ما بر صفحه شطرنجی بازی می‌کنیم که اکثر مُهره‌ها آلوده‌اند

 

اشاره به اینکه جعل اسناد خدمت به مرتجعین است، نافی ظلم آنان نیست و اثبات شی نفی ماعَدا نمی‌کند. اساساً اثبات مسئله‌ای به‌منزله نفی دیگر مسائل غیر از آن نیست. برای مثال اگر ستمی را ‌که بر خانم فرخ رو پارسا و امثال دکتر عاملی رفت، زیر سئوال می‌بریم، آلودگی‌های رژیم سرکوبگری‌ را که آنها به آن روی خوش داشتند، فراموش نکنیم. اثبات شی نفی ماعَدا نمی‌کند. یعنی لازمه‌ی بودن چیزی، نبودن چیز دیگری نیست. اگر گفتیم حسن آدم خوبی است، مفهومش لزوماً این نیست که حسین آدم بدی است. چنانچه بگوییم ابراهیم رئیسی از جنس یزید بود، الزاماً این مفهوم را نمی‌رساند که نیری و پورمحمدی، چنین نبودند…

مقصود من مقابله با جعل اسناد است نه پاکسازی مرتجعین. برای مثال، اگر آنکه دست فرح را می‌بوسد «احمد جنتی» نیست، یا کسی که بر سر سفره رنگین نشسته علم الهدی و امثال او نبوده، نافی ستم آنان به ساحت آزادی نیست. اثبات شی نفی ماعدا نمی‌کند و لازمه‌ی بودن چیزی نبودن چیز دیگری نیست.