دموکراسی پارلمانی چند حزبی، ساختاری بهتر برای نظام آینده

مسلما دیکتاتوری و استبداد که حکومت بر حول شخصی استوار باشد در ایران کنونی جایی ندارد. امروزه در ایران و در کل رویکرد جهانی به سمت دموکراسی خواهی می باشد . در بررسی اولیه دموکراسی ، آن را می توان به دو دسته تقسیم کرد :

دسته اول، دموکراسی ریاستی(مستقیم) : در این شیوه ، توده مردم با رای مستقیم رئیس دولت را انتخاب می کنند و بر مسند اجرا می گمارند.

دسته دوم، دموکراسی پارلمانی(غیر مستقیم): در این شیوه ابتدا ملت از بین احزاب متکثر و عقاید گوناگون نمایندگانشان را به مجلس میفرستند و مجلس رئیس دولت(نخست وزیر) را انتخاب میکند و آن را بر مسند اجرا قرار میدهد.البته این مدل دموکراسی نیز خود اشکال گوناگونی از تک حزبی ، دو قطبی و چند حزبی(متکثر) برخوردار است که نزدیک ترین شیوه آن به مدینه فاضله افلاطون، مدل چند حزبی می باشد.

در مقایسه این دو نوع دموکراسی تفاوت اولیه ما بین دو نوع پارلمانی و ریاستی اینست که در دموکراسی پارلمانی از آنجا که مجلس با اکثریت دولت را بر می گزیند ، هماهنگی بیشتری ما بین پارلمان و دولت وجود خواهد داشت که از اصطکاک و اختلافات فلج کننده بین دو ارگان جلوگیری می شود.

 در ثانی دموکراسی پارلمانی هزینه(مادی و معنوی) انتخاباتی جداگانه برای ریاست قوه مجریه  را از دوش جامعه بر می دارد.

 اما مورد سوم اینست که در یک نظام ریاستی اگر ، شخص کاندید برای ریاست جمهوری پوپولیست و عوامفریب  باشد امکان فریب افراد ساده و عامی را خواهد داشت و دولتی بر سر کار خواهد آمد عوام فریب، که با در اختیار داشتن بوقهای تبلیغاتی از رسیدن صدای مخالفان هم جلوگیری خواهد کرد و جامعه را بسوی تنش پیش خواهد برد و بدلیل کسب قدرت از عامه مردم پاسخگویی لازم را به مجلس در خود حس نمی کند ولی در نظام پارلمانی افرادی متخصص، شخصی دارای شایستگی و پاسخگو به پارلمان و در نتیجه به مردم را سر کار خواهند آورد و این متخصصان و سیاسیون در مجلس بدلیل بر آمدن از دل احزاب ، اقوام و عقاید متکثر برای رای دهندگانشان شناخته شده هستند و احتمال پوپولیسم کاهش می یابد هرچند از بین نمی رود.

همچنین با یک حساب سر انگشتی متوجه می شویم اکثر سیستم های ریاست جمهوری بخصوص در جهان سوم ، در نهایت به دیکتاتوری مادام العمر و موروثی تبدیل شده اند با حذف قانون محدودیت دو دوره ای با انجام یک رفراندم  ساختگی  و یا یک رئیس جمهور پوپولیست و دیکتاتور  یک نفر معتمد خود را جای خود قرار داده است بطور موقت تا دور بعد باز سکّان دولت را بدست بگیرید و در هر دو مدل آرای میلیونی خود را در مقابل آرای چند صد هزار نفری هر یک از نمایندگان پتکی ساخته اند و سیاستهای خود را پیاده ساخته اند.

ولی در نظام پارلمانی چند حزبی بدلیل کثرت  احزاب و عقاید و گروه ها امکان اینکه یک حزب حداکثر مطلق را در یک انتخابات آزاد(تاکید میکنیم انتخابات آزاد با شرکت تمام گروه ها) بدست آورد بسیار کم است و برای رسیدن به اکثریت در پارلمان نیاز به ائتلاف چند حزب است و همین امر شکل گیری یک دیکتاتوری پارلمانی را بسیار سخت می گرداند.

در نتیجه با مقایسه و استنتاجی که آورده شد آنچه به نظر می رسد کم اشکال بودن نظام دموکراتیک پارلمانی چند حزبی نسبت به نظامهای دموکراتیک ریاستی یا نیمه ریاستی می باشد.