اردوغان ارامنه را به اخراج تهدید کرد

در کشمکش بر سر ارزیابی تاریخی از قتل هزاران ارمنی به دست سربازان ترک در جنگ جهانی اول، دولت ترکیه لحن تندی را برگزیده است. اردوغان، نخست وزیر ترکیه تهدید کرده که ۱۰۰ هزار ارمنی ساکن این کشور را اخراج کند. «لازم نیست آنان را در کشورم نگه دارم». منظور از آنان ارامنه‌ی کشور ترکیه است و کسی که این سخن را گفته رجب طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور است. این گفته‌ی اردوغان در گفت‌وگو با بخش ترکی تلویزیون بی بی سی پربازتاب بوده است. اردوغان دراین مصاحبه گفته است: «اکنون ۱۷۰ هزار ارمنی در کشور ما زندگی می‌کنند. از آنان فقط ۷۰ هزار نفرشان تبعیت ترکیه را دارند. ما بقیه را تحمل می‌کنیم. اگر لازم باشد، شاید از این ۱۰۰ هزار نفر بخواهم به کشور خودشان برگردند، زیرا شهروند ما نیستند.»

واکنش خشم‌آلود به آمریکا و سوئد

اردوغان با این سخنان به طرح موضوع کشتار ارامنه واکنش نشان می‌دهد. واکنش او به طور مشخص در قبال دو قطعنامه‌ی پربازتاب اخیر در مورد این موضوع است: قطعنامه‌ی پارلمان سوئد و قطعنامه‌‌ای در یک کمیته‌ی کنگره‌ی آمریکا. این قطعنامه‌ها از قتل دسته جمعی ارامنه در قلمرو عثمانی به عنوان نسل‌کشی نام برده‌اند.

اردوغان، تلاش‌های لابی‌های ارمنی در این کشورها را باعث صدور چنین قطعنامه‌های محکوم‌کننده‌ای می‌داند.

ترکیه همواره با هر گونه ارزیابی تاریخی از مجموعه‌ای حوادث در دوره‌ی جنگ جهانی اول به شدت مخالفت کرده است که نتیجه‌ی آن محکوم کردن ستم بزرگی باشد که بر ارامنه رفته است. این بار نیز در واکنش به قطعنامه‌های محکوم‌کننده در سوئد و آمریکا، دولت ترکیه سفیران خود را از استکهلم و واشنگتن فراخوانده است.

واکنش ارمنستان

مورخان تخمین می‌زنند که در جنگ جهانی اول حدود یک و نیم میلیون ارمنی در قلمرو عثمانی کشته شده‌باشند. موضع رسمی دولت ترکیه همواره این بوده که در برآورد از موضوع غلو صورت می‌گیرد. بنابر این موضع رسمی: ارامنه قربانی جنگ داخلی بوده‌اند؛ شمار آنان، آن حدی نیست که مورخان می‌گویند؛ در ضمن آنان نیز خود یک عامل درگیری‌ها بوده‌اند.

دولت ترکیه، به لحاظ حقوقی خلف دولت عثمانی است و از این رو حاضر نیست به خاطر کشتاری که صورت گرفته، مسئولیتی را متوجه دولت آن زمان بداند.

به خاطر این موضوع تاریخی، روابط ترکیه و ارمنستان همواره تیره بوده است. ولی در سالهای اخیر تلاش‌های چشمگیری از هر دو طرف برای عادی کردن روابط صورت گرفته است.

تیگران سرکیسیان، نخست وزیر ارمنستان به سخنان اخیر اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، واکنش نشان داده است. او گفته است: «با این گونه اظهارات نمی‌توان روابط دو کشور را بهتر کرد.»