اوجالان: پلی بین کردها و ترک‌های ترکیه

برای دهها سال زندان‌های جزایر واقع در دریای مرمره در مجاورت شهر استانبول، محل زندگی خطرناک ترین تبعیدی‌ها و زندانیان ترکیه بود.

بنابر نوشته  جیمز رینولدز از بی بی سی  :شاهزاده‌های عثمانی در این زندان‌ها نگهداری می‌شدند؛ تروتسکی پس از فرار از شوروی تحت حکومت استالین، به این جزایر پناهنده شد و پس از کودتای نظامی سال ۱۹۶۰ ترکیه، نخست وزیر این کشور در آنجا اعدام شد.
شهرت جزیره ایمرالی، واقع در دریای مرمره اکنون به این دلیل است که عبدالله اوجالان، مردی که در ترکیه اغلب سرکرده تروریست ها خوانده می‌شود، در آنجا زندانی است.

موهای او سفید شده و وزن زیادی از دست داده است. او وقت خود را با خواندن کتاب‌های دانشگاهی در سلول زندان می گذراند و با رادیویی که دارد به اخبار محلی گوش می‌کند. اخیرا یک دستگاه تلویزیون نیز در اختیار او قرار داده شده است.

برای حدود چهارده سال به جز چند سیاستمدار، وکیل مدافع، اعضای خانواده و نیز زندانبانان، کسی آقای اوجالان را ندیده و یا صدای او را نشینده بود. ولی کسی تردید ندارد که او رهبر جنبش مسلح حزب کارگران کردستان، پ ک ک است.

ارسال پیام از زندان

عبدالله اوجالان در سال ۱۹۹۹ توسط مامورین ترکیه در کنیا دستگیر شد ولی این دستگیری به نقش او در مناقشه دولت ترکیه وشورشیان کرد، پایان نداد.

او از زندان پیامی فرستاد که در آن دستور پایان اعتصاب غذای صدها فعال کرد را داده بود.

احتمال دارد اطاعت بلافاصله از این دستور سبب شده باشد که دولت ترکیه به این نتیجه برسد که ممکن است حل مناقشه سی ساله این کشور با پ ک ک، بدون مداخله عبدالله اوجالان امکان پذیر نباشد.

ماه دسامبر گذشته، گزارش شد که رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه هاکان فیدان، یک مقام ارشد اطلاعاتی را برای مذاکره با آقای اوجالان به جزیره ایمرالی اعزام داشته است.

به دو نماینده پارلمان کرد نیز اجازه ملاقات با عبدالله اوجالان داده شد.

برای سالها تنها کسی که اجازه دیدار با رهبر پ ک ک، را در زندان ایمرالی داشت، برادر کوچک تر او مهمت اوجالان، بود که کشاورز است و در روستای عمرلی، در شرق ترکیه زندگی می‌کند.

مهمت اوجالان که عضو حزب کردی صلح و دموکراسی است در تحسین برادرش می گوید: "این اراده خارق العاده اوست که وی را زنده نگاه داشته است. او در شرایط شاقی در زندان است."

مدت ملاقات دو برادر معمولا ۴۵ دقیقه است که با حضور ماموران زندان صورت می گیرد.

عزادارانی که در مراسم تدفین سه فعال کرد شرکت داشتند تاکید می‌کردند که روند صلح باید ادامه یابد

مهمت اوجالان می گوید: "ما حدود ۱۵ دقیقه در باره اتفاقات ده و امور خانوادگی حرف می زنیم و بعد نیم ساعت در باره مسائل سیاسی منطقه و اطراف جهان صحبت می کنیم."

مهمت اوجالان اضافه می کند که برادرش گاهی پیام هایی توسط او برای هوادارانش می فرستد و خاطرنشان می سازد که عبدالله اوجالان پلی بین کردها و ترک‌های ترکیه است و اگر این پل شکسته شود، ممکن است تفرقه‌های جدی پیش آید. مهمت اوجالان معتقد است که برادرش برای پایان دادن به خونریزی تلاش می‌کند.

ولی ممکن است دیگران با این نظر موافق نباشند. ترکیه، آمریکا واتحادیه اروپا، حزب کارگران کردستان را یک سازمان تروریستی می خوانند.

نبرد پ ک ک با دولت ترکیه به قیمت جان چهل هزار نفر تمام شده است. پ ک ک، حس نفرت عمیقی در میان ترک های ترکیه ایجاد کرده است.

ولی ممکن است علاقه برای پایان دادن به مناقشه، بیشتر ازاین حس نفرت باشد.

رجب طیب اردوغان، اخیرا خطاب به حزب حاکم ترکیه در باره تلاش صادقانه‌ای که برای پایان دادن به خشونت و ترور صورت می گیرد صحبت کرده و گفته بود تنها هدف "خشک کردن اشک چشم تمام مادران" است.

ولی خشونت سبب شده که روند صلح از همان آغاز خدشه دار شود. در ماه ژانویه سه فعال زن کرد در پاریس کشته شده و متعاقبا در ترکیه به خاک سپرده شدند.

علت مرگ آنان هنوز روشن نشده است. عزادارانی که در مراسم تدفین این سه زن کرد در دیاربکر شرکت داشتند، تاکید می کردند که روند صلح باید ادامه یابد.

در ماه ژانویه سه فعال کرد در پاریس به قتل رسیدند. علت مرگ آنان هنوز روشن نشده است

دولت ترکیه خواهان این است که پ ک ک، اسلحه را زمین بگذارد. کردها خواهان خودمختاری، حق برخورداری از تحصیل و دادخواهی به زبان کردی و نیز بهتر شدن شرایط زندگی عبدالله اوجالان هستند.

وکلای مدافع او می خواهند که به موکلشان بیشتر دسترسی داشته باشند. آخرین باری که به فرات آیدینکایا، وکیل آقای اوجالان اجازه ملاقات با وی داده شد، ۱۸ ماه قبل بود.

فرات آیدینکایا، می گوید: "روند صلح مستقیما به شرایط زندگی اوجالان در زندان بستگی دارد. اگر این شرایط بهتر شود، او نقش قوی تری داشته و پیام های صلح وی موثرترخواهد بود."

مردم ترکیه آخرین بار صدای عبدالله اوجالان را در سال ۱۹۹۹ در جریان محاکمه‌اش در جزیره ایمرالی شنیدند. بسیاری از مردم ترکیه تعهد او به صلح را مورد سئوال قرار می دهند ولی تردیدی در نفوذش ندارند.

مردی که در ترکیه بیش از همه مورد تنفر است همان شخصی است که اکنون این کشور در تلاش برای پایان دادن به مناقشه کردها به او روی می آور