افتتاح هجدهمین کنگره سراسری حزب کمونیست چین در تالار بزرگ خلق در پکن،

روز پنجشنبه، ۱۸ آبان (۸ نوامبر)، هو جینتائو، رئیس جمهوری، دبیرکل حزب کمونیست و رئیس کمیسیون مرکزی ارتش خلقی چین، در سخنانی در نشست افتتاحیه هجدهمین کنگره سراسری حزب کمونیست در تالار بزرگ خلق در پکن، دستاوردهای این کشور طی سال های اخیر و دیدگاه های خود در مورد روند تحولات آتی را تشریح کرد.

مهمترین موضوع در دستور کار هجدهمین کنگره حزب کمونیست، که با حضور حدود دو هزار تن از اعضای برجسته حزب، دولت و ارتش و نمایندگان حزبی از سراسر چین تشکیل شده و به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت،"انتخاب" اعضای جدید کمیته دایم دفتر سیاسی - پولیتبورو - شامل شاغلان جدید سمت های دبیرکل و معاون دبیرکل حزب است.

کمیته دایم، که تصمیم گیرنده اصلی در حزب محسوب می شود، نه عضو دارد اما این احتمال نیز مطرح شده که ممکن است در کنگره کنونی، تعداد اعضا تغییر یابد.

در دو دهه اخیر، رهبران ارشد حزب و دولت چین هر ده سال یک بار جای خود را به افراد جدیدی داده اند و کنگره جاری حزب نیز در تبعیت از این "سنت" جدید برگزار شده است.

نامزدهای عضویت در کمیته دایم دفتر سیاسی حزب پیشاپیش مشخص شده اند و انتظار می رود شرکت کنندگان در کنگره انتخاب آنان را تایید کنند.

اجلاس جاری حزب زمینه ساز تغییرات دیگری است که در اجلاس کنگره ملی خلق - پارلمان چین - در اوایل سال آینده به تصویب می رسد و با کناره گیری رهبران کنونی دولت پس از یک دوره دهساله، افراد جدیدی به جانشینی آنان منصوب می شوند.

اگرچه دستگاه های تبلیغات دولتی چین تغییرات در دو نهاد عمده حکومتی را منعکس کننده اراده و حاصل حق انتخاب مردم این کشور قلمداد می کنند اما مردم چین دخالت چندانی در تعیین رهبران خود ندارند و نهادهای سیاسی و اعضای متنفذ آنها نقش تعیین کننده را در انتخاب و انتصاب رهبران این کشور ایفا می کنند.

با وجود پیشرفت سریع اقتصادی در چین، نظام سیاسی این کشور با برداشت عمومی از یک نظام مردم سالار انطباق چندانی ندارد و به گفته برخی کارشناسان، تحولات سه دهه اخیر صرفا این نظام را از یک دیکتاتوری کمابیش تک فردی به نوعی حکومت دستجمعی غیر انتخابی تبدیل کرده است.

انتظار می رود در اجلاس جاری کنگره حزب، شی جین‌پینگ، پنجاه و نه ساله که در حال حاضر معاون رئیس جمهوری است، به سمت دبیرکل جدید حزب انتخاب شود و در اجلاس کنگره ملی خلق نیز ریاست جمهوری را در دست بگیرد.

علاوه بر حزب و دولت، در ساختار سیاسی چین ارتش نیز نقش مهمی داشته است و احتمالا دبیرکل جدید به موقع خود، رئیس کمیسیون مرکزی ارتش خلقی هم خواهد شد.

به این ترتیب، رهبری حزب، دولت و ارتش که در اختیار هو جینتائو بوده است احتمالا به همان صورت تحویل جانشین او داده می شود.

سخنان هو

به گزارش شین هوا - خبرگزاری رسمی چین - هو جینتائو در سخنان خود در نشست افتتاحیه کنگره حزب، چند محور اصلی را در زمینه مسایل اقتصادی و سیاسی و لزوم اصلاح در نحوه مدیریت کشور مورد بررسی قرار داد و ضمن ارزیابی پیشرفت هایی که در این زمینه ها به دست آمده، توصیه هایی را نیز برای آینده ارائه کرد.

اگرچه سخنرانی آقای هو در نشست افتتاحیه کنگره حزبی، مشخصات رایج خطابه های رهبران کمونیستی مانند اجتناب ناپذیر بودن پیروزی در صورت تبعیت از عقاید حزب، تاکید بر "نگرش علمی" نسبت به موضوعات، انتقاد از خود همراه با ستایش از پیشرفت های به دست آمده و چاره جویی براساس آموزهای ایدئولوژیک را داشت، اما در عین حال، بازگو کننده برخی نگرانی ها نسبت به آینده نیز بود.

دبیرکل حزب کمونیست در بخشی از سخنان خود، به طور تلویحی به موضوع فساد در تشکیلات حزبی اشاره کرد و گفت که حزب باید از طریق مبارزه با فساد و به نمایش گذاشتن تعهد سیاسی نسبت به مردم و کشور، رضایت و اعتماد عمومی را جلب کند و افزود "اگر در این زمینه ها خوب عمل نشود، نتیجه آن برای حزب فاجعه بار خواهد بود و حتی می تواند به سقوط حزب و شکست کشور منجر شود."

وی بر لزوم "اصلاحات ساختاری" در تشکیلات سیاسی چین تاکید نهاد و گفت که لازم است روند اصلاحات همچنان ادامه یابد و "دموکراسی خلقی، گسترده تر، دامنه آن وسیع تر و فعالیت آن سالم تر شود."

آقای هو بر "سیستم سازی" و فراهم کردن زمینه لازم برای بروز "کامل توانمندی های نظام سیاسی سوسیالیستی" تاکید نهاد و گفت که لازم است که در این زمینه از دستاوردهای سیاسی سایر جوامع هم استفاده شود اما افزود: "در عین حال هرگز نظام سیاسی غرب را تقلید نخواهیم کرد."

با توجه به اینکه ایدئولوژی کمونیسم چینی، "توسعه اقتصادی" را عاملی اساسی در رقابت با غرب محسوب کرده است، هو جینتائو بخشی از سخنرانی روز چهارشنبه خود را به طرح نظراتی در مورد "نگرش علمی نسبت به توسعه" اختصاص داد و افزود که "همراه با اصول مارکسیسم - لنینیسم، افکار مائوتسه تونگ، نظریه دنگ جیائوپینگ [رهبران سابق چین] و اهمیت این سه منبع، نگرش علمی نسبت به توسعه یک راهبرد نظری را تشکیل می دهد که حزب باید برای زمانی طولانی به آن پایبند باشد."

آقای هو به عوارض ناشی از رشد سریع اقتصادی چین در سال های اخیر، به خصوص شکاف بین درآمد طبقات مختلف و مناطق گوناگون چین هم اشاره کرد و راه حل آنها را رشد سریع اما متوازن اقتصادی در سال های آینده دانست و گفت که برای حل این مشکلات، لازم است درآمد سرانه چین به دو برابر سطح کنونی افزایش یابد.

به گفته اقتصاددانان، تاکید رهبر چین بر یک راه اقتصادی مبتنی بر ادامه رشد به جای توسل به راه حل های "عقیدتی و انقلابی" منجر به توقف رشد و توسعه را باید بارزترین نماد تحولی دانست که طی دو یا سه دهه اخیر در نگرش رهبران این کشور بروز کرده است.

رئیس جمهوری چین افزود: "برای دست یافتن به جامعه ای بالنسبه مرفه در تمامی ابعاد، لازم است از خود شهامت و روشن بینی سیاسی بیشتری نشان دهیم، در انجام اصلاحات عمیق تعلل نورزیم و با عزمی راسخ، تمامی افکار و ساختارهایی را که مانع توسعه جامعه از طریقی علمی می شود از میان برداریم."

در زمینه سیاست خارجی، رئیس جمهوی چین کمک به حل مسالمت آمیز مشکلات بین المللی را یکی از وظایف چین عنوان کرد و در عین حال گفت که "ما مصمم هستیم از حاکمیت، امنیت و منافع چین حراست کنیم و هرگز تسلیم فشار خارجی نخواهیم شد."

در مورد تایوان، هو جینتائو گفت که جمهوری خلق چین آماده گفتگو و همکاری با هر حزب و گروهی در تایوان است به این شرط که "در صدد استقلال تایوان نباشد و اصل وحدت چین را مورد قبول قرار دهد."