یکی از برنامه‌های سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، به ویژه در برخی کشورهای آسیایی و آفریقایی، طراحی و یاری رساندن به پیشبرد پروژه‌هایی است که هدف آنها تعدیل مشکلات ناشی از خشک‌سالی و کم آبی تعریف می‌شود.
سرج ناکوزی، نماینده فائو در ایران، می‌گوید این سازمان و جمهوری اسلامی از دهه‌ها پیش با هدف مدیریت پایدار منابع طبیعی با یکدیگر همکاری داشته‌اند.
او سه‌شنبه (۱۰ اسفند/ ۲۸ فوریه) در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر به تشریح جنبه‌هایی از بحران کم‌آبی در ایران و برخی دیگر از کشورهای آسیایی پرداخت و گفت: «افزایش جمعیت، عوامل محرک افزایش خودکفایی غذایی، شهری شدن، توسعه اقتصادی – اجتماعی، در ترکیب با اثرات منفی تغییر اقلیم و کاهش قابل توجه کیفیت منابع آب، مهم‌ترین عوامل تشدید کننده کمیابی آب در منطقه خاورمیانه هستند.»
تنش شدید آبی در نیمی از منطقه
به گفته‌ی ناکوزی براساس پیش بینی‌های موسسه منابع آب، نیمی از کشورهای منطقه تا سال ۲۰۴۰ میلادی، تنش‌های آبی بسیار شدیدی را تجربه خواهند کرد.
مطابق بررسی‌های سازمان ملل متحد مناطقی که بیش از ۴۰ درصد آب‌های تجدیدشونده آنها مصرف شود دچار تنش آبی هستند و اگر این میزان به ۶۰ درصد برسد وضعیت بحرانی تلقی می‌شود.
نماینده‌ی فائو در تهران می‌گوید ایران در شمار کشورهایی است که با تنش آبی روبرو هستند و میزان منابع آب تجدیدپذیر ایران در ۱۵ سال گذشته به یک سوم متوسط جهانی نزول پیدا کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، وزیر نیرو، حمید چیت‌چیان، پنجم مرداد ماه در نخستین همایش ملی اقتصاد آب، میزان مصرف آب‌های تجدیدشونده در ایران را ۸۶ درصد اعلام کرد.
خطر بروز تنش و جنگ بر سر آب
بر این اساس ایران مدت‌هاست مرز بحران را پشت سر گذاشته و چنان که رحیم میدانی، معاون آب و آبفای وزارت نیرو، به تازگی گفته این معضل می‌تواند به بروز "مناقشه و منازعات و حتی جنگ" بر سر آب و "تعارضات اجتماعی" منجر شود.
سرج ناکوزی خاطرنشان کرده که فائو، به عنوان یک نهاد تخصصی برای رسیدگی به این گونه چالش‌ها، در سال ۲۰۱۳ میلادی اجرای برنامه‌ای را آغاز کرده که اولین خروجی آن، راهبردهای مشارکتی منطقه‌ای برای مدیریت پایدار آب در بخش کشاورزی در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا بوده است.
یکی از معضلات کشورهای کمتر توسعه یافته نظیر ایران مصرف بیش از حد و غیر بهینه آب در فعالیت‌های کشاورزی است. چنان که ناکوزی گفته در کشورهایی مانند ایران ۹۵ درصد آب مصرفی به حوزه کشاورزی اختصاص دارد در حالی که این میزان در کشورهای صنعتی کمتر از ۷۰ درصد است.
ضرورت همکاری‌های منطقه‌ای
نماینده فائو در ایران افزایش وقوع خشک‌سالی‌ها و افزایش شدت آنها در یک دهه گذشته را هشداری برای منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا خوانده و به خبرگزاری مهر گفته است: «به خطر افتادن بهره‌وری سامانه‌های کشاورزی با کاهش کیفیت منابع خاک، بیابان‌زایی، افزایش شدت طوفان‌های گرد و غبار و افت معیشتی همراه شده است.»
او با بیان این که بحران کم‌آبی مسئله‌ای فراملی و "کاملا منطقه‌ای" است ابراز امیدواری کرد که با همکاری ایران و چند کشور دیگری که در وضعیت بحرانی قرار دارند بتوان راهکارهای مدیریت این بحران را با موفقیت پیگیری کرد.
به گزارش خبرگزاری مهر ناکوزی در این باره گفته است: «راهبرد مشارکت منطقه‌ای، برای کمک به کشورهای منطقه در جهت شناسایی و تنظیم سیاست‌ها، ساختار حکمرانی، سرمایه‌گذاری‌ها و اقداماتی که به صورت پایدار منجر به بهبود بهره‌وری می‌شوند، چهارچوبی را فراهم می‌کند.»
به باور کارشناسان، بحران کم‌آبی و وضعیت نگران‌کننده تنش‌های آبی، گذشته از درگیری‌های محلی و مهاجرت‌هایی که در بخش‌هایی از ایران از جمله در استان سیستان و بلوچستان رخ داده، ممکن است به تنش میان کشورهای همسایه که رودخانه‌های مشترکی دارند نیز منجر شود.
دیدگاه و نظرات ابراز شده در این مطلب، نظر نویسنده بوده و لزوما سیاست یا موضع ایرانگلوبال را منعکس نمی‌کند.
افزودن دیدگاه جدید