آمریکا در سوریه طرف کردها را می​گیرد یا ترکیه؟

لحن مقام​های ترکیه علیه آمریکا از عرف دیپلماتیک همیشگی خارج شده است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه می​گوید بر خلاف وعده آمریکا، یگان​های مدافع خلق به سوی شرق رود فرات عقب نشینی نکرده​اند. یگان‌های مدافع خلق بازوی نظامی "حزب اتحاد دموکراتیک"(PYD) است. دولت ترکیه این حزب را شاخه سوری پ‌ک‌ک می‌داند.

رسانه​های ترکیه گفته​های مقامات آمریکائی​ها را "ضد و نقیض"، "دروغ" و "بازی دوگانه" تحلیل می​کنند. روزنامه‌های​ ترکیه در گزارش​های خود از "دام آمریکا برای تانک​های ترکیه" و "عدم پشتیبانی جنگنده​های ائتلاف بین​المللی از نیروهای ارتش آزاد سوریه در مبارزه با داعش در جرابلس" هم خبر می​دهند.

طه آق یول، روزنامه​نگار مشهور ترکیه در روزنامه حریت می نویسد: «صداهای متناقضی از آمریکا به گوش می‌رسند. در حالی که وزارت خارجه آن کشور مواضعی متعادل می​گیرد، پنتاگون به حمایت همه جانبه از نیروهای یگان​های خلق (پ‌ی‌د) ادامه می​دهد. آمریکا اگر به سخنان خود در زمینه عقب‌نشینی حزب اتحاد دموکراتیک عمل می​کرد احتیاجی به عملیات سپر فرات نبود.»

وزیر خارجه ترکیه: با آمریکا مشکل داریم

مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه هم در مصاحبه​ای با روزنامه "ملیت" گفت که کشورش با مشکلاتی جدی در رابطه با آمریکا دست و پنجه نرم می​کند. چاووش اوغلو افزود: «اگر اعضای اتحاد حزب دموکراتیک به شرق رود فرات عقب​نشینی نکنند اعتماد به آمریکا به طور کامل از میان خواهد رفت.»

وزیر خارجه ترکیه در مورد مذاکرات ترکیه با آمریکا در زمینه آزادسازی منبج هم گفت: «اوباما به ما قول داد که به محض پایان عملیات، نیروهای حزب اتحاد دموکراتیک به شرق فرات برمی​گردند. اما آنها هنوز عقب​نشینی نکرده​اند. آمریکا می​گوید سر حرف خود ایستاده است. وزیر خارجه آمریکا زنگ زد و گفت آنها برمی​گردند. جو بایدن نیز گفت آنها عقب‌نشینی می​کنند. اما دیدیم که عقب نشینی صورت نگرفته است. حتی می​بینیم که برعکس، علیه ارتش آزاد سوریه اقداماتی مخرب انجام می​دهند. ما هم گفتیم اگرعقب​نشینی نکنند آنها را هدف قرار خواهیم داد، چرا که آنها در مقابل ما قرار گرفته​اند.»

هشدار ترکیه به آمریکا

به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، جان باس سفیر آمریکا در آنکارا به وزارت خارجه احضار شده است. فریدون سینرلی اوغلو، قائم مقام وزارت امورخارجه ترکیه، در ملاقات با جان باس در مورد عملیات سپر فرات در منطقه جرابلس سوریه هشدار داده است.

عماد آبشناس

اما ادامه این تنش به کجا خواهد کشید؟ عماد آبشناس، نویسنده و کارشناس مسائل خاورمیانه از تهران به این پرسش دویچه وله چنین پاسخ می​دهد: «ایالات متحده با چالش بزرگی مواجه است، بخاطر اینکه روی نیروهای کرد سرمایه​گذاری کرده و حساسیت​های زیادی را برای ترکیه بوجود آورده است. ترکیه قبول نخواهد کرد که کردها قدرت بگیرند، چون کردها نقشه​های خود را برای آینده دارند و می​خواهند منطقه خودمختار و بعدها دولت مستقل خود را تاسیس کنند. این مسئله​ای خطرناک برای ترکیه و دیگر کشورهای منطقه است و می​تواند منجر به تجزیه ترکیه بشود و الآن ترکیه با تمام قدرت مقاومت می​کند.»



