بنا بر نوشته بي بي سي پادشاه جدید عربستان سعودی همچنین امیر خالد بن بندر بن عبدالعزیز را از ریاست اداره اطلاعات و امنیت برکنار کرد.
به گفته برخی تحلیلگران سعودی، ترکیب حکومت جدید نشان می دهد که دوره پیش‌رو به دوران ملک فهد پادشاه اسبق این کشور شباهت خواهد داشت.
مانند دوران ملک عبدالله که فرزندان ملک فهد از دستیابی به مناصب عالی دور ماندند حالا با آغاز زمامداری ملک سلمان، اغلب پسران پادشاه پیشین (ملک عبدالله) از مقام‌های عالی کنار گذاشته شده‌اند.
این تحلیلگران معتقدند مانند دوران ملک فهد، حلقه السُدیری در خاندان آل سعود بر اداره کشور سیطره خواهد یافت.
حصه بنت احمد السدیری یکی از همسران ملک عبدالعزیز بنیانگذار حکومت پادشاهی عربستان سعودی بود که هفت پسر او به "جناح السدیری" مشهور هستند.
ملک فهد که در سال ۲۰۰۵ درگذشت و ملک سلمان، پادشاه کنونی، پسران ملک عبدالعزیز از این حلقه هستند.
به گفته تحلیلگران سعودی، پیش‌بینی می‌شود که در دوران زمامداری ملک سلمان افراد نزدیک به حلقه سدیری مقام‌های کلیدی را در دست گیرند و نقش پلیس مذهبی در این کشور پررنگ شود.
در دوره ۱۰ ساله حکومت ملک عبدالله، تا حد زیادی از قدرت و اختیارات پلیس امر به معروف و نهی از منکر کاسته شده بود.
همان طور که در دوران ملک عبدالله، فرزندان ملک فهد از دستیابی به مناصب وزارتی دور نگه داشته شدند حالا با آغاز زمامداری ملک سلمان، اغلب پسران پادشاه پیشین (ملک عبدالله) از مقام‌های عالی کنار گذاشته شده‌اند.
امیر محمد بن سلمان (دوم از راست) از سوی پدرش ملک سلمان به عنوان وزیر دفاع تعیین شده است
بندر بن عبدالله امیر منطقه ریاض، از جمله پسران پادشاه پیشین هفته قبل به حکم ملک سلمان جای خود را به امیر فیصل بن بندر داد.
شماری از فعالان سعودی در شبکه‌های اجتماعی از برکناری امیر بندر بن عبدالله ابراز اندوه کرده و او را یکی از شاخص‌ترین امیران اصلاح‌طلب دانسته اند.
دیگر پسر پادشاه پیشین عربستان سعودی که به حکم ملک سلمان از مقامش برکنار شده، شاهزاده مشعل بن عبدالله امیر منطقه مکه است.
با این حال، ملک سلمان یکی از پسران پادشاه پیشین به نام متعب بن عبدالله را در مقام وزارت گارد ملی ابقا کرده است.
امیر متعب از سال ۲۰۱۰ این وزارتخانه را در دست داشته و پیش از او برای ۴۸ سال وزارت گارد ملی به عهده پدرش ملک عبدالله بود.
یکی از چشمگیرترین دستورات ملک سلمان در هفته نخست زمامداری، تعیین شیخ سعد الشثری به عنوان مشاور دربار پادشاهی است.
شیخ الشثری در اکتبر ۲۰۰۹ و پس از آنکه از اختلاط دختران و پسران در دانشگاه ملک عبدالله انتقاد کرد به دستور ملک عبدالله از عضویت در هیات مفتی‌های اعظم کنار گذاشته شد.
اما مهمترین دستور ملک سلمان، تشکیل دو شورای تازه است که از نظر سازمانی با هیات دولت ارتباط خواهند داشت و زیر نظر خودش کار می‌کنند.
شورای نخست که مختص امور امنیتی و سیاسی است به ریاست امیر محمد بن نایف، جانشین ولیعهد و وزیر کشور، خواهد بود.
ریاست شورای دوم به عهده امیر محمد بن سلمان، وزیر دفاع و پسر پادشاه تازه، گذاشته شده و قرار است امور اقتصادی را زیر نظر داشته باشد.
در ترکیب حکومت جدید عربستان سعودی، قدرت محمد بن نایف و محمد بن سلمان افزایش یافته است.
بنا به گزارش ها، محمد بن نایف در خاندان آل سعود به جناح تندرو تعلق دارد و متمایل است که نقش پلیس امر به معروف و نهی از منکر گسترش یابد.
تغییرات کم‌سابقه در ارکان قدرت در عربستان سعودی
دويچه وله :يک هفته پس از درگذشت ملک عبدالله، پادشاه جدید عربستان تغییر در ساختار سیاسی این کشور و جابه‌جایی مسئولان ارشد را با شتاب ادامه می‌دهد.
ملک سلمان بن عبدالعزیز با صدور فرمان‌هایی شماری از اعضای کابینه عربستان و نهادهای سلطنتی را کنار گذاشت و بیش از ۱۲ نهاد و شورای دولتی تشکیل شده در دوران ملک عبدالله را منحل کرد.
