سرنوشت ایران را چه کسانی تعیین خواهند کرد؟

تغییر در ایران توسط یک طبقه و یا یک بازیگر (خارجی یا داخلی، تندرو یا کندرو) تعیین نخواهد شد.
تغییر در ایران حاصل و ترکیبی از عوامل مختلف با بازی‌های مختلف خواهد بود.
یعنی، چند دوجین بازیگر سیاسی وجود دارند که سرنوشت ما را تعیین خواهند کرد.
این عوامل - بنا به نظر و صلاح‌دید خودشان - بازی میکنند و در پی منافع خودشان هستند. بازی "همه" این عوامل را باید دید و لحاظ کرد. این بازیگران، بدون ترتیب مشخص، از جمله عبارتند از:

طبقه بورژوازی حکومتی
سرمایه‌داران غیر حکومتی
طبقه متوسط
طبقه کارگر

قدرت‌های خارجی

رهبر و بیت
نیروهای مسلح
بوروکراسی دولتی
مجلس

اندیشمندان سیاسی
احزاب سیاسی
مطبوعات

جنبش زنان
فعالین مدنی
جنبش دانشجویی
گروه‌های قومی/عشیره‌ای منطقه‌ای

نهادهای مذهبی
سندیکاهای حرفه‌ای
انجمن‌های حرفه‌ای

هر یک از این عوامل تعریف متفاوتی از منافع و موقعیت خود دارد، و البته قدرت تاثیرگذاری هر یک متفاوت است.
در هر معادله سیاسی باید این اختلاف نظرها را دید و جمعبندی کرد. اینکه بگوییم یک یا دو عامل، یک یا دو طبقه، به تنهایی میتواند سرنوشت ما را تعیین کند دقیق نیست. سرنوشت ما حاصل بازی تمام آنها است.