تغییر نقش روسیه و آمریکا در تأمین نفت

بهای نفت روز سه‌شنبه (۱۰ فوریه/ ۲۱ بهمن) کاهش یافت. قیمت هر بشکه (۱۵۹ لیتر) نفت برنت دریای شمال برای تحویل در ماه مارس پیش از ظهر سه‌شنبه ۵۷ دلار و ۵۴ سنت معامله شد؛ ۸۰ سنت ارزانتر از دوشنبه. هر بشکه نفت خام سبک شیرین آمریکا – وست‌تگزاس اینترمدیت – هم با ۷۷ سنت کاهش قیمت، ۵۲ دلار و ۹ دهم سنت داد و ستد شد.

گزارش تازه آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) یکی از دلایل کاهش قیمت نفت عنوان شده است. در "گزارش قیمت نفت در میان‌مدت" که روز سه‌شنبه در لندن منتشر شد، تصریح شده است که آمریکا در افزایش تولید جهانی نفت تا سال ۲۰۲۰ مهمترین نقش را ایفا خواهد کرد.

آژانس بین‌المللی انرژی در دهه ۱۹۷۰ میلادی و در واکنش به بحران نفتی آن سال‌ها تأسیس شد. در آن زمان سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) بهای نفت را به شدت افزایش داد. این آژانس به ۲۸ کشور جهان در زمینه انرژی مشاوره می‌دهد. نتیجه بررسی‌ها و همچنین پیش‌بینی‌های این آژانس در مورد بهای انرژی، تغییر آهنگ تقاضا یا تغییر در سبد انرژی به صورت منظم منتشر می‌شود.

تغییر نقش روسیه و آمریکا در تأمین نفت

بنا بر پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی، عرضه زیاد نفت – از سوی عربستان سعودی – و کاهش بهای آن تنها روند سرمایه‌گذاری در فن‌آوری‌های پرهزینه تولید نفت در آمریکا را کُند می‌کند، اما آنرا متوقف نخواهد کرد. تولید نفت از سنگ نفت (شِیل نفتی) که از استخراج نفت خام پرهزینه‌تر است، تولید را به صورت چشمگیری افزایش داده است.

کاهش بهای نفت در ماه‌های اخیر سبب کاهش محسوس بهای بنزین شده است

آژانس بین‌المللی انرژی، در عین حال روسیه را بازنده بزرگ سقوط بهای نفت می‌داند. به گفته خانم ماریا فن در هوفن، رئیس هلندی این آژانس، «روسیه با موج عظیم کاهش بهای نفت، تحریم‌های بین‌المللی [در پی بحران اوکراین] و نوسان ارزش پول ملی روبه‌رو شده است».

بنا بر پیش‌بینی این آژانس، تولید روزانه نفت در روسیه حدود ۵۶۰ هزار بشکه کاهش خواهد یافت.

پی‌آمدهای کاهش بهای نفت

سقوط بهای نفت که از میانه سال ۲۰۱۴ آغاز شد، هزینه انرژی مصرف‌کنندگان نهایی و بخش‌هایی از صنعت را کاهش داده است. اما همزمان درآمد کشورهایی که اقتصاد نفت‌محور دارند را به شدت محدود کرده است. سقوط شدید درآمدهای نفتی در ماه‌های اخیر سبب کاهش شدید عایدی روسیه شده و دولت ونزوئلا را با بحران مالی روبه‌رو کرده است. این روند روی منابع مالی دولت ایران – به ویژه در تأمین هزینه طرح‌های عمرانی – نیز تأثیر منفی خواهد گذاشت.

از سوی دیگر کنسرن‌های استخراج‌کننده نفت، چون شِل و بی‌پی، به دلیل کمبود تقاضا در بازار سکوهای هزینه‌بر خود را تعطیل می‌کنند. اخراج کارگران در سایت‌های استخراج نفت در دریای شمال آغاز شده است.