گیاهان می‌‌‏توانند فکر کنند، حرف بزنند و ذهن انسان را بخوانند

کیهان پر‌‌‏از رمز و رازهایی است که دانش کنونی ما را به چالش می‌‌‏کشد.

در بخش « ماوراء دانش »، اپک تایمز برای برانگیختن تخیل شما، به جمع‌‌‏آوری داستان‌‌‏های عجیب و پدیده‌‌‏هایی باورنکردنی می‌‌‏پردازد. آیا آن‌‌‏ها حقیقت دارند؟ تصمیم با خودتان است.

تحقیقات جدیدی که توسط تیمی از دانشمندان دانشگاه غرب استرالیا (UWA) انجام شده است، نشان می‌‌‏دهد که گیاهان دارای حافظه‌‌‏ی طولانی‌‌‏مدت هستند. این تحقیق که در ادامه‌‌‏ی پژوهش‎های قبلی بود، نشان داده است که گیاهان دارای فرایندهای ذهنی سطح بالا مثل توانایی احساس ترس و شادی، توانایی برقراری ارتباط و حتی توانایی خواندن ذهن فرد هستند.

زمانی، « پرنس چارلز »، شاهزاده‌‌‏ی انگلستان، گفت که وی با گیاهان صحبت می‌‌‏کند و آن‌‌‏ها نیز عکس‌‌‏العمل نشان می‌‌‏دهند. در مقاله‌‌‏ای که در روزنامه‌‌‏ی « اکونومیست » درباره‌‌‏ی این تحقیقات جدید نوشته شده، آمده است که در آن زمان پرنس چارلز مورد تمسخر قرار گرفت؛ اما شاید حق با او باشد.

در این‌‌‏جا نگاهی به ذهن گیاهان می‌‌‏اندازیم.

۱.گیاهان دارای حافظه‎ی بلند مدت هستند

دکتر « مونیکا گاگلیانو »، رهبری تیم مطالعاتی دانشگاه UWA را برعهده داشت. نتایج این مطالعات در مجله‌‌‏ی علمی « Oecologia » منتشر شده است.

او و همکارانش گیاه « میموسا پودیکا » را از یک ارتفاع بلند بر‌‌‏روی سطحی نرم انداختند تا بدون آسیب زدن به گیاه، به آن شوک وارد کنند . این گیاه به‌‌‏خاطر ویژگی منحصر‌‌‏به فرد آن انتخاب شد : آن‌‌‏ها در زمانی که مورد تهدید قرار گیرند، برگ‌‌‏های خود را می‌‌‏بندند؛ بنابراین مشاهده‌‌‏ی واکنش آن‌‌‏ها به برخی محرک‌‌‏ها راحت‌‌‏تر بود.

آن‎چه که این محققان می‌‌‏خواستند بدانند این بود که آیا گیاهان توانایی درک این موضوع را دارند که شک وارد شده، به آ‌‌‏ن‌‌‏ها صدمه نمی‌‌‏زند؟ همچنین می‌‌‏خواستند ببیند که آیا می‎توانند این واقعیت را در مدت زمانی طولانی به‌‌‏خاطر ‌‌‏آورند؟

در این آزمایش، واکنش گیاهان بعد‌‌‏از چند بار افتادن از بلندی متوقف شد؛ که این موضوع نشان داد که آن‌‌‏ها متوجه شده‌‌‏اند که این عمل برای آن‌‌‏ها خطرناک نبود. این دانشمندان مطمئن شدند که این عدم واکنش گیاهان به‌‌‏خاطر خستگی نبود؛ زیرا آن‌‌‏ها از محرک‌‌‏های مختلفی برای نشان دادن واکنش آنی آن‎ها استفاده کردند.

این آزمایش‎ها بر روی گیاهان متعدد و در‌‌‏طول دوره‌‌‏های زمانی مختلف انجام شد.

بعضی‌‌‏از این گیاهان تا ۲۸ روز بعد‌‌‏از آزمایش‎ اولیه‌‌‏ی سقوط، بدون آسیب ماندند.  بعد‌‌‏از چندین روز، هنوز این درس را به‌‌‏خاطر داشتند و نسبت‌‌‏به سقوط واکنش نشان ندادند؛ اگرچه نسبت به دیگر محرک‌‌‏ها عکس‌‌‏العمل نشان می‌‌‏دادند.

چگونه گیاهان قادرند بدون داشتن مغز فکر کنند؟

اگرچه گیاهان برخلاف دیگر موجودات زنده که دارای قوای ذهنی بالاتری هستند، مغز و سیستم عصبی ندارند؛ اما دانشمندان شروع به فرض یک سیستم جایگزین در آن‌‌‏ها کردند. برای مثال، روزنامه‌‌‏ی اکونومیست توضیح می‌‌‏دهد که ساختار گیاهان به شکلی است که قادرند اطلاعات را به‌‌‏صورت سیگنال‎های الکتریکی منتقل کنند.

۲.گیاهان احساس دارند

« کلیو بکستر » در سال ۱۹۶۶ میلادی در روند صحبت افراد با گیاهان خانگی، به یک کشف حیرت‌‌‏انگیز دست یافت.

بکستر، متخصص سابق دروغ سنج در CIA بود که از روش‌‌‏هایی که هنوز هم در سازمان‌‌‏های نظامی و دولت ایالات متحده کاربرد دارد، استفاده می‌‌‏کرد. او آزمایشی را بر‌‌‏روی گیاه « خون اژد‌‌‏ها » ( دراسنا)  انجام داد که جزئیات آن در کتاب « راز زندگی گیاهان » نوشته‌‌‏ی « کریستوفر بردز » و « پیتر تامپکینز » آمده است.

