افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی پس از حمله به اسرائیل

در پی حمله شبه‌نظامیان فلسطینی به اسرائیل و افزایش نگرانی‌ها درباره وضعیت تولید نفت در خاورمیانه، قیمت این کالا افزایش یافته است.

در معاملات اولیه پس از بازشدن بازارهای جهانی (یکشنبه شب) که اولین فعالیت این بازار بعد از وقوع درگیری‌ها بود، هر بشکه نفت برنت تا نزدیکی ۸۹ دلار هم پیش رفته بود؛ روز جمعه این رقم بیش از ۸۴ دلار بود.

در معاملات امروز قیمت هر بشکه نفت برنت نزدیک به ۸۷ دلار است؛ هر بشکه نفت غرب تگزاس هم به بیش از ۸۵ دلار رسیده که در مقایسه با زمان پیش از درگیری‌ها شاهد افزایش بوده است.

اسرائیل و فلسطین تولیدکننده عمده نفت نیستند اما منطقه خاورمیانه حدودا یک سوم نفت جهانی را عرضه می‌کند.

از مهمترین دلایل افزایش اخیر قیمت نفت، چشم‌انداز منفی گسترش این درگیری‌ها به کشورهایی نظیر ایران و عربستان است که تولیدکنندگان بزرگ این کالا محسوب می‌شوند و در صورت دخالت در جنگ، تولید و در نتیجه عرضه این کالا ممکن است متاثر شود.

ایران در این جنگ از متهمان اصلی حمایت از حماس است و بگفته بعضی فعالان بازار، کشیده شدن درگیری‌ها به ایران ۳ درصد عرضه جهانی را به خطر خواهد انداخت.

البته نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد دست داشتن جمهوری در حملات شبه‌نظامیان حماس علیه اسرائيل را رد کرده ولی در عین حال مقامهای ایرانی از زمان آغاز حملات از شبه‌نظامیان فلسطینی حمایت کرده‌اند.

روز یکشنبه (۱۶ مهر-۸ اکتبر) آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز در مصاحبه با سی‌ان‌ان تاکید کرد که ‌‌«ما هنوز شواهد هدایت یا دخالت ایران در این حمله را مشاهده نکرده‌ایم ولی بدون شک روابط عمیقی وجود دارد.»

یکی از نگرانی‌ها وضعیت تنگه هرمز است که حدود بیست درصد نفت جهان از آن می‌گذرد و در صورت مسدود شدن بر عرضه نفت و قیمت آن تاثیرگذار خواهد بود.

در پی حمله روسیه به اوکراین در فوریه سال ۲۰۲۲ میلادی قیمت نفت در بازارهای جهانی در مقطعی به ۱۲۰ دلار هم رسیده بود.

 

صعود مجدد بعد از هفته نزولی

در ماه مه امسال قیمت هر بشکه نفت برنت ۷۹ دلار بود ولی با محدود شدن سقف تولید توسط تولیدکنندگان عمده قیمت آن افزایش یافت و با این تصمیم کمتر از یک ماه پیش نرخ آن تا بیش از ۹۴ دلار هم پیش رفته بود.

اوج جهش قیمت نفت پس از درگیری‌های اسرائیل و حماس به دیشب برمی‌گردد که هر بشکه نفت برنت به ۸۹ دلار هم نزدیک شد.

عربستان و سایر اعضای اوپک پلاس برای «تثبیت قیمت» درباره کاهش تولید توافق کرده بودند که این تصمیم به افزایش نرخ نفت منجر شد؛ اوپک پلاس حدود ۴۰ درصد نفت جهان را تامین می‌کند.

اتفاقات اخیر در حالیست که روند افزایش قیمت نفت هفته پیش معکوس شده بود و بالاترین کاهش هفتگی از ماه مارس رقم خورد.

هفته پیش با افزایش نگرانی‌ها درباره بالارفتن نرخ سود و تاثیر آن بر تقاضای جهانی، نفت برنت افت ۱۱ درصدی را تجربه کرد.

دبیرکل اوپک اخیرا و پیش از حمله شبه نظامیان فلسطینی به اسرائیل گفته بود افزایش تقاضا برای نفت در سال جاری میلادی ادامه خواهد یافت.

همزمان ژانس بین‌المللی انرژی هم گفته که تصمیم تولیدکنندگان بزرگ نفت برای کاهش تولید ممکن است «کمبود» چشمگیر عرضه این کالا منجر شود.

اتفاقات اخیر در خاورمیانه در حالیست که هفته پیش با کاهش قیمتها از موج فزاینده نگرانی درباره «نفت صد دلاری» کاسته شده بود که حالا تحولات اخیر مجددا به موج جدیدی از نگرانی درباره افزایش قیمت دامن زده است.

بازار نفت طی سالهای اخیر روزهای پرتلاطمی را سپری کرده است؛ با همه‌گیری کووید و کاهش تقاضای جهانی و افول یا توقف فعالیتهای صنعتی قیمت آن بشدت کاهش یافت و حتی به بشکه‌ای ۱۶ دلار هم رسید که پایین‌ترین نرخ ۲۱ سال را ثبت کرد و بتدریج با از سرگیری فعالیتها قیمت آن به تدریج شروع به افزایش کرد.

بعضی گزارش‌ها حاکی از آنست که ایران در سال گذشته میلادی صادرات نفت خود را افزایش داده است؛ خبرگزاری رویترز در خرداد ماه در گزارشی اختصاصی گفته بود که صادرات نفت خام ایران در سال ۲۰۲۳ میلادی-با وجود تحریم‌های آمریکا- به بالاترین سطح ماهیانه خود در پنج سال گذشته رسیده است.