در خط مقدم جنگ با داعش در منبج

منبج در مسیر راه های اصلی از مرز ترکیه به رقه و حلب است. جاده هایی که از منبج می گذرد برای داعش اهمیت حیاتی داشت. از این جاده ها نیروهای جهادی دواطلب و تسلیحات و آذوقه به رقه می رفت و از آنجا برخی از جهادیهای آموزش دیده به اروپا بر می گشتند. برت مک گرک نماینده رییس جمهوری آمریکا در جنگ با داعش می گوید عاملان حملات پاریس و بروکسل از شهر منبج و سپس از طریق ترکیه به اروپا رفته بودند.

نیروهای دموکراتیک سوریه که از کردها و متحدان عرب آنها تشکیل شده با حمایت آمریکا روز ۳۱ ماه مه عملیات خود را برای تصرف منبج و قطع مسیر تدارکاتی داعش آغاز کردند.

پس از نبردی سنگین داعش در منبج به محاصره در آمده و راه های ارتباطی آن با خارج کاملا قطع شده است.

‘در پشت دروازه های شهر’

برای سفر به منبج باید از عبور از جاده اصلی پرهیز کرد. داعش از این منطقه عقب نشینی کرده است، اما صدها مین و تله انفجاری کار گذاشته است. ما از میان مزارع و باغهای انار و زیتون عبور کردیم.

برای رسیدن به منبج باید از شهر کوبانی در لب مرز ترکیه گذشت، شهری که دو سال پیش بسیاری می پنداشتند که به تصرف داعش در خواهد آمد. در ژانویه سال ۲۰۱۵ پس از نبردهای سنگین ۷ ماهه، نیروهای کرد داعش را از این شهر بیرون راندند.

بخش بزرگی از کوبانی ویران شده است و خیابانهای شهر از تصاویر زنان و مردان جوانی که برای دفاع از شهر کشته شده اند، شهر را آذین کرده است.

هنگامی که به خط مقدم جنگ در حدود ۵۵ کیلومتری جنوب شرق منبج نزدیک می شویم، به گروهی از غیرنظامیان بر می خوریم که از زمان آغاز نبرد از خانه های خود گریخته بودند.

اکثر آنها روستائیان عرب بودند که در کنار جاده اطراق کرده بودند و پرچم سفید زده بودند.

وقتی آنها خودروی “نیروهای دموکراتیک سوریه” را می دیدند، به سمت آن می دویدند و تقاضای آب و غذا می کردند.

یکی از جنگجویان که خودش هم عرب بود به وضوح تحت تاثیر قرار گرفته بود.

او به ما گفت: “به دروازه های شهر رسیده ایم”.

“انشاءالله به ظلم داعش در منبج خاتمه می دهیم و خانواده ها و شهرمان را از دست آنها آزاد می کنیم”.

حمایت هوایی

ما به محلی در نزدیکی منبج رفتیم که یک پایگاه داعش در آنجا اخیرا هدف حمله هواپیماهای ائتلاف به رهبری آمریکا قرار گرفته بود.

اجساد اعضای داعش هنوز روی زمین افتاده بود.

یکی از نیروهای کرد جنازه آنان را نشان داد و گفت یکی ظاهرا سودانی و دیگری چچنی بوده است.

یکی از آنها هنوز کمربند انتحاری به تن داشت و انگشتش در چند سانتی متری دکمه انفجار خشک شده بود. قبل از اینکه خود را منفجر کند تک تیراندازان او را کشته بودند.

حمایت هوایی ائتلاف به رهبری آمریکا نقش مهمی در پیشروی اخیر “نیروهای دموکراتیک سوریه” داشته است. صدای هواپیماها را می شنویم که در اطراف شهر چرخ می زنند.

حملات هوایی به وسیله اعضای نیروهای ویژه خارجی از روی زمین هدایت می شود و ما گروهی از آنها را در نزدیکی خط مقدم دیدیم.

به نظر می رسید که آنها آمریکایی و یا فرانسوی هستند و از ما خواستند تا فیلمبرداری نکنیم.

چند تن از فرماندهان و نیروهای کرد به ما گفتند که نیروهای ویژه بریتانیا نیز در این منطقه فعال هستند اما آنها نمی خواهند کسی آنان را ببیند.

اگرچه استفاده از نیروی هوایی مهم و سرنوشت ساز است اما هزینه هایی نیز دارد.

بر اساس گزارش سازمان حقوق بشر سوریه که در لندن مستقر است از زمان حملات هوایی در منبج ۴۹ نفر غیرنظامی بر اثر این حملات کشته شده اند.

غیرنظامیان همچنین در تبادل آتش بین نیروهای درگیر در منطقه گیر می افتند.

