دستگاه اطلاعاتی اسرائیل چگونه غافلگیر شد؟

• فرانک گاردنر
• شغل,خبرنگار امور امنیتی بی‌بی‌سی

«هیچ ایده‌ای نداریم که این اتفاق چطور ممکن است رخ داده باشد»، این واکنش مقام‌های اسرائیلی در پاسخ به من است که از آنها پرسیدم چطور دستگاه اطلاعاتی اسرائیل با این همه منابع گسترده، از حمله امروز خبردار نشده بود.

ده‌ها مرد مسلح فلسطینی موفق شدند از حصارهای فوق امنیتی بین نوار غزه و اسرا‌ئیل عبور کنند، در حالی که هزاران راکت از غزه به سوی جنوب اسرائیل پرتاب می‌شد. با در نظر گرفتن تلاش‌های مشترک شین بت، سرویس اطلاعات داخلی اسرائیل، و موساد، آژانس جاسوسی اطلاعات خارجی، و تمام خبرچین‌‌های ارتش اسرائیل،‌ واقعا شگفت‌انگیز است که هیچ کس در اسرائیل از این حمله خبر نداشت. یا اگر هم خبر داشتند، نتوانستد کاری برای توقف آن انجام دهند.

اسرائیل احتمالا گسترده‌ترین و تامین‌ترین شبکه اطلاعاتی را در خاورمیانه در اختیار دارد. این شبکه در داخل گروه‌های مسلح فلسطینی و همین طور در لبنان، سوریه و کشورهای دیگر مامور و جاسوس دارد. پیش از این بارها رهبران شبه‌نظامی را در عملیات‌های دقیق و حساب‌شده‌ای که در آن از جزییات حرکات آنها آگاه بوده، کشته است.

گاهی این حملات بعد از جاسازی ردیاب‌های جی‌پی‌اس در خودرو فرماندهان و با پهپاد انجام شده، گاهی هم گوشی موبایل برای منفجر کردن بمب به کار رفته است.

در مرز غزه و اسرائیل و در طول حصار امنیتی به شدت محافظت‌شده میان دو طرف دوربین‌های امنیتی و حسگرهای حرکتی نصب شده و گشتی‌های ارتش در حال رفت و آمد هستند. حصارهایی که بالای آن سیم خاردار نصب شده، قرار بود نقش «موانع هوشمند» برای جلوگیری از آنچه امروز رخ داد، یعنی حملات نفوذی را ایفا کند.

با همه این تدابیر امنیتی، شبه نظامیان حماس به راحتی راهشان را به خاک اسرائیل باز کردند، چه از طریق بریدن حصارها، چه از راه دریا یا با استفاده از پاراگلایدر از آسمان.

تدارک و انجام چنین عملیات هماهنگ و پیچیده‌ای که در آن باید هزاران راکت را درست بیخ گوش اسرائیل انبار، منتقل و شلیک کرد،‌ قاعدتا سطوح فوق‌العاده‌ای از امنیت عملیاتی حماس را درگیر خود کرده است.

جای تعجب نیست که رسانه‌های اسرائیلی سوالات بسیار جدی از رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی خود دارند درباره این که چگونه ممکن است این اتفاق افتاده باشد، آن هم درست در پنجاهمین سالگرد حمله غافلگیرکننده دیگری علیه اسرائیل از سوی دشمنانش در آن زمان ( جنگ یوم کیپور یا جنگ اعراب اسراییل در اکتبر سال ۱۹۷۳).

مقام‌های اسرائیلی به من گفتند که تحقیقات گسترده‌ای درباره این سوال‌ها آغاز شده که «سال‌ها طول خواهد کشید».

اما در حال حاضر اسرائیل اولویت‌های فوری دیگری دارد. باید نفوذ از مرزهای جنوبی خود را متوقف و سرکوب کند و افراد مسلح حماس را که کنترل چندین محله در بخش اسرائیلی مرز را در دست دارند، از کار بیندازد.

اسرائیل باید به مسئله اسیر شدن تعدادی از شهروندانش هم رسیدگی کند،‌ چه از طریق عملیات ویژه نجات و چه از راه مذاکره.

اسرائیل تلاش خواهد کرد که سکوهای پرتابی را که حملات شدید امروز به سوی اسرائیل از آنها صورت گرفت،‌ نابود کند. این تلاشی بیهوده و تقریبا غیرممکن است چون این راکت‌ها را تقریبا می‌توان از هر جایی پرتاب کرد.

و شاید بزرگترین نگرانی اسرائیل این است: چگونه باید دیگرانی را که می‌خواهند به دعوت حماس برای حمله به اسرائیل پاسخ دهند، متوقف کند و از سرایت جنگ به کرانه باختری و شاید حتی با گروه به شدت مسلح حزب‌الله در مرزهای شمالی جلوگیری کند؟