تفسیر- امید پارسانژاد، بی‌بی‌سی
مقامات عالیرتبه ایران معمولا در سخنرانی های عمومی در مورد مسائل حساسی مثل مذاکرات اتمی با قدرت های جهانی به بیان مسائل کلی و شعاری اکتفا می کنند، اما سخنرانی امروز آیت الله خامنه ای چنین نبود. او به شیوه سیاستمداران، زبان تندی در پاسخ به لفاظی های طرف مقابل به کار گرفت، اما محتوای سخنانش نشانه های آشکاری از جدیت ایران در تلاش برای حل و فصل اختلافات اتمی داشت. او مشخصا به مواردی مثل توقف توسعه سانتریفوژها، توقف غنی سازی ۲۰ درصد و توقف فعالیت ها در اراک و فردو به عنوان نمونه تلاش ایران برای دستیابی به توافق اشاره کرد، اما هشدار داد که طرف مقابل "زیاده خواهی" می کند. او حتی در هنگام برشمردن موارد تاریخی که جمهوری اسلامی عملکرد "منطقی" از خود نشان داده، به پذیرش قطعنامه ۵۹۸ اشاره کرد که در فضای سیاسی ایران مقایسه معنی داری تلقی می شود. حتی ابراز نگرانی او در مورد دو مرحله ای شدن توافق و تفکیک توافق کلی و توافق بر سر جزئیات نشانه دیگری از جدیت اوست. روشن است که تحریم ها بر اقتصاد ایران فشار می آورد و هدف ایران از مذاکرات به گفته آقای خامنه ای، برداشتن تحریم هاست، بنابراین هر روشی که این کار را به تأخیر می اندازد، طبیعتا نگرانی مقامات جمهوری اسلامی را به همراه می آورد. تنها مسئله اینجاست که بحث تفکیک توافق کلی و جزئیات بیش از دو ماه پیش مورد توافق مذاکره کنندگان ایران قرار گرفته و ابراز تردید دیرهنگام در مورد آن ممکن است به بی اعتمادی میان دو طرف دامن بزند.
دیکتاتورایران : با توافق خوب هسته‌ای موافقم
بنابر نوشته دویچه وله :در سالروز اعلام همبستگی فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی ارتش با نخستین رهبر جمهوری اسلامی، روح‌الله خمینی (۱۹ بهمن ۵۷) شماری از مسئولان، فرماندهان و پرسنل این نیرو با جانشین او علی خامنه‌ای دیدار کردند.
مهم‌ترین بخش از سخنان خامنه‌ای در این دیدار، به مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای ۱+۵ مربوط می‌شد که به گفته مسئولان ارشد دو طرف به مرحله حساس و تعیین‌کننده‌ای رسیده است.
خامنه‌ای در این دیدار گفت: «توافق نکردن بهتر از توافقی است که با منافع ملت ما در تضاد است.» میزان و چگونگی غنی‌سازی اورانیوم در ایران و نحوه لغو تحریم‌ها از مهم‌ترین موضوع‌های مورد اختلاف بین مذاکره‌کنندگان ایران و کشورهای ۱+۵ است.
اصرار بر لغو تحریم‌ها
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، رهبر جمهوری اسلامی در این مراسم گفته است: «مذاکره‌کنندگان ما تلاش می‌کنند که حربه تحریم را از دست دشمن بگیرند، اگر توانستند که چه بهتر؛ اگر نتوانستند همه بدانند راه‌های فراوانی در کشور هست که این حربه را کُند می‌کند.»
وزیر خارجه و سرپرست مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران، محمد جواد ظریف که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با همتای آمریکایی خود جان کری گفت‌وگو کرده، در یک نشست خبری خواهان رفع کامل تحریم‌ها شده است.
شش قدرت جهانی، به ویژه آمریکا لغو کامل و یک‌باره تمام تحریم‌ها را رد می‌کنند و می‌گویند این کار زمانی انجام خواهد شد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قادر به تائید صلح‌آمیز بودن برنامه‌های هسته‌ای ایران باشد.
