1330 تا 1332 در واقع نوعی جنگ غیرمستقیم با دیگر مواضع سیاسی و اندیشه‌گران دیگر جناح‎هاست. هنوز اسناد و خاطرات منتشرنشده یا کمتر دیده شده زیادی درباره حوادث آن روزگار به فارسی و دیگر زبان‌ها در گوشه‌وکنار دنیا وجود دارد. شاید با بهره‌گرفتن از این منابع و با فاصله‌گرفتن از تعصبات سیاسی و گذرای روز، بتوان به نگارش تاریخی جامع و منصف از ریشه‌های جنبش ملی‌شدن صنعت نفت ایران و حوادث منتهی به سقوط دولت دکتر مصدق و تبعات گوناگون آن پرداخت.

مخالفت‌هایی از سوی برخی از عناصر خودفروخته داخلی در مجالس سنا و شورای ملی به چشم می‌خورد، به همین مناسبت دکتر مصدق طی نطقی در شهریور ۱۳۳۰ جواب دندان‌شکنی به آنان داد که این اقدام وی مورد حمایت قاطع عشایر قشقایی و کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفت، در نتیجه تلگراف‌های متعددی به نشانه حمایت از ایشان از سوی این ایلات به تهران مخابره شد. دکتر مصدق در مهر ۱۳۳۰ برای دفاع از حقانیت ملت ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد مسافرت کرد، که این سفر تاریخی مورد حمایت قاطع عشایر جنوب واقع شد

ما اطلاعات دقیق داشتیم که به‌رغم شکست اقدام کودتایی «نصیری» در شب بیست‌وپنجم، تدارک برای اقدام اصلی در ارتش باز هم صورت می‌گیرد، منتها این‌بار خیلی‌خیلی محتاطانه؛ اگر آن موقع ما دقیقا از زمان حرکت که چه کسی و چه پیامی دارد به مصدق اطلاع پیدا کردیم و به او خبر دادیم، این‌بار خیلی پنهانی، ما فقط جابه‌جایی‌ها و رفت‌و‌آمدها را متوجه می‌شدیم، ولی اینکه دقیقا دارند چه کار می‌کنند ارزیابی حزب بر تدارک کودتای مجدد هست، و به همین علت هم مرتب به مصدق اطلاع داده می‌شد که...

واضح است که کودتا بدون مشارکت ایرانیان رخ نمی‌داد. سوال این است که عامل اصلی انجام کودتا چه بود؟ آیا بریتانیا بود، آمریکا بود یا بازیگران محلی در ایران؟ من می‌گویم که 90درصد، بازیگران خارجی بودند و 10درصد بازیگران ایرانی. در بازیگران محلی، نظامیان نقش مهمی داشتند. در واقع، حدود 40 افسر در کودتا مشارکت داشتند. شما تانک‌ها را به خیابان‌ها بیاورید و در مناطق حساس مستقر کنید، افرادی مثل رییس ستاد ارتش را دستگیر کرده، خانه مصدق و ایستگاه رادیو را اشغال کنید.

دموکراسی به اعتقاد به سیستم بستگی دارد و یکی از مولفه های اصی اعتقاد به دموکراسی، اعتقاد به این مسئله است که انتخابات ها الزام آور هستند. تا زمانیکه مصریان از دیگر ابراز برای تغییر نتایج فرآیندهای انتخاباتی استفاده کنند، نیروهای سیاسی گوناگون اعتماد اندکی به انتخابات خواهند داشت و بنابراین انگیزه چندانی برای تلاش در جهت تغییر در سیستم نخواهند داشت. بنابراین آشوب و بی ثباتی مصر ادامه خواهد داشت، مگر اینکه دموکراسی آزاد و منصفانه در موج دیگری از انتقال سیاسی قدرت نمود بیابد.