به گزارش منابع خبری و تلویزیون دولتی عربستان، ملک سلمان تنها در روز پنج‌شنبه (۹ بهمن/ ۲۹ ژانویه) بیش از ۳۰ حکم صادر کرده است.
کنار گذاشتن دو فرزند عبدالله
از تغییراتی که در محافل بین‌المللی با حساسیت بیشتری دنبال شده می‌توان به برکناری بندر بن سلطان از مسئولیت شورای امنیت ملی و کنارگذاشتن دو فرزند ملک عبدالله از فرمانداری مکه و ریاض اشاره کرد.
ملک عبدالله با هرگونه تغییر ساختاری مخالف بود.
به فرمان ملک سلمان، خالد بن بندر نیز از ریاست سازمان اطلاعات عمومی برکنار شد. او تنها شش ماه پیش توسط ملک عبدالله به این سمت منصوب شده بود.
در چند روز گذشته وزیران کشور، امور اسلامی، امور شهرداری‌ها، امور اجتماعی، دادگستری، فرهنگ و ارتباطات، دیوان پادشاهی و شمار دیگری از مدیران ارشد دولتی جای خود را به نزدیکان و معتمدان ملک سلمان داده‌اند.
در میان معدود افرادی که در سمت‌های خود ابقا شدند می‌توان از ابراهیم عساف، وزیر دارایی، سعود فیصل، وزیر خارجه و علی نعیمی، وزیر نفت نام برد.
فیصل اکنون برای درمان در آمریکا به سر می‌برد و معاون او عبدالعزیز بن عبدالله از بازماندگان انگشت‌شمار پادشاه پیشین در دایره قدرت محسوب می‌شود.
وداع با دوران عبدالله در عربستان
وزیر خارجه عربستان از ۴ دهه و وزیر نفت این کشور از دو دهه پیش این سمت‌ها را در اختیار دارند. به فرمان پادشاه عربستان یکی از اعضای خاندان او به عنوان معاون وزیر نفت منصوب شده و وزارت دفاع در اختیار پسرش محمد بن سلمان قرار گرفته است.
برخی از ناظران تصمیم‌های ملک سلمان را "کودتایی گسترده" در مناسبات قدرت در عربستان سعودی توصیف کرده‌اند.
سایت خبری "تسنیم" درباره این تحولات به نقل از روزنامه السفیر نوشت: «ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان با برخی عزل و نصب‌ها در پست‌های کلیدی امنیتی، سیاسی و اداری تقریبا به دوران ملک عبدالله در نهادهای مختلف عربستان پایان داد.»
یکی دیگر از اقدام‌های ملک سلمان ادغام دو وزارتخانه آموزش و آموزش عالی و حذف وزارت اوقاف و امور اسلامی است. او همچنین ریاست هیئت امر به معروف و نهی از منکر را تغییر داد و این نهاد را به جایگاه وزارتخانه ارتقاء داد.
برخی از تحلیلگران کنار گذاشتن وزیران آموزش و امور اسلامی را نشانه تقویت محافظه‌کاران در سیاست داخلی عربستان ارزیابی می‌کنند.
گفته می‌شود وزیران منصوب شده برای این دو وزات‌خانه در دوره ملک عبدالله، ماموریت داشتند به سلطه اسلام‌گرایان بر سیستم آموزشی پایان دهند و مانع نفوذ آنها در مراکز مذهبی تحت نظارت حکومت شوند.
بیشتر بخوانید: تلاش اوباما برای ایجاد روابط دوستانه تازه با عربستان
امکان توافق محرمانه به "دولت اسلامی"
از سوی دیگر به نظر می‌رسد با ابقای وزیران خارجه و نفت سیاست خارجی عربستان سعودی و راهبرد این کشور در زمینه نقش‌آفرینی در بازارهای جهانی نفت دچار تغییر محسوسی نشود.
دوستی و پیوند با امریکا همچنان هدفی استراتژیک است
سردار ایرج مسجدی، مشاور فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران كه یكی از كارشناسان مسائل منطقه‌ای این نهاد محسوب می‌شود معتقد است، با انتقال قدرت در عربستان امکان تغییر "در برخی مسائل جزئی و داخلی" وجود دارد اما سیاست‌های کلان این کشور ادامه راه ملک عبدالله خواهد بود.
مسجدی با بیان این که "عربستان علاقه‌ای به داعش ندارد" امکان وجود یک توافق محرمانه میان این کشور و تروریست‌های "دولت اسلامی" را منتفی نمی‌داند.
به اعتقاد مشاور فرمانده سپاه قدس احتمال دارد که عربستان در این توافق، با حمایت از "دولت اسلامی" ناامنی را از مرزهای خود دور نگه دارد و فعالیت‌های تروریستی را به سمت کشورهای دیگر نظیر سوریه و لبنان هدایت کند.
عربستان یکی از کشورهای عضو ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکاست که با هدف مقابله با گروه‌های اسلام‌گرای تروریست در منطقه شکل گرفته است.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید