نابسامانی‌های اقتصادی ترکیه در آستانه رفراندوم سرنوشت‌ساز

راینهارد باوم‌گارتن، گزارشگر شبکه یک آلمان، از نابسامانی‌های اقتصادی حاکم بر ترکیه گزارش داده است. گزارش او حاکی از آن است که کارشناسان اقتصادی در صحت وعده و وعید اردوغان مبنی بر بهبود وضعیت اقتصادی این کشور پس از رفراندوم با دیده تردید می‌نگرند.

شریک بازرگانی و اقتصادی اصلی ترکیه، اتحادیه اروپاست. حدود نیمی از صادرات و واردات ترکیه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا صورت می‌گیرد. اما به نظر می‌رسد حجم کلان داد و ستد ترکیه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای اردوغان چندان مهم نیست.

اردوغان اخیرا مدعی شده است: «ما با قاره‌ای [اروپا] سروکار داریم که از هر جنبه‌ای در حال گندیدن است. و چون آن‌ها خودشان هم به این موضوع واقف هستند، می‌کوشند با دامن زدن به بیگانه‌ستیزی و دشمنی با ترک‌ها و مسلمانان این موضوع را لاپوشانی کنند.»

کاهش آهنگ رشد اقتصادی

اقتصاد ترکیه سال گذشته بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده از سوی دولت این کشور، رشدی بالغ بر ۲،۹ درصد داشته است. سیر نزولی رشد اقتصادی ترکیه کماکان ادامه دارد. در سال جاری احتمال کاهش بیشتر رشد اقتصادی این کشور منتفی نیست.

حال آنکه اردوغان پایه محاسبه نرخ رشد را تغییر داده است. از آنجا که به خوبی می‌داند بسیاری از شهروندان ترکیه، بیلان او را بر اساس کارنامه اقتصادی‌اش می‌سنجند. شیوه‌ای که دولت اردوغان برای محاسبه نرخ رشد تعیین کرده، راهکاری است که به باور کارشناسان مسائل اقتصادی، چندان دقیق و قابل‌اتکا نیست.

رسانه‌های طرفدار دولت در ترکیه تصویر بسیار مثبتی از اوضاع اقتصادی این کشور ارائه می‌دهند. حال آنکه نجیپ بقااوغلو کارشناس مسائل اقتصادی شرکت "جرمنی ترد اینوست" نظری انتقادی نسبت به وضعیت اقتصادی ترکیه دارد.

بر اساس ارزیابی او، نرخ بیکاری در ترکیه ظرف سال گذشته، ۳ درصد افزایش یافته و حال به حدود ۱۳ درصد رسیده است. تورم در ترکیه بالغ بر ۱۱،۳ درصد است. تنها از تابستان سال گذشته تا امروز، واحد پول ترکیه، لیره، یک سوم ارزش خود را از دست داده است.

هزینه کلان تولید

دولت ترکیه به منظور بهبود وضعیت اقتصادی کشور مانع از افزایش نرخ بهره بانکی شده است. اما کاهش ارزش پول کشور باعث شده که واردات ترکیه برای کشور گران‌تر شوند.

افزایش بهای کالاهای وارداتی تنها محدود به کالاهای مصرفی نمی‌شود. بسیاری از کارخانه‌های ترکیه برای تولید کالاهای خود وابسته به واردات هستند.

بقااوغلو می‌گوید: «بسیاری از اینکه بازار صادرات خودروهای ساخت ترکیه پررونق است، احساس غرور می‌کنند. اما وقتی در نظر بگیریم که حداقل ۶۰ درصد اجزای یک خودرو را کالاهای وارداتی تشکیل می‌دهند، یعنی محصولات تکنولوژیکی نظیر موتور، دنده و نظایر این‌ها که در ترکیه تولید نمی‌شوند، آنگاه می‌توانیم دریابیم که مشکل کجاست.»

از آن گذشته، سیاست‌های اردوغان و به‌ویژه حملات تروریستی سال گذشته در ترکیه، باعث شده است که بسیاری از گردشگران خارجی و به‌ویژه توریست‌های اروپایی از سفر به ترکیه خودداری کنند. بر اساس گزارش‌ها، صنعت گردشگری در ترکیه آسیب جدی دیده و فرصت‌های شغلی بسیاری از شهروندان کشور به مخاطره افتاده است.