ضرب‌العجل سه روزه‌ی بارزانی به دولت عراق

مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق در همایشی که روز گذشته در شهرستان سوران در حمایت از همه‌پرسی استقلال برگزار شد، گفت: «اگر برای همه‌پرسی استقلال جایگزین واقعی ظرف سه روز وجود نداشته باشد غیرممکن است که همه‌پرسی را به تاخیر بیندازیم و در صورت وجود جایگزین تضمین‌کننده حقوق‌مان در ۲۵ سپتامبر جشن می‌گیریم و جشن‌های مردمی برگزار می‌کنیم و اگر به جایگزین واقعی دست نیابیم همگی در همه‌پرسی شرکت خواهیم کرد.»

پیشنهاد رئیس اقلیم کردستان پیشنهاد تازه‌ای نیست. بارزانی اول سپتامبر سال جاری در دیدار و گفت‌وگو با جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا هم گفته بود اگر دولت عراق جایگزینی پیشنهاد دهد که از همه‌پرسی استقلال «مفیدتر و موثرتر» باشد، اقلیم کردستان جدایی از عراق را به تعویق می‌اندازد. دو روز پیش از دیدار بارزانی با ماتیس، ملا بختیار رئیس دفتر سیاسی اتحادیه میهنی کردستان گفته بود اگر بغداد حاضر باشد از نظر اقتصادی به اقلیم کردستان کمک کند و بدهی اقلیم را بپردازد و از نظر سیاسی هم بغداد متعهد شود که معضل مناطق مورد مناقشه‌ای مانند کرکوک را حل کند، این احتمال وجود دارد که اقلیم کردستان همه‌پرسی استقلال را به تعویق بیندازد.

رئیس اقلیم کردستان در همایش شهر سوران در فرازی از سخنانش گفت: «در مشارکت با بغداد موفق نشدیم و از این رو باید دو همسایه دوست و عزیز برای هم باشیم و برای ما راهی جز همه‌پرسی باقی نمانده است. از ما می‌خواهند از خطر سبز ترسیم شده در مرزهای کردستان عراق عقب‌بنشینیم اما ما به آنها می‌گوییم هرگز آماده بحث در این‌باره نیستیم.»

خط سبزی که بعد از سقوط صدام حسین پل بریم، حاکم مدنی آمریکایی در عراق ترسیم کرد، شامل شهرهای کرکوک، خانقین و مخمور  نمی‌شود. در جریان جنگ با گروه دولت اسلامی، اقلیم کردستان بسیاری از این مناطق را تحت کنترل خود درآورد و دست‌کم ۴۰ درصد به وسعتش اضافه شد. اکنون دولت مرکزی عراق انتطار دارد که کردها بعد از نبرد موصل و پیروزی بر داعش از این مناطق عقب‌نشینی کنند.

بارزانی گفت: «آری به همه‌پرسی به معنای اعلام استقلال نیست بلکه سرآغاز مذاکرات جدی با بغداد بر سر مسائل پیچیده است.دولت کنونی عراق دولتی دینی است نه فدرالی و ما می‌خواهیم مستقل شویم. ما به دنبال مقام و منصب در بغداد نیستیم.»

از سال ۲۰۱۴ که اقلیم کردستان نفت کرکوک را از طریق خط لوله ترکیه به خارج از عراق صادر کرد، بغداد بودجه اقلیم را نپرداخته. حقوق کارمندان اقلیم و پیشمرگه‌های کرد از چند ماه پیش تاکنون پرداخت نشده است. علاوه بر خط سبز، تأمین بودجه اقلیم نیز یکی دیگر از موضوعات مورد مناقشه است.

حیدر عبادی، نخست‌وزیر عراق روز گذشته با برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان به هر شکل، چه اکنون و چه در آینده، در منطقه اقلیم یا در مناطق مورد مناقشه مخالفت کرد.