آبشناس ادامه می​دهد: «ترکیه برای ایالات متحده ارزش بالاتری از کردها خواهد داشت و مجبور است یا عقب نشینی بکند و یا ترکیه را قانع خواهد کرد که عقب نشینی کردها را بپذیرد و کردها از خطوط قرمزی که ترکیه تعیین می​کند، عبور نکنند.»

عماد آبشناس نتیجه می​گیرد سناریوی دیگری نمی​توان در نظر گرفت و آمریکا مجبور است نهایتا عقب نشینی کند.

ایران و روسیه مخالف ادامه حضور ترکیه در سوریه

به نظر این کارشناس ایران و روسیه با ورود ترکیه به خاک سوریه موافق نیستند و تمایل دارند که اگر ترکیه قدمی بردارد این قدم به صورت همکاری مشترک بین ایران و روسیه باشد ونه اینکه ترکیه "خودسر" کاری بکند. روسیه و ایران بیش از هر چیز از این بیم دارند که ترکیه بخواهد یک منطقه پرواز ممنوع برای هواپیماهای سوریه و یا برای استقرار نیروهای مخالف بشار اسد در مناطق حضور ارتش خود ایجاد کند.

عماد آبشناس معتقد است که ایران و دیگر کشورهای منطقه از جمله عربستان در حفظ یکپارچگی سوریه با ترکیه متفق​القولند.

سامان رسول‌پور

برخلاف گفته​های عماد آبشناس که می​گوید "آمریکا ترکیه را به کردهای سوریه ترجیح خواهد داد، سامان رسول پور روزنامه​نگار آگاه به مسائل کردها عقیده دیگری دارد. او در گفتگو با دویچه وله تاکید می​کند که لزوما قرار نیست آمریکا بین دوگزینه ترکیه و کردها تنها یک هم​پیمان را انتخاب کند، بلکه این تمایل رهبران ترکیه است که آمریکا آن را بارها رد کرده است.

"آمریکا عملا جانب کردها را گرفته است"

رسول پور تاکید می​کند: «اگردقیق​تر بخواهیم ارزیابی کنیم، آمریکا عملا جانب کردهای سوریه را گرفته و کم​تر به حساسیت​های ترکیه اهمیتی داده است. بارها آقای اردوغان خطاب به آمریکا گفته: "ای آمریکا! یا من یا کردهای سوریه!" و پاسخ آمریکا هم مشخص بوده: ما به همکاری‌مان با کردهای سوریه ادامه خواهیم داد. به عبارتی، آمریکا به درخواست ترکیه پاسخ منفی داده است. بنابراین اگر بخواهیم از روی تحولات دو سال گذشته قضاوت کنیم، عملا آمریکا به حمایت از کردهای سوریه بیشتر اهمیت داده تا به حساسیت​های ترکیه و دقیقا به همین دلیل روابط ترکیه و آمریکا در یک سال گذشته سردتر شده است.»

به گفته رسول‌پور، بدون درنظر گرفتن وزن سیاسی و نظامی کردها احتمالا پروژه​ای در سوریه نمی​تواند به فرجام برسد. سامان رسول‌پور می‌افزاید: «کردها از ابتدای تحولات سوریه، "استراتژی جبهه سوم" را در پیش گرفتند. به عبارتی نه با دولت اسد همسو بودند و نه با اپوزیسیون. این استراتژی مجال بیشتری برای سیاست ورزی به آنها داد. دقیقا به همین دلیل است که امروز می​بینیم آنها تنها نیرویی در سوریه هستند که هم با روسیه تعامل دارند و هم با آمریکا و غرب.»

به نظر رسول‌پور، به همان میزان که کردهای سوریه به آمریکا نیاز دارند، آمریکا نیز به توان کردهای سوریه نیاز دارد. او در پایان صحبت​های خود می​گوید: «آیا کردها خواهند توانست با هم​پیمانان فعلی بعد از مرحله پساداعش هم تعامل داشته باشند؟ این پرسشی است که در حال حاضر پاسخ دقیقی برای آن وجود ندارد.»