ترامپ: نقض «روح» برجام و «ایجاد مشکل در خاورمیانه» از سوی ایران

رادیو فردا ـ

دونالد ترامپ ۱۵ مهر ماه در گفت‌وگویی، در برنامه تلویزیونی مایک هاکبی، فرماندار پیشین از حزب جمهوری‌خواه، بار دیگر انتقادهای خود از توافق اتمی آمریکا، پنج قدرت جهانی و ایران و نیز علمکرد تهران را مطرح کرده‌است.

آقای ترامپ، همچنان از بیان آشکار آن‌چه تصمیم گرفته و اجرا خواهد کرد خودداری کرده، و گفته «طی روزهای آینده، به‌طور دقیق یک هفته و نیم آینده، دقیقا خواهید دید» چه تصمیمی گرفته شده‌است.

اشاره رئیس‌جمهوری ایالات متحده به مهلت زمانی‌ است که دولت آمریکا باید گزارش خود در تائید یا تائید نشدن اجرای توافق اتمی را به کنگره آن کشور ارائه کند. گزارش‌های دولت آمریکا به کنگره باید هر ۹۰ روز ارائه شود و واشینگتن تا کنون، از جمله از زمان آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ، این تائیدیه‌ها را صادر کرده‌است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اتحادیه اروپا و دیگر طرف‌های مذاکره با ایران در مورد برنامه اتمی این کشور نیز تا کنون تائید کرده‌اند که تهران به تعهدات خود در پیوند با برجام عمل کرده‌است.

اما رئیس‌جمهوری آمریکا مدت‌هاست تاکید دارد که ایران «روح» برجام را زیر پا می‌گذارد، به اقداماتی که خاورمیانه را با بی‌ثباتی روبه‌رو می‌کند ادامه داده و دست به فعالیت‌هایی مانند آزمایش موشک‌های بالیستیک می‌زند. تهران اما همواره تاکید دارد که این آزمایش‌ها برخلاف توافق اتمی نیست و در عین حال قصد ندارد آن‌ها را متوقف کند چون هدف از آن‌ها توسعه برنامه موشکی با اهداف دفاعی‌ست.

دونالد ترامپ در مصاحبه با مایک هاکبی گفته است «باید بگویم من خیلی از توافق [اتمی] ناراضی هستم. من خیلی از رفتار و روش [ایران] ناراضی هستم... ایران یک بازیکن بد است. و مواجهه با آن‌ها مانند مواجهه با یک بازیکن بد خواهد بود».

او افزوده است که «روح برجام قطعا در جای خود قرار ندارد... آن‌ها دقیقا در حال ایجاد مشکل هستند، به‌طور عمده در خاورمیانه».

سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید، روز جمعه ۱۴ مهرماه اعلام کرده بود رئیس‌جمهوری آمریکا در چارچوب تعیین راهبرد تازه آن کشور در قبال ایران، همه رفتارهای این کشور از جمله آزمایش‌های موشکی، «حمایت از ترویسم» و حملات سایبری را در نظر خواهد داشت.

این سخنان در امتداد گزارش‌هایی منتشر شده که از احتمال ارسال‌نشدن تائیدیه دولت آمریکا به کنگره، در روزهای آینده، خبر می‌دهند؛ برای نمونه گزارش رویترز به نقل یک مقام بلندپایه آمریکایی که گفته‌است ترامپ تاییدیه پایبندی ایران به توافق هسته‌ای با شش قدرت جهانی، را صادر نخواهد کرد و با این تصمیم سرنوشت برجام را عملا به کنگره واگذار خواهد کرد.

سخنگوی کاخ سفید نیز گفته‌است دولت ترامپ در تلاش برای در پیش گرفتن راهبردی جامع برای مقابله با مسائلی مختلف از «بی‌ثبات کردن منطقه» تا «حمایت دولتی از تروریسم» و یا «آزمایش‌های موشکی» است.

از سوی دیگر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، ۱۵ مهر ماه در جریان یک سخنرانی گفت توافق اتمی، «منافعی غیرقابل بازگشت» را در اختیار تهران گذاشته‌است.

آقای روحانی گفته است «ما در برجام به موارد و منافعی رسیدیم که غیرقابل بازگشت است. هیچ‌کس نمی‌تواند آن را برگرداند، نه آقای ترامپ و نه هیچ‌کس دیگری، اگر ۱۰ تا ترامپ دیگر هم در دنیا درست شود آن‌ها غیرقابل بازگشت است».

وزیر خارجه ایران نیز پیشتر گفته بود ایران -در صورت تائید نشدن توافق اتمی از سوی دولت آمریکا- تصمیم‌هایی گرفته و اکنون درحال ارزیابی شرایط و واکنش دیگر طرف‌ها، از جمله اتحادیه اروپا و کنگره آمریکا است.

توافق اتمی میان دولت باراک اوباما، روسیه، چین، بریتانیا، آلمان، فرانسه، نماینده اتحادیه اروپا و ایران، در ۲۳ تیر ماه ۱۳۹۴ در شهر وین، پایتخت اتریش به‌دست آمد. مذاکرات اتمی با فراز و نشیب‌های مختلف، پس از افشای ابعاد برنامه هسته‌ای ایران در تاسیسات نطنز و اراک، از سال ۲۰۰۲ آغاز شده بود. ایالات متحده و متحدان آن ایران را متهم به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای می‌کردند، تهران این اتهام‌ را رد می‌کرد.