آتنا فرقدانی کارتونیست زندانی برنده جایزه بین‌المللی شجاعت

آتنا فرقدانی، کارتونیست ۲۹ ساله ایرانی که به ۱۲ سال و ۹ ماه زندان محکوم شده است، از سوی «شبکه بین‌المللی دفاع از حقوق کارتونیست‌ها» برنده جایزه شجاعت سال ۲۰۱۵ شد.

خانم فرقدانی نخستین زنی است که در تاریخ اهدای این جایزه، به طور انفرادی صاحب آن شده است. سال گذشته این جایزه به طور مشترک به دو کارتونیست زن هندی و فلسطینی اهدا شد.

شبکه بین‌المللی دفاع از حقوق کارتونیست‌ها همه ساله به کارتونیستی جایزه می‌دهد که امنیت او با کشیدن کاریکاتور و به دلیل نبود آزادی بیان به خطر افتاده است.

پیش از این دو کارتونیست ایرانی دیگر نیز برنده این جایزه شده‌ بودند؛ نیک‌آهنگ کوثر در سال ۲۰۰۱ و مانا نیستانی در سال ۲۰۱۰ میلادی.

آتنا فرقدانی، هنرمندی است که از رشته نقاشی از دانشگاه الزهرا فارغ‌التحصیل شده، اما به دلیل کشیدن طرح‌های انتقادی از ادامه تحصیل او در مقطع کارشناسی ارشد جلوگیری شد. وی شهریور سال گذشته بازداشت و دو ماه بعد با قرار وثیقه آزاد شد.

خانم فرقدانی پس از آزادی ویدئویی منتشر کرد که در آن توضیح داده بود در زندان مورد هتک حرمت قرار گرفته است. او در دی ماه ۱۳۹۳ بار دیگر به دادگاه احضار و پس از ضرب و شتم توسط ماموران به زندان قرچک ورامین منتقل شد. این هنرمند منتقد پس از اعتصاب غذا در اسفند ماه گذشته، به زندان اوین منتقل شد.

در نهایت شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی در خرداد ماه سال جاری، آتنا فرقدانی را به اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی»، «فعالیت تبلیغی علیه نظام» و «توهین به رهبری، رئیس جمهور، نمایندگان مجلس و ماموران بند ۲ الف سپاه در حین بازجویی» به ۱۲ سال و ۹ ماه حبس محکوم کرده است.

گزارش شده که یکی از کاریکاتورهای خانم فرقدانی علت اصلی این حکم سنگین بوده است؛ کاریکاتوری که در آن نمایندگان مجلس به صورت حیواناتی تصویر شده‌اند که علیه حقوق زنان قانون تصویب می‌کنند. این کاریکاتور پس از تصویب قوانینی برای افزایش جمعیت منتشر شد که چون دستور و ایده اصلی آن از سوی رهبر جمهوری اسلامی طرح شده، حساسیت‌برانگیز شد.

خانم فرقدانی پس از دریافت حکم احضار دوم خود در نامه‌ای سرگشاده به آیت‌الله علی خامنه‌ای نوشته بود «آنچه شما آن را توهین به نمایندگان مجلس از طریق مهارت نقاشی خواندید، من آن را هنری می‌دانم که خانه‌ی ملتمان را به آنچه که ملت ما سزاوارش نیست، به خوبی روا داشته است...»

جایزه شجاعت شبکه بین‌المللی دفاع از حقوق کارتونیست‌ها در تاریخ ۵ سپتامبر (۱۴ شهریور) طی مراسمی که همزمان با نشست سالانه انجمن کاریکاتوریست‌های مطبوعات آمریکا برگزار خواهد شد، به آتنا فرقدانی اهدا می‌شود.