انتقال «دهها تن طلای ترکیه» از مسیر دوبی به ایران

خبرگزاری رویترز گزارش داده است در ما‌‌ه‌های اخیر دهها تن طلای ترکیه به طور مستقیم یا از طریق دوبی به ایران انتقال پیدا کرده است.

این گزارش که در روز سه‌شنبه دوم آبان منتشر شده می‌گوید که برای یافتن یکی از شاهرگ‌های حیاتی اقتصاد ایران بایستی به فرودگاه بین‌المللی آتاترک ترکیه رفت و مسیر پرواز به دوبی را جستجو کرد.

برپایه این گزارش پست‌های اکسپرس، در حال انتقال محموله‌های شمش طلا به ارزش میلیون‌ها دلار در چمدان‌های خود با پروازهای استانبول-دوبی هستند و منابع آگاه به موضوع می‌گویند که مقصد نهایی این شمش‌های طلا ایران است.

این گزارش می‌افزاید که در مجموع ارزش این شمش‌های طلا بسیار هنگفت است. آمار رسمی تجاری ترکیه تخمین می‌زند که در ماه اوت، نزدیک به ۲ میلیارد دلار شمش طلا از طرف خریداران ایرانی به دوبی حمل شده است.

رویترز می‌نویسد این نقل و انتقالات به دولت ایران کمک می‌کند که در برابر تحریم‌های بانکی کشورهای غربی اقتصاد خود را مدیریت کند.

به گزارش رادیوفردا، تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا که بخش بانکی ایران را هدف قرار داده، تهران را از دسترسی به بخش عظیمی از سیستم مالی جهانی محروم کرده است؛ موضوعی که باعث شده ایران در نقل و انتقالات مالی دچار مشکل شود، اما ایران می تواند با پرداخت طلا در ازای کالاهای وارداتی، بازرگانی خارجی خود را ادامه دهد.

یک تاجر در دوبی که در جریان تجارت طلا میان ترکیه و ایران است به خبرگزاری رویترز گفته است که هر واحد پولی هویتی دارد، اما طلا به معنی «ارزش مادی بدون هویت» است که می‌توان با خود به همه جای دنیا حمل کرد.

این گزارش می‌افزاید که بازار نهایی طلای حمل شده به ایران معلوم نیست، اما از مقیاس عملیات حمل طلا از دوبی و افزایش ناگهانی آن می‌شود حدس زد که دولت ایران پشت این ماجرا باشد.

ایران هم‌اکنون نفت و گاز به ترکیه می فروشد و با توجه به تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا امکان دریافت پول نفت و گاز به دلار و یورو وجود ندارد، به همین خاطر ایران در ازای فروش حامل‌های انرژی به ترکیه، لیره دریافت می‌کند.

این گزارش می‌گوید که واحد پول ترکیه، لیره، از آنجایی که ارز معتبری در بازارهای جهانی نیست، بهترین راه‌حل خرید طلای ترکیه با لیره دریافتی از فروش نفت و گاز است.

بر اساس گزارش رسمی دولت ترکیه، ایران در ماه مارس که تحریم‌های بانکی علیه ایران شروع به نشان دادن گزندگی خود کرد، ایران به صورت ناگهانی خرید طلا از ترکیه را افزایش داد. به طوری که تنها در ماه ژوئیه ایران به طور مستقیم از ترکیه معادل ۱.۸ میلیارد دلار شمش طلا وارد کرده است.

اما یک ماه بعد، طی ماه اوت یکباره صادرات مستقیم طلای ترکیه به ایران کاهش یافت، در حالی که صادرات طلای این کشور به امارات متحده عربی اوج گرفت.

ترکیه در کل طی ماه اوت معادل ۲.۳ میلیارد دلار صادرات طلا داشته است که ۲.۱ میلیارد دلار آن شمش طلا بوده است و از این حجم حدود ۳۶ تن شمش طلا معادل ۱.۹ میلیارد دلار به امارات متحده عربی صادر شده است، در حالی که یک ماه قبل آن، ژوئیه، ترکیه تنها ۷ میلیون دلار صادرات طلا به امارات داشته بود.

از طرفی بر اساس داده‌های مرکز آمار ترکیه، این کشور که تا ماه آوریل ماهانه از ۱.۲ میلیارد تا ۱.۸ میلیارد دلار طلا  به طور مستقیم به ایران صادر کرده بود، در ماه اوت صادرات مستقیم طلا به ایران را به ۱۸۰ میلیون دلار کاهش داد.

یک تاجر طلا در دوبی که نخواست نامی از وی برده شود به خبرگزاری رویترز گفته است که ایران واردات مستقیم طلا از ترکیه را تبدیل به واردات غیر مستقیم از مسیر دوبی کرده است تا موضوع چندان به چشم نیاید.

شماری  از تجار، زرگرها و تحلیلگران دوبی به این خبرگزاری گفته‌اند که در ماه اوت، به رغم اوج گرفتن واردات طلا به امارات، هیچ نشانه‌ای از تزریق طلا به بازار دوبی ندیده‌اند و به گمان آنها، دهها تن طلای وارداتی از ترکیه به طور مستقیم از دوبی به ایران حمل شده است.

رویترز می‌نویسد که مشخص نیست طلا از دوبی چگونه به ایران بارگیری شده است، اما میان ایران و امارات تجارت دوجانبه قابل توجهی انجام می‌گیرد که بیشتر این مبادلات توسط قایق‌های چوبی و کشتی‌هایی که از خلیج فارس عبور می‌کنند انجام می‌گیرد، مسیری که از مرز دوبی تا ایران تنها ۱۵۰ کیلومتر طول دارد.

یک تاجر ترک به رویترز گفته است که روی آوردن ایران به واردات غیر مستقیم طلا از ترکیه به این خاطر است که حجم فروش مستقیم طلای ترکیه به ایران در آمارهای دولتی و رسانه‌های بین‌المللی انعکاس می‌یابد، اما در صادرات غیر مستقیم، حداقل به روی کاغذ، امارات مسیر صادرات طلای ترکیه معرفی می‌شود.

ایران ممکن است به خاطر اجتناب از جلب توجه آمریکا، به واردات غیر مستقیم طلای ترکیه مجبور شده است.

هنوز امارات متحده عربی آمار تجارت خارجی خود در ماه اوت را منتشر نکرده است.

یک تاجر محلی در فرودگاه «آتاتورک» به رویترز گفته است که هر پیک پستی در چمدان دستی خود تا ۵۰ کیلوگرم مجاز است شمش طلا از کشور خارج کند.

به گفته وی ماهانه صدها مسافر به نیابت از ایران در حال حمل طلای ترکیه به دوبی هستند. وی می‌گوید که پیک‌های پستی شماره حساب مالیاتی دارند و کار آنها کاملا در چارچوب قانون است. به گفته وی، طی ماه سپتامبر و اکتبر هم تعداد زیادی از پیک‌های حمل طلا در چمدان دستی خود به دوبی شمش طلا انتقال داده‌اند.