رئیس جمهور حسن روحانی چندی پیش گفته بود که مذاکرات بر مبنای رسیدن به نقاط مشترک پیش می‌رود. خامنه‌ای با تائید این سخنان گفت: «بر همین اساس، نباید در مذاکره، یک طرف با رفتار غیرمنطقی تلاش داشته باشد که هر آنچه مورد توقع او است، محقق شود.»
حذف یک عبارت خامنه‌ای
پس از چند دور مذاکره محرمانه مستقیم میان مقام‌های ایرانی و آمریکایی که علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی شروع آن را دو سال پیش از پایان عمر دولت دهم اعلام کرده، گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی با روی کار آمدن دولت حسن روحانی وارد مرحله تازه‌ای شد.
ایران و کشورهای ۱+۵ (آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) پس از چند دور مذاکره، سوم آذر ماه ۹۲ به یک توافق موقت دست یافتند اما موفق نشدند در مهلت تعیین شده به توافق‌نامه جامع و نهایی برسند.
آذرماه امسال مهلت مذاکرات برای یک دوره هفت ماهه (تا تیر ماه ۹۴) تمدید شد. دور تازه مذاکرات ۱۴ ژانویه/ ۲۴ دی ماه باگفت‌وگوی طولانی وزیران خارجه ایران و آمریکا در ژنو آغاز شد و توسط معاونان آنها ادامه یافت.
مطابق توافق‌نامه موقت ژنو ایران در برابر تعلیق برخی از تحریم‌ها، اعمال محدودیت‌هایی را در فعالیت‌های هسته‌ای خود پذیرفت.
خبرگزاری ایرنا صبح یکشنبه در گزارشی که از خلاصه سخنان خامنه‌ای منتشر کرد از قول او نوشت: «ایران برای رسیدن به توافق، توسعه ماشین‌های غنی‌سازی، تولید اورانیوم ۲۰ درصد، کارخانه اراک و فوردو را فعلا متوقف کرده، بنابراین طرف ایرانی منطقی عمل کرده؛ اما طرف مقابل باج‌خواهی می‌کند.»
در متن کامل این سخنرانی که در پایگاه رسمی اطلاع‌رسانی رهبر جمهوری اسلامی منتشر شد این عبارت حذف شده است.
بیشتر بخوانید: جمهوری اسلامی در دام خودساخته‌ی مناقشه هسته‌ای
خامنه‌ای آماده نوشیدن جام زهر؟
خامنه‌ای همچنین به بحث‌هایی که درباره دو مرحله‌ای بودن توافق نهایی مطرح شده اشاره کرد و گفت که با این پیشنهاد که ابتدا در مورد کلیات مذاکره و توافق شود و بعد درباره جزئیات، موافق نیست.
او با اشاره به این که این روش "بهانه‌گیری‌های پی در پی در جزئیات" را به همراه خواهد داشت تصریح کرد: «اگر توافقی انجام شود، باید در یک مرحله و در بردارنده کلیات و جزئیات، با یکدیگر باشد.»
خامنه‌ای در ادامه گفته است: «مفاد این قرار داد نیز باید روشن، واضح و غیرقابل تفسیر و تأویل باشد و مفاد توافق نباید به گونه‌ای باشد که طرف مقابل که عادت به چانه‌زنی دارد، در قضایای مختلف بهانه‌جویی کند.»
رهبر جمهوری اسلامی مدعی است عملکرد جمهوری اسلامی همواره "مستدل و منطقی" بوده و یکی از نمونه‌های آن را پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل در جریان جنگ ایران و عراق ذکر می‌کند.
او با توجه به این نمونه گفت: «نظام اسلامی در مذاکرات هسته‌ای نیز براساس منطق عمل می‌کند اما طرف مقابل هیچ منطقی ندارد و به دنبال بی‌منطقی، با تکیه بر زور است.»
