مقایسه کارنامه روحانی، لاریجانی، جلیلی و ظریف در مذاکرات اتمی
| پرونده اتمی ایران با چهار مذاکره کننده | ||||
|---|---|---|---|---|
| حسن روحانی | علی لاریجانی | سعید جلیلی | محمد جواد ظریف | |
| مدت زمان مدیریت | ۲۲ ماه (۱۴ مهر ۱۳۸۲ تا ۲۴ مرداد ۱۳۸۴) در دولت محمد خاتمی | ۲۶ ماه (۲۵ مرداد ۱۳۸۴ تا ۲۸ مهر۱۳۸۶) در دولت محمود احمدی‌نژاد | ۶۸ ماه، (۲۹ مهر ۱۳۸۶ تا مرداد ۱۳۹۲) در دولت محمود احمدی‌نژاد | از روز ۲۶ مرداد ۱۳۹۲ تا امروز |
| طرف‌های مستقیم مذاکره | وزرای خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان، رئیس جمهور فرانسه و صدر اعظم آلمان. | مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، وزاری خارجه سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا در ماه های ابتدایی (دبیر شورای عالی امنیت روسیه و وزیر خارجه چین در ادامه اضافه شدند). | مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به همراه معاونان و مدیران کل سیاسی وزارت خارجه شش کشور آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان. | وزرای خارجه گروه ۱+۵ و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا |
| سیاست اصلی | همکاری با اروپا و جلب اعتماد جامعه جهانی باسیاست 'تنش زدایی' و دور کردن پرونده از شورای امنیت. | تغییر نگاه راهبری از اروپا به آسیا با سیاست 'نگاه به شرق' با هدف نزدیکی به چین و روسیه دو عضو دائم شورای امنیت. | مقاومت در برابر خواست های شورای امنیت در تعلیق غنی سازی اورانیوم با شعار سیاست 'تهاجمی و طلبکارانه'. | خارج کردن پرونده ایران از شورای امنیت سازمان ملل و لغو کلیه تحریم های صورت گرفته علیه ایران در پرونده اتمی توسط اتحادیه اروپا و آمریکا |
| مهمترین توافق | توافق سعدآباد تهران (در ۲۹ مهر ۱۳۸۲ برابر با ۲۱ اکتبر ۲۰۰۳) و توافق پاریس (در ۲۵ آبان ۱۳۸۳ برابر با ۱۵ نوامبر ۲۰۰۴). | تنظیم جدول زمانی برای پاسخ به سئوال های آژانس. | توافق ژنو (نهم مهر ۱۳۸۸ برابر با اول اکتبر ۲۰۰۹ ) و توافق تهران (۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۹ برابر با ۱۷ مه ۲۰۱۰) توافق تهران با حضور رئیس جمهور برزیل و نخست وزیر ترکیه و محمود احمدی نژاد امضا شد. | اول: توافق موقت ژنو در سوم آذر ۱۳۹۲ برابر با ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ با حضور وزرای خارجه گروه ۱+۵ و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و آغاز گفت و گوهای برای یک توافق جامعدوم: توافق جامع اتمی (یا برنامه جامع اقدام مشترک) در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ |
| مفاد توافق (ها) | پذیرش پروتکل الحاقی معاهده منع گسترش سلاح های اتمی از سوی دولت ایران و اجرای داوطلبانه آن پیش از تصویب مجلس. آغاز بازرسی های گسترده تر از تاسیسات اتمی، تعلیق داوطلبانه گازدهی به سانتریفوژهای مرکز غنی سازی اورانیوم نطنز (در توافق تهران) و گسترش دامنه تعلیق به کلیه فعالیت های اتمی ایران (توافق پاریس). | قرار بود بر اساس این توافق ایران سئوالات و تردیدهای آژانس را طی یک دوره زمانی مشخص پاسخ دهد. | ایران درخواست آژانس برای بازرسی از تاسیسات قم را پذیرفت و با پیشنهاد تبادل سوخت موافقت کرد (توافق ژنو). همچنین، موافقت اصولی خود را برای مبادله اورانیوم با غلظت پایین با اورانیوم غنی شده به عنوان سوخت راکتور تهران اعلام کرد (توافق تهران). | در توافق موقت:*غنی سازی ۲۰ درصد و بالای ۵ درصدی متوقف شد؛ تبدیل کلیه اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده موجود به شکلی که قابل غنی سازی بیشتر نباشد؛*عدم بکارگیری حدود نیمی از سانتریفیوژهای نصب شده در نطنز و ۷۵ درصد سانتریفیوژهای نصب شده در سایت فردو برای غنی سازی؛ فراهم کردن امکان بازرسی "روزانه" از سایت های فردو و نطنز؛ عدم ساخت سایت های غنی سازی جدید؛ صدور اجازه بازرسی از مراکز تولید سانتریفیوژ و انبارها و عدم راه اندازی راکتور اراک.