او دو گیاه اژدها را انتخاب و یکی از آن‌‌‏ها را به دستگاه دروغ‎سنج متصل کرد و از یکی‌‌‏از همکارانش خواست تا گیاه دیگر را لگد‌‌‏مال کند. در زمان اجرای این عمل، دروغ‌‌‏سنج علائمی از ترس را در گیاه متصل به آن ثبت کرد.

بکستر آزمایش دیگری انجام داد. گیاهی که احساس ترس را بر روی دروغ‌‌‏سنج ثبت کرده بود، دوباره مورد آزمایش قرار گرفت. این‌‌‏بار از افراد مختلف از‌‌‏جمله فردی که گیاه دیگر را لگدمال کرده بود، خواسته شد که به اتاقی که گیاه متصل به دروغ‌‌‏سنج در آن بود، وارد شوند. دروغ‌‌‏سنج هیچ واکنش در‌‌‏هنگام ورود افراد نشان نداد؛ اما هنگامی که فردی که گیاه دیگر را لگد‌‌‏مال کرده بود، وارد اتاق شد، دوباره احساس ترس بر روی دروغ‌‌‏سنج ثبت شد؛ که نشان می‌‌‏داد که گیاه آن شخص را تشخیص داده است.

بکستر متوجه شد که گیاهان در‌‌‏هنگام دادن آب به آن‌‌‏ها، علائم خوش‌‌‏حالی را روی دروغ‎سنج نشان می‌‌‏دهند و حتی می‌‌‏توانند ذهن انسان را بخوانند.

۳.گیاهان می‌‌‏توانند ذهن انسان را بخوانند

زمانی‎که بکستر به آزمایش بعدی خود فکر می‌‌‏کرد، تصمیم گرفت تا برگ‌‌‏های گیاهی را بسوزاند  تا واکنش آن را مشاهده کند. فقط اندیشیدن به این موضوع باعث شد که دروغ‌‌‏سنج علائم ترس در گیاه را نشان دهد.

یافته‌‌‏های بکستر توسط دیگر پژوهشگران، از‌‌‏جمله « الکساندر دابروف »، دانشمند روسی و « مارسل وُگل » که در زمان مطالعاتش در شرکت « IBM » مشغول به کار بود،  نیز مشاهده شد.

اپک تایمز پیش از مرگ بکستر با وی مصاحبه‌‌‏ای انجام داد که می‌‌‏توانید در این‌‌‏جا ببینید.

۴. گیاهان می‌‌‏توانند حرف بزنند

دکتر « گاگلیانو » در زمینه‌‌‏ی ارتباطات گیاهی، پژوهشی را اخیراً انجام داده است. وی که نتایج تحقیقاتش در مجله‌‌‏ « آکسفورد » در سال ۲۰۱۲ منتشر شده، توضیح می‌‌‏دهد که سال‌‌‏هاست که تولید امواج صوتی توسط گیاهان اثبات شده است.

بسیاری تصور می‌‌‏کنند که این امواج صوتی، نتیجه‌‌‏ی فرعی آب‌‌‏زدایی گیاهان است که به‌‌‏طور تصادفی ایجاد شده تا این‌‌‏که به‎صورت عمدی ایجاد شده باشد؛ اما گاگلیانو این‌‌‏طور فکر نمی‌‌‏کند.

او به بررسی راه‌‌‏هایی که گیاهان با یکدیگر ارتباط برقرار می‌‌‏کنند، پرداخت که منجر به کشف امواج صوتی از‌‌‏طریق فرایندی قابل درک به‌‌‏نام « حفره‌‌‏سازی » شد. تولید امواج صوتی در‌‌‏زمانی که گیاه دچار کمبود آب می‌‌‏شود و یا ستون آب آن تحت فشار قرار می‌‌‏گیرد، صورت می‌‌‏گیرد. با این‌‌‏وجود گاگلیانو می‌‌‏گوید : « سیگنال‌‌‏های صوتی تولید شده توسط گیاهان به‌‌‏قدری متعدد است که بسیار بعید به‌‌‏نظر می‌‌‏رسد که همه‌‌‏ی آن‌‌‏ها به‌‌‏خاطر فرایند حفره‌‌‏سازی باشد؛ و در ‌‌‏واقع در‌‌‏حال حاضر شواهد اخیر نشان می‌‌‏دهد که این تولید صدا توسط گیاهان صرفاً در هنگام کمبود آب یا فرایند‎های مربوط‎ به حفره‎سازی اتفاق نمی‌‌‏افتد.

همچنین وی اشاره می‌‌‏کند که ممکن است برخی‌‌‏از این امواج به‌‌‏خاطر حباب‎های تولید شده در لوله‌‌‏های آوند‌‌‏ باشد.

به‌‌‏گفته‌‌‏ی وی : « با‌‌‏ این‌‌‏که مکانیسم‌‌‏های نزدیک و نهایی مورد استفاده در حیوانات برای درک محیطی آن‌‌‏ها و برقراری ارتباط با یکدیگر، مدت‌‌‏هاست که موضوع علمی مورد علاقه‌‌‏ی دانشمندان بوده، اما مطالعه بر روی گیاهان که سال‌‌‏هاست انجام می‌‌‏شود، هنوز به رسمیت شناخته نشده است. مخصوصاً این مورد درباره‎ی صداشناسی گیاهان صحت دارد و جای شگفتی است که متوجه شده‌‌‏ایم که توانایی درک صدا و ارتعاشات از ویژگی‌‌‏های حسی و نژادی تاریخ تکاملی موجودات است که دلیل رفتار سازمانی همه‌‌‏ی موجودات زنده و رابطه‌‌‏ی آن‌‌‏ها با محیط خود می‌‌‏باشد.

اپک تایمز در ۳۵ کشور و به ۲۱ زبان منتشر می‌‌‏شود.