در منطقه ای که دقیقا پشت خط مقدم بود به چند خانواده برخوردیم که به میان مزارع پناه برده بودند. با آنان گفتگو می کردیم. ناگهان آتش باری از هرطرف شروع شد. روستایی که ۱۰ دقیقه پیش از آن عبور کردیم مورد حمله داعش قرار گرفته بود. سریعا محل را ترک کردیم.

در یک جبهه شرقی منبج نیروهای گردان کتاب الشمس بر روی یک ساختمان بلند مشرف بر شهر در حال دیده بانی بودند. این گروه عرب از متحدان کردها هستند. یکی از آنان ناگهان فریاد زد: داعش داعش! آنها اتومبیل و افرادی را که در حال خروج از شهر بودند زیر آتش گرفتند. فکر می کردند ممکنه خودرو انتحاری داعش باشد. سراسیمه شروع به تیراندازی کردند.

سپس یکی فریاد زد که افرادی که از شهر خارج شده و بسوی آنها در حال حرکتند غیر نظامی هستند نه داعش.

پس از مدتی ماشین- تراکتور و مردم با پای پیاده به آرامی در حال خروج از منیج بر روی تپه های روبرو ظاهر شدند. خوشبختانه کسی آسیبی ندید. پس از عبور از خط مقدم جنگ از آنها در باره وضعیت منبج پرسیدیم.

دهبان ولید که مردی مسن بود و لباس سنتی اعراب به تن داشت گفت: “داعش ما و بچه های ما را کشت.”

او افزود: “آنها ما را مجبور کردند تا ریش بگذاریم و مردان باید شلوار کوتاه بپوشند و زنان باید کاملا خود را بپوشانند. خدا به ما رحم کنه.”

این شهروندان آواره از کمبود غذا، آب و برق و گرانی خبر می دادند. آنها گفتند نیروهای داعش سنگر کنده و خود را برای درگیری تن به تن در شهر آماده کرده اند.

زنی میانسال که لباس سیاه رنگ بر تن داشت و در عقب یک تراکتور نشسته بود فریاد زد این آبروریزی و رسوایی است.

او افزود: ما مجبور شدیم بچه ها و کهنسالان را جمع کنیم و سوار بر ماشین و تراکتور کنیم و فرار کنیم.

خط قرمز

حدود ۸۰۰۰ از نیرویهای دموکراتیک سوریه موسوم به اس دی اف در نبرد منیج شرکت دارند. آمریکاییها می گویند اعراب نقش رهبری عملیات منبج را به عهده دارند. اما در عمل این فرماندهان کرد یگانهای دفاع خلق (ی‌پ‌گ) هستند که عملیات را فرماندهی می کنند. ترکیه به این نیروها بسیار حساس است.

رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه بارها به وضوح گفته است که او تفاوتی بین (ی پ گ) و حزب کارگران کردستان (پ ک ک) که ترکیه آنها را سازمانی تروریستی می داند نمی بیند.

آقای اردوغان بارها از آمریکا خواسته تا از نیروهای کرد حمایت نکند. سال گذشته عبور از خط قرمز رود فرات، رودی که بین منیج و کوبانی است را خط قرمز خواند. به کردهای سوریه هشدار داد اگر از این خط عبور کنند با آتش نیروهای ترکیه روبرو خواهند شد.

اما اکنون نیروهای دموکراتیک سوریه که اکثرا کرد هستند از این خط قرمز بسیار فراتر رفته اند و ارتباط شهر منبج با مرزهای ترکیه را قطع کرده اند.

در حقیقت کردها و متحدین عرب آنها در اس دی اف اکنون کنترل بیش از ۵۰۰ کیلومتر از مرز سوریه و ترکیه را در اختیار خود دارند.

کردها مناطق تحت کنترل خود در شمال سوریه را “روژاوا” می خوانند، که به معنی غرب کردستان است. هدف کردها تصرف شهر جاربلوس است، آخرین شهری که در مرز ترکیه که هنوز در کنترل داعش است.

اگر آنها موفق به تصرف این منطقه مهم شوند، ارتباط داعش با خارج کاملا قطع خواهد شد. البته بجز بخش بسیار کوچکی از شهر اعزاز در غرب که در کنترل شورشیان عرب است مرزهای ترکیه با سوریه به کنترل کردها در خواهد آمد.

نیروهای دمکراتیک سوریه منبج حلقه محاصره منبج را تنگ کرده اند. اما هنوز وارد شهر نشده اند. آمریکاییها می گویند نگران ده ها شهروندان غیر نظامی هستند که در شهر گیر افتاده‌اند.

اما فرماندهان کرد می گویند فشارهای ترکیه و آمریکا باعث شده فعلا وارد شهر نشوند.بی بی سی