در توافق جامع:*لغو تحریم های صورت گرفته درباره برنامه اتمی ایران در برابر همکاری گسترده ایران و اعمال برخی از محدودیت در غنی سازی اورانیوم و بکار گیری سانتریفوژها و تغییراتی در راکتور آب سنگین اراک و وقفه در برخی از فعالیت های مرتبط با صنایع اتمی این کشور. |
| نتیجه برای ایران | جلوگیری سه کشور اروپایی از ارسال پرونده اتمی ایران به شورای امنیت و قول استفاده از حق وتو در صورت ارسال پرونده به شورای امنیت (در توافق تهران). همچنین، اعلام آمادگی اروپا برای حمایت از درخواست ایران برای عضویت در سازمان تجارت جهانی و آغاز مذاکرده برای همکاری جامع ایران و اتحادیه اروپا در زمینه های اقتصادی، سیاسی- امنیتی و فن آوری (توافق پاریس). | ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل و گشوده شدن این پرونده ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد که موضوع آن "تهدید صلح و امنیت جهانی" است. شورای امنیت با صدور ۶ قطعنامه (۴ دور تحریم) تحریم اقتصادی ایران را آغاز کرد. شماری از مقام های ایران هم در فهرست تحریم ها قرار گرفتند. | وضع تحریم های بی سابقه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران، کاهش نزدیک به نیمی از صادرات نفت، کاهش بیش از نیمی از درآمدهای ارزی کشور و ایجاد مشکلات فزاینده در انتقال پول نفت صادراتی به دلیل تحریم های بانکی (توافق صورت گرفته هرگز امکان عملی شدن پیدا نکرد.) | در توافق جامع اتمی که مبنای آن بر اساس توافق موقت ژنو است:*زیرساخت هسته ای ایران حفظ خواهد شد. هیچ سانتریفیوژی از بین نخواهد رفت و سانتریفیوژهای کلیدی و کار بر سانتریفویژهای پیشرفته ادامه می یابد؛*راکتور آب سنگین اراک بازطراحی می شود و می ماند؛* تحریم ها علیه صادرات و واردات مواد هسته ای - که بعضا ۳۵ سال در جریان بود بی تاثیر می شود؛* تحریم های در حوزه های بانکی، مالی، نفتی، گازی، پتروشیمی، تجاری، بیمه، حمل و نقل وضع شده توسط اتحادیه اروپایی و آمریکا در ابتدای اجرای توافق به طور یک جا لغو می شوند؛* تحریم تسلیحاتی ایران لغو و با برخی محدودیت ها جایگزین خواهد شد، به نحوی که امکان واردات یا صادرات اقلام دفاعی به صورت موردی فراهم خواهد شد. این محدودیت ها نیز بعد از ۵ سال به طور کامل لغو خواهد شد؛* ممنوعیت خرید اقلام حساس با کاربرد دومنظوره لغو و تامین نیازهای ایران از طریق کمیسیون مشترک ایران و ۱+۵ تسهیل خواهد شد؛*تحریم تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته های مرتبط با انرژی هسته ای به طور کامل لغو خواهد شد؛*برای اولین بار پس از سه دهه تحریم ممنوعیت خرید هواپیمای مسافربری مرتفع و امکان بازسازی ناوگان هوایی ایران و ارتقای ایمنی پروازها فراهم خواهد شد؛*ده ها میلیارد دلار از درآمدهای ایران که مسدود شده بود، آزاد خواهد شد؛* بانک مرکزی، کشتیرانی، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفتکش و شرکت های تابعه، ایران ایر، بانک ها و موسسات ایران (در مجموع حدود ۸۰۰ شخص حقیقی و حقوقی) از شمول تحریم ها خارج می شوند؛*صنایع نفت و گاز ایران از تحریم خارج می شود. |
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
کیانوش توکلی
افزودن دیدگاه جدید