قطعنامه ۵۹۸ تیرماه سال ۶۶ برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق صادر شد. عراق این قطعنامه را پذیرفت اما جمهوری اسلامی برخلاف ادعای خامنه‌ای در اقدامی که اغلب ناظران آن را "غیرمنطقی" ارزیابی کرده‌اند از قبول آن خودداری کرد.
رهبر وقت جمهوری اسلامی بیش از یک‌سال از پذیرش قطعنامه شورای امنیت که به معنای برقراری آتش‌بس بود خودداری کرد و زمانی که به دلیل مشکلات مجبور به این کار شد آن را به نوشیدن جام زهر تشبیه کرد.
آیا آوردن این مثال از سوی خامنه‌ای را باید به معنای آمادگی او برای سرکشیدن جام زهر عقب نشینی از برنامه‌های مناقشه‌برانگیز هسته‌ای ایران دانست؟
خامنه‌ای ادعا می‌کند تحریم‌ها بی‌تاثیر بوده و علت نشستن ایران پای میز مذاکره نیست. موسسه سرمایه‌گذاری بین‌المللی که متشکل از بزرگترین موسسه‌های مالی جهان است در تازه‌ترین گزارش خود پیش‌بینی کرده که در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای "کشتی شکسته" اقتصاد ایران غرق خواهد شد.
جان کری درباره مذاکرات اتمی ایران: به توافق سیاسی نرسیم ادامه نمی‌دهیم
اشاره آقای کری به مهلتی است که برای رسیدن به توافق کلی میان ایران و کشورهای ۱+۵ در مذاکرات هسته‌ای در نظر گرفته شده است.
در آن زمان دو طرف ضرب‌الاجلی چهار ماهه (تا ۲۴ مارس ۲۰۱۵ - ۴ فروردین ۱۳۹۴) برای رسیدن به توافق کلی تعیین کردند تا بعد از آن "در صورت لزوم از بقیه زمان باقی‌مانده تا آخر ژوئن (۱۰ تیر ۱۳۹۴) برای نهایی کردن جزییات فنی و تهیه پیش‌نویس (نهایی) استفاده شود".
در متن توافقی که بعد از تمدید مذاکرات از سوی اتحادیه اروپا منتشر شده، معیار مشخصی برای "توافق کلی" ارائه نشده ، اما به نظر می‌آید منظور، توافق بر سر اختلافات اساسی مانند ظرفیت غنی‌سازی و زمان‌بندی رفع تحریم‌ها باشد.
مخالفت رهبر ایران با توافق دومرحله‌ای
وزیر خارجه آمریکا با اشاره به مهلت تعیین‌شده برای چنین توافقی به ایران هشدار داد که "یا تصمیم‌های لازم برای اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه (هسته‌ای) را می‌گیرید یا اگر قادر به چنین کاری نیستید، خود این امر بیانگر داستانی است که هیچکس تمایلی برای شنیدن آن ندارد".
تاکید جان کری بر رسیدن به توافق کلی در مهلت تعیین‌شده و بعد از آن ادامه مذاکرات بر سر جزئیات، در حالی صورت می‌گیرد که رهبر ایران امروز یکشنبه گفت که توافق در مورد کلیات و جزئیات باید هم‌زمان به دست بیاید.
آیت‌الله خامنه‌ای گفت : "این حرف را که می‌گویند در یک برهه درباره اصول کلی توافق شود و بعد درباره جزئیات، نمی‌پسندم. با تجربه‌ای که از طرف مقابل داریم، این را وسیله‌‌ای برای بهانه‌گیری‌های پی‌در‌پی در جزئیات خواهند کرد".
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران هم که در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با جان کری، همتای آمریکایی خود دیدار کرده، گفت که تمدید دوباره مهلت گفت و گوها به نفع هیچ یک از طرفین نیست و افزود در صورت عدم حصول توافق میان دو طرف، "دنیا به آخر نمی رسد".
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید