پیام ابقای احمد جنتی در شورای نگهبان چیست؟

• فرنوش امیرشاهی

 

احمد جنتی برای یک دوره شش ساله دیگر در شورای نگهبان ابقا شد. روحانی ۹۶ ساله مورد اعتماد آیت‌الله خامنه‌ای که پس از رهبری او، دبیر شورای نگهبان بوده است.

این انتخاب در شرایطی بود که گمانه‌زنی‌هایی از احتمال جایگزینی او به دلیل شرایط جسمانی و کهولت سن آقای جنتی و متناسب با تاکید بر جوان‌گرایی در ارکان حکومت مطرح بود.

اما تصمیم بر تمدید عضویت او نشان می‌دهد که اطراف آیت‌الله علی خامنه‌ای چنان از نیروهای معتمد خالی است که همچنان ترجیح می‌دهد با وجود شرایط جسمی احمد جنتی و انتقادهای گسترده به عملکرد و جانبداری‌اش در قدرت، باز هم او را در سمتش ابقا کند.

آقای جنتی از سال ۵۸ به عضویت شورای نگهبان درآمد و از سال ۷۱، با تصمیم دومین رهبر نظام، دبیر این نهاد شد. در همه این سال‌ها «زبان گویا و مطیع فرمان‌های آیت‌الله خامنه‌ای» بوده است. خصلت‌هایی که راس نظام برای جا انداختن و پیگیری سیاست‌هایش همواره نیاز داشته است.

از سوی دیگر، حکم آیت‌الله خامنه‌ای در ابقای دوباره جنتی، محمدرضا مدرسی یزدی و مهدی شب‌زنده‌دار، اعلام رضایت او از سیاست‌های شورای نگهبان و عدم تغییر مشی و منش این نهاد است.

شورای نگهبان در بیش از سه دهه رهبری علی خامنه‌ای، نقش عمده‌ای در تثبیت جایگاهش داشته است. با اختیارات گسترده در نظارت بر دو حوزه انتخابات و قانونگذاری و نیز تفسیر قانون اساسی، در چینش مهره‌های قدرت در ایران اعمال نفوذ کرده است.

خروجی این نهاد در آخرین انتخابات مجلس و شورای نگهبان؛ یکدست شدن حکومت مطابق نظر و خواسته رهبر جمهوری اسلامی بود. به قیمت اعمال گسترده نظارت استصوابی و بعد از اینکه برای به کرسی نشاندن نظراتش و حذف کاندیداهای منتقد نظام، روی به قانون‌گذاری آورد و راسا در بیانیه‌ای مشخصات «رجل سیاسی» را تعیین و اعلام کرد. اقدامی فراقانونی که منجر به حذف مصطفی تاجزاده از رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری شد.

در مقابل آیت‌الله خامنه‌ای تمام و کمال از عملکرد این نهاد زیر نظرش دفاع کرده است. حتی در انتخابات اخیر ریاست جمهوری که صلاحیت علی لاریجانی رد شد و برادرش صادق لاریجانی به اعتراض از شورای نگهبان استعفا کرد، باز هم پشت اعضای شورای نگهبان ایستاد.

حالا با وجود انتقادهای گسترده از جهت‌گیری‌های شورای نگهبان و به ویژه دخالت‌های احمد جنتی، و همچنین شرایط جسمانی او، آیت‌الله خامنه‌ای حاضر به عقب‌نشینی از نظرش نیست. او مصرانه پای انتخابش ایستاده و همچنان روی چهره‌های امتحان پس داده در خدمت مطالبات او چه شورای نگهبان و چه مجلس خبرگان رهبری، برای روز مبادا حساب می‌کند.