افزایش فشار بر هند به علت روابط نزدیک با جمهوری اسلامی ایران

نوشته نشریه آلمانی فرانکفورتر آلگمانیه، فشار تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی به هند نیز سرایت کرده و این کشور را در برابر دوراهی دشواری قرار داده است. هند از یک سو به نفت ایران و خود این کشور به عنوان شریکی مهم در جوار اقیانوس هند نیاز دارد. هند در عین حال نمی‌خواند واشینگتن را برنجاند و با تیرگی مناسبات با آمریکا روبرو شود.
فرانکفور الگماینه در گزارش تحلیلی خود در این باره می‌نویسد که اگر هند مذاکرات خود را با مهارت پیش ببرد، می‌تواند از جایگاه و نقش خود بهره ببرد و موافقت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا را جلب کند.

عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه جمهوری اسلامی در جریان سفر اخیر خود به هند گفته بود، ایران از فشاری که از خارج به هند وارد می‌شود، آگاه است، اما روی دولت هند حساب کرده و امیدوار است که هند با تکیه بر مصالح ملی خود تصمیم‌هایی بخردانه بگیرد.
ایران پس از عربستان سعودی و عراق سومین تأمین‌کننده نیازهای نفتی هند است. هند در طی ده ماه، از آوریل ۲۰۱۷ تا ژانویه ۲۰۱۸ میلادی، ۴ / ۱۸ میلیون تن نفت از ایران وارد کرد. آغاز دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی که ۴ نوامبر امسال به اجرا گذاشته می‌شوند، هند را با مشکلات بزرگی روبرو خواهد کرد. نیکی هیلی، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل در جریان سفر اخیر خود به هند، مقامات این کشور را فراخواند تا در موضع و مناسبات خود در قبال جمهوری اسلامی بازنگری کنند.
دوراهی دشوار
به نوشته فرانکفورتر آلگمانیه در حال حاضر دیپلمات‌های بلندپایه هند و آمریکا، از جمله ویجای گوخاله، سفیر پیشین هند در برلین بر سر معافیت‌های تحریمی برای هند سرگرم مذاکره هستند. همزمان یک هیأت تجاری هند در واشینگتن مشغول مذاکره با مقامات آمریکایی است تا تعرفه‌های گمرکی ۲۵ درصدی فولاد و آلومینیوم برای هند به اجرا گذاشته نشود. هند امیدوار است که اگر بر سر نفت ایران دست به سازش زند، آمریکا نیز در ارتباط با تعرفه‌هایی گمرکی برای هند استثنا قائل شود.
نیکی هیلی، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد

در تحلیل فرانکفورتر آلگماینه با اشاره به دوراهی دشواری که هند بر سر آن قرار گرفته، آمده است: «هند از یک سو نگران است که بسیاری از تولیدکنندگان فولاد در جهان زیر فشار تعرفه‌های گمرکی آمریکا فولاد خود را با بهای ارزان به صنایع هند بفروشند و با این کار تولیدات داخلی فولاد هند را به خطر اندازند. این کشور از سوی دیگر نمی‌خواهد که مناسباتش با آمریکا و مخالفان جمهوری اسلامی در منطقه به خطر افتد. عربستان سعودی و امارات متحده عربی تأمین‌کننده یک سوم از درآمد کارگران هندی در خارج کشور هستند و افزون بر این به هند وعده‌ی سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری داده‌اند.»
روز دوشنبه گذشته (۱۶ ژوئیه / ۲۵ تیر) مقامات جمهوری اسلامی و هند در دهلی نو درباره چندوچون ادامه همکاری‌شان گفت‌و‌گو کرده بودند. به نوشته فرانکفورتر آلگمانیه اولین موج از تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی روز ۶ اوت به اجرا گذاشته خواهد شد. آمریکا می‌خواهد، تا تاریخ ۴ نوامبر امسال با دور جدید تحریم‌ها مانع از آن شود که ایران بتواند نفت خود را به فروش برساند.
هند تلاش‌های خود را برای کاهش وابستگی به نفت ایران آغاز کرده است. خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه (۱۱ ژوئیه / ۲۰ تیر) از کاهش ۹ / ۱۵ درصدی واردات نفت هند از ایران خبر داد. خبرگزاری بلومبرگ آمریکا نیز در گزارشی اعلام کرده بود که هند طرحی چهارمرحله‌ای برای جایگزینی نفت ایران، از جمله از طریق عربستان سعودی و امارات در دست دارد.
در دور قبلی تحریم‌ها در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ آمریکا کشورهایی را که دست به کاهش ۲۰ درصدی واردات نفت از ایران در دوره‌های شش ماهه زده بودند، معاف کرد. هند اکنون امیدوار است که آمریکا این بار نیز دست به اقدامی مشابه بزند.
درخور توجه آنکه به نوشته فرانکفورتر آلگماینه، میزان واردات نفت هند از آمریکا در ماه مه سال جاری میلادی علیرغم هزینه‌های سنگین حمل و نقل ۸۰۰ (هشتصد) درصد نسبت به ماه مه سال ۲۰۱۷ افزایش نشان می‌دهد.
a)
راه حل‌های ممکن
فرانکفورتر آلگماینه در تحلیل خود همچنین به تلاش مشترک هند و ایران برای یافتن راهکاری برای مقابله با تحریم‌ها اشاره می‌کند.
دو کشور ظاهرا در صدد هستند که به راه‌حلی قدیمی که در گذشته به آن متوسل شده بودند، روی آورند: هند ۵۵ درصد از مبلغ واردات نفت از ایران را به یورو به بانک هالک در آنکارا واریز می‌کند. ۴۵ درصد از مبلغ نیز با ارز روپیه به حساب شرکت ملی نفت ایران در بانک دولتی Uco در کلکته واریز شود.
به نوشته این روزنامه آلمانی هند افزون بر مسئله نفت همچنین می‌کوشد از منافع استراتژیک خود در ایران دفاع کند. هند در تلاش است که بندر چابهار را در چارچوب پرو‌‌ژه‌ای نیم‌ میلیارد دلاری گسترش دهد. جمهوری اسلامی ظاهرا تهدید کرده که اگر هند واردات نفت از ایران را قطع کند، سرمایه‌گذاری کلان در ارتباط با بندر چابهار نیز به تعلیق در خواهد آمد.
چندