صدور گاز ایران به شرط برداشته شدن تحریم ها

در حالی که اروپا امیدوار است که پس از توافق اتمی با ایران بتواند به کمک این کشور انحصار واردات گاز به اروپا توسط روسیه را بشکند، وزیر نفت ایران اولویت این کشور برای صادرات گاز را کشورهای همسایه اعلام کرده است.

میگل آریاس کانته، کمیسر اتحادیه اروپا برای انرژی و مقابله با تغییرات اقلیمی، گفته است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر روی خط لوله گاز جنوب که گاز را از کشورهایی مثل ایران و آذربایجان و از طریق ترکیه به جنوب اروپا انتقال می‌دهد، حساب می‌کنند. به گفته وی، احداث و بهره‌برداری از این خط لوله، یکی از اولویت‌های اتحادیه اروپاست.

بیشتر بخوانید: چشم‌انداز روابط اقتصادی غرب با ایران پس از تفاهم لوزان

خط لوله گاز جنوب که قرار است تا سال ۲۰۱۹ (چهار سال دیگر) به بهره‌برداری برسد، پروژه‌ای با ظرفیت انتقال سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به بلغارستان و یونان است. با این همه کمیسیون انرژی اتحادیه اروپا می‌گوید، این میزان گاز برای تامین گاز ۲۸ کشور عضو این اتحادیه کافی نیست و با برداشته شدن تحریم‌های ایران و صدور گاز از این کشور به اروپا، ظرفیت واردات گاز به اروپا سالانه به ۴۰ میلیارد متر مکعب افزایش خواهد یافت.

پس از بحران به وجود آمده در اوکراین، اروپا در تامین گاز خود با مشکل روبه‌رو شده است. اصلی‌ترین تامین‌کننده گاز اروپا کشور روسیه است. بیش از یک سوم گاز مورد نیاز اروپا از طریق روسیه تامین می‌شود و نیمی از این مقدار توسط خط لوله‌ای که از اوکراین عبور می‌کند به اروپا می‌رسد.

بیشتر بخوانید: تحریم صادرات گاز ایران به اروپا؛ خواب و خیال یا واقعیت؟

پس از تحریم‌های مالی علیه روسیه توسط اتحادیه اروپا، انتقال گاز روسیه از طریق اوکراین با مشکل روبه‌رو شده، چرا که شرکت‌های روسی گازپروم و نفتاگاز امکان مبادله مالی با پیمانکار اوکراینی را ندارند.

کارشناسان معتقدند، در صورت امضای توافق نهایی کشورهای پنج به‌علاوه یک با ایران، این کشور می‌تواند تبدیل به یکی از تامین‌کنندگان گاز اروپا شود، هرچند زمان زیادی طول خواهد کشید تا ایران بتواند به چنین جایگاهی برسد.

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، هفته گذشته در سفر به قزاقستان تاکید کرد که ایران می‌تواند در زمینه تامین نیازهای گازی، به عنوان شریکی قابل اعتماد و ثابت برای جامعه اروپایی ایفای نقش کند.

وی ایران را "یک شریک گازی قابل اعتماد" برای اقتصاد کشورهای آسیایی دانست که غربی‌ها هم به زودی از آنان پیروی خواهند کرد.

بیشتر بخوانید: چشم‌پوشی اتحادیه اروپا از گاز ایران

در حالی که محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، گفته بود که ایران می‌تواند شریکی قابل اعتماد برای اروپا در زمینه تامین گاز باشد، بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، اولویت جمهوری اسلامی برای صادرات گاز را کشورهای همسایه اعلام کرده و اروپا را به "مرده‌خوری" متهم کرده است.

ظریف افزود: «ایران مانند روسیه، از تمام منابع (لازم) برای تامین گاز اروپا برخوردار است». با وجود این، بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، گفته است: «اروپایی‌ها می‌خواهند مرده‌خوری کنند، بر همین اساس اولویت صادرات گاز کشور با کشورهای همسایه است».

وی تأکید کرده است: «اروپا همیشه جزو بازارهای صادراتی ایران است، اما تا زمانی که تحریم‌ها برداشته نشود نمی‌توان به این اتحادیه گاز صادر کرد».

این سخنان در حالی گفته می‌شود که توان بالفعل ایران در صادرات گاز ضعیف‌تر از آن است که در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت صدور این حامل انرژی به اروپا عملی شود.

یکی از موانع مهم این امر، میزان تولید گاز از منابع گازی ایران بوده است، به طوری که همیشه سرعت مصرف داخلی گاز در ایران بیشتر از تولید آن بوده و بنابراین هیچگاه ظرفیت صادرات گاز به میزان بالا ایجاد نشده است.