سازمان ملل خواستار شفاف‌سازی برنامه اتمی اسرائیل شد

قطعنامه سازمان ملل در مورد برنامه‌های هسته‌ای اسرائیل با رای موافق ۱۷۴ کشور به تصویب رسید. خبرگزاری آسوشیتدپرس روز سه شنبه (۱۴ آذر/ ۴ دسامبر) گزارش داد در نشست مجمع عمومی سازمان ملل که روز دوشنبه به وقت محلی در نیویورک برگزار شد ۶ کشور با این قطعنامه رای مخالف و ۶ کشور رای ممتنع داده‌اند.

درخواست بازرسی از تاسیسات اتمی اسرائیل

مصوبه مجمع عمومی الزام آور نیست و کشور اسرائیل را مجبور به تبعیت از درخواست‌های مطرح شده در آن نمی‌کند. با این همه تحلیلگران رای اکثریت قاطع کشورهای عضو سازمان ملل به این قطعنامه را نشانه‌ افزایش نگرانی‌ها در مورد مسابقه‌ی تسلیحاتی در خاورمیانه ارزیابی می‌کنند.

در قطعنامه سازمان ملل از اسرائیل خواسته شده با پیوستن به پیمان ان پی تی راه بازرسی تاسیسات هسته‌ای این کشور توسط بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را هموار کند.

پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای تابستان سال ۱۹۶۸ به امضای آمریکا، بریتانیا و حدود ۶۰ کشور دیگر رسید. این پیمان پس از تصویب در کنگره آمریکا از ابتدای سال ۱۹۷۰ به اجرا گذاشته شد. نظارت بر اجرای پیمان ان پی تی و پروتکل الحاقی آن بر عهده‌ی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به عنوان یکی از نهادهای تخصصی سازمان ملل قرار دارد.

خروج و تهدید به خروج از ان‌پی‌تی

در حال حاضر ۱۹۰ کشور جهان، از جمله پنج قدرت اتمی شناخته شده (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه) عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای هستند. از میان کشورهایی که عضو این پیمان نیستند هند، پاکستان، کره شمالی و اسرائیل قدرت‌های اتمی محسوب می‌شوند. کره شمالی سال ۲۰۰۳ میلادی از ان‌پی‌تی خارج شد.

جمهوری اسلامی نیز در جریان اختلاف بر سر فعالیت‌های مناقشه‌برانگیز هسته‌ای این کشور بارها تهدید کرده از پیمان ان‌پی‌تی خارج شود.

در تازه‌ترین نمونه، علی‌اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دهم آذرماه، در نشست شورای حکام آژانس که در وین، پایتخت اتریش برگزار شد گفت، درصورت حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای کشورش "ممکن است مجلس دولت را مجبور کند تا جلوی بازرسی‌های آژانس را بگیرد یا حتی از عضویت در پیمان ان‌پی‌تی صرف نظر کند."

یک روز پیش از اظهارات سلطانیه یوکی آمانو مدیرکل آژانس به خاطر "تحت فشار قرارداشتن" بازرسان آژانس در ایران ابراز نگرانی کرده بود.

لغو کنفرانس "خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای"

در قطعنامه سازمان ملل همچنین از اسرائیل خواسته شده از برگزاری کنفرانس "خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای" حمایت کند. این کنفرانس قرار بود میانه‌ی دسامبر در هلسینکی، پایتخت فنلاند تشکیل شود. ایران و کشورهای عربی نیز اعلام آمادگی کرده‌اند در این کنفرانس شرکت کنند.

آمریکا در روزهای پایانی ماه نوامبر خبر از لغو کنفرانس هلسینکی داد و علت آن را بحران‌های سیاسی در منطقه و ادامه‌ی مناقشه بر سر برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی عنوان کرد. ایران و شماری از کشورهای عربی علت لغو این کنفرانس را خودداری اسرائیل از شرکت در آن عنوان می‌کنند.

ایجاد منطقه "خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای" به پیشنهاد چند کشور عربی در سال ۱۹۹۵ به تصویب اعضای ان پی تی رسید. علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ۳۱ اردیبهشت ادعا کرد "کشور ایران بنیانگذار خاورمیانه بدون سلاح هسته‌ای در منطقه است."