دکتر جواد هِیئت ازاولین پیوند قلب سگ‌ها تا خاکسپاری در جمهوری آذربایجان

يكى از مواردى كه بعد از گذشت يك سال هنوز به حاشيه رانده شده و همچنان در خفقان خبرى به سر ميبرد مساله بزرگان علم و فرهنگ آذربايجان است شايد بيان كردن اين مساله براى عده اى از دوستان زياد مهم نباشد ولى از آنجاكه فرهنگمان و هويت ملى مان ايجاب ميكند بايد به طرح اين مورد پرداخته واقف باشيم كه چه گنج هايى تا همين سال پيش ميان ما بوده اند و چه كار هاى ارزنده اى براى ملت و فرهنگشان انجام داده اند و امروز بعد از گذشت يك سال جاى خالى ايشان محسوس بر عالم فرهنگ و علم است.
يكى از اين گنج هايى كه سرشار از علم و فرهنگ بود، جناب دكتر جواد هيئت فرزند علی هیئت، مجتهد و رئیس سابق دیوان کشور بود.
ايشان در سال ۱۳۰۴ در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه و دو سال اول رشته پزشکی را در ایران گذراند سپس به استانبول رفت و پس از اخذ دکترای پزشکی، دوره تخصصی جراحی را در استانبول و پاریس به پایان رساند و در سال ۱۳۳۱ به ایران بازگشت. در مدت ۴۸ سال طبابت و جراحی در تهران، به تدریس و تألیف کتاب‌ها و مقالات جراحی پرداخت و در فاصله سال‌های ۵۵ - ۱۳۴۳، مجله دانش پزشکی را منتشر کرد. (در این مجله بیش از پنجاه مقاله علمی به قلم او چاپ شده‌است). در کنار جراحی عمومی، جراحی قلب را آغاز کرد و در سال ۱۳۴۱ برای اولین بار در ایران موفق به انجام جراحی قلب باز شد. در سال ۱۳۴۷ اولین عمل پیوند کلیه را در تهران و اولین پیوند قلب سگ‌ها را در ایران با موفقیت انجام داد. (او ابتدا روی سگ‌ها که تا آن زمان در ایران بی سابقه بود ماشین قلب و ریه مصنوعی را به کار گرفت و بعد از عمل جراحی روی ۲۵ سگ در بیمارستان شهربانی این ماشین را در جراحی قلب انسان با موفقیت به کار برد.) از سال ۱۳۴۲ به نمایندگی ایران در «انجمن بین‌المللی جراحی» و از سال ۱۳۶۲ به عضویت «آکادمی جراحی پاریس» انتخاب شد. تاکنون بیش از ۲۵ مقاله و سخنرانی از او در کنگره‌های بین‌المللی جراحی به زبان‌های فرانسه و انگلیسی در مجلات معتبر پزشکی خارجی چاپ شده‌است.
جناب دکتر هئیت در کنار مطالعات و تألیفات پزشکی در ترک شناسی و فلسفه و اسلام شناسی نیز علی‌رغم عدم تحصیلات دانشگاهی در این رشته‌ها، اهل نظر است. او بعد از انقلاب اسلامی با همکاری چند نفر از دوستان صاحب قلم خود، مانند شاعر ساوالان مجله وارلیق را به زبان‌های ترکی و فارسی منتشر نموده و در زمینه ترکشناسی شخصأ بیش از صد مقاله در این مجله نوشته‌است.
مرحوم پروفسور دكتر هيئت روز ٢١ مرداد ٩٣ در بيمارستان كلينيك مركزى در باكو درگذشت. به رغم رايزنى ها و وصيت ايشان مبنى بر به خاك سپردنشان در شهر تبريز مقامات ايرانى اجازه انتقال پيكر وى به ايران را نداده و پروفسور هيئت در مزارستان مفاخر آذربايجان در شهر باكو به خاك سپرده شدند.
ولى با وجود كارهاى بسيار ارزنده اى كه جناب دكتر هيئت در مدت حياتشان براى جامعه بشر انجام داده بودند كه قابل ستودنى است بسيارى هنوز نمى دانند محل دفن ايشان در كجا است و بنا به دلايل امنيتى كه مى توان به آن با نام ضد آذربايجانى حرف به ميان آورد ايشان در سكوت لحظه هايى كه هفت عرش اعلى را شكست در جمهورى آذربايجان در شهر باكو به خاك سپرده شدند.
نظام ضد جمهورى ضد آذربايجانى ايران، با ايجاد موانعات و مشكلات فراوان براى اين خطه تاريخ ساز ايران، حتى چشم ديدن بزرگان علم، ادب و فرهنگ را نداشته و همواره سختگيرانه ترين مواضع ها را براى فعالين علم و فرهنگ آذربايجانى مى دارد. به طور كلى من فقط به دو نمونه آشكار آن كه مربوط به چند وقت اخير است به صورت خلاصه اشاره كوتاهى ميكنم.
برخورد با فعالينى كه در تيرماه در قلعه بابك گرد هم آمده بودند.
احضار چندين ده فعال كه در روز جهانى زبان مادرى در سال ٩٢ گرد هم آمده بودند.
مكان هاى ملى آذربايجان من جمله قلعه بابك و يا گردهمايى هايى كه در روز جهانى زبان مادرى با هزاران هزار فشار و موانعات برگزار ميشود حكومت ضد آذربايجانى را چنان به دست و پا مى اندازد كه اقداماتى در جهت سركوب فعالان ادب و فرهنگ داشته باشد.
مراسم ساگرد استاد بزرگ، پروفسور دكتر جواد هيئت با شايسته ترين حالت ممكن در باكو در آن سوى ارس با تنديس ياد و خاطره پدر معنوى تركان آذربايجان برگزار ميشود ولى از طرف ديگر در كشور خودش چه غوغاهايى ميشود! (يك شاعر به بيش از هزار سال پيش به عنوان گونه اى از مرد ادب فارسى شناخته مى شود و مجسمه اش بايد به نماد ايران و ايرانى در همه جاى كشور بر افراشته شود).
از اين رو بر ماست كه بزرگان اهل علم و ادب آذربايجان را هرچه بهتر بشناسيم و آنهايى را كه در اين زمينه ها فعاليت هاى ارزنده اى دارند را ارج نهيم، قدر دانسته و با بهره جويى از دانش آنان با شناخت بهتر و صحيح ترى از تاريخ و وجوديت مان آزادی و آگاهی را پیش روی خودمان داشته باشیم.