تقاضاى سنگسار براى هنرپيشگان و خوانندگان زن مصرى

قاهره، دبى - طلعت المغربى، ناصر شريفى

مصر اين روزها در تب و تاب تعصبات مذهبى از يك سو و دفاع از نحوه ى زندگى گذشته از سوى ديگر مى سوزد. در جوامعى مانند مصر قبل از انقلاب اخير، حاكمان سعى مى كنند با دادن آزاديهاى اجتماعى و تا حدودى اخلاقى دريچه ى اطمينان را باز نگه دارند و تنها مانع گرايشهاى تند و تعيين كننده سياسى شوند. اما وقتى انقلاب در مى گيرد به معناى آن است كه كار از كار گذشته و سياست سابق كارساز نبوده است. بر خلاف زمان حسنى مبارك، كه توريسم، رفت و آمد آزاد خارجيان، وجود كاباره ها و سواحل آزاد، تهيه ى انواع فيلم و سريال و ويديوكليپ و امثال اينها يكى از شيوه هاى زندگى مصريان و گردش اقتصاد آنان بود، اكنون جريانى روى آمده و قدرت گرفته است كه مى خواهد احكام دين را آن طور كه خود مى بيند پياده كند. اين جريان را بخشى از اخوان المسلمين و تندروان مذهبى به راه انداخته اند و مى گويند كه اين انتخاب مردم است. اما هنرمندان و دست اندركاران سينما و موسيقى و ساير هنرها در مصر مى گويند "هنرستيزى باب شده است". خيلى ها معتقدند كه در جوامع و شرايطى مانند مصر كنونى، رابطه ى تعامل و تفاعل حادى بين گرايش توده ها و خواست نخبگان مسلط پديد مى آيد. نخبگان تندرو يا سيطره جو، ادعاى حمايت از معتقدات مى كنند و بجاى پرداختن به مشكلات و نيازهاى اساسى مردم و نيز از ترس گسترش فرهنگ آزادى، افكار عمومى را عليه مفاهيم خاصى بسيج مى كنند، و توده ها نيز كاسه ى از آش داغتر مى شوند و بر سر اين و آن مى كوبند تا انرژى خود را تخليه كنند. چندى پيش دادگاهى "عادل امام" هنرپيشه ى كميك معروف مصر را كه اكنون پير شده است، به تحمل 3 ماه زندان و پرداخت جريمه ى 1000 ليره اى محكوم كرد. اتهام وى آن بود كه با كارهاى طنزآميز خود به معتقدات و ظواهر مذهبى مردم اهانت كرده است. البته خانه ى سينماى مصر در برابر اين حكم استيناف داد و هنوز نتيجه روشن نشده است. حال نوبت به ضعيف ترين حلقه ى مقابل قدرتمندان جديد رسيده است. زنانى كه به مقتضاى نقش خود بر روى پرده ى سينما، شايسته ى سنگسار شناخته شده اند و رسما عليه آنها در دادگاهها شكايت شده است. يكى از اين افراد "سميه الخشاب" است. او متهم به اين است كه با ايفاى نقش هاى نيمه لخت به ترويج فحشا پرداخته و احكام دين را زير پا گذاشته است. اما او مى گويد: من نقشى خلاف عفت بازى نكرده ام و در چارچوب داستان فيلم ها بنا به ضرورت، ظاهر شده ام. آنها كه به من حمله مى كنند مى خواهند مرا قربانى شهرت خويش كنند. او معتقد است كه هر يك از فيلم ها آموزشهاى خاص خود را دارد. هر فيلمى نيز توسط مميزان و مسئولان بررسى شده و قانون در موردش اجرا شده است. بنابر اين نمى توان آزادى هنر را به دلخواه اين و آن محدود كرد. گفتنى است در هفته هاى اخير تعداد زيادى از وكلاى دفاع مصرى با گرايشهاى تند مذهبى دادخواستهايى را عليه بعضى از هنرپيشگان زن هموطن خويش همچون سميه الخشاب و غاده عبدالرزاق به دادگاهها ارايه كرده اند. مشهورترين اين وكلا محمد ياسين نام دارد. كارگردانانى نيز در معرض اتهامات مشابه قراردارند كه مهمترين آنها خالد يوسف و ايناس الدغيدى مى باشند. اشاعه ى فسق و فجور، كلاه شرعى گذاشتن بر امور، مسخره كردن ريش و ريشداران و حمله به انسانهاى مذهبى از جمله اتهامات اينها است. از آنجا كه خواسته هاى شاكيان به اجراى سنگسار نيز مى رسد، كميته اى به نام "جبهه ابداع" تشكيل شده است كه قصد دارد پاسخ روشن و يكپارچه اى به چنين تلاشهايى بدهد و در آينده نيز در دفاع از متهمان فعاليت نمايد. اما به نظر مى رسد داستان در همين محدوده باقى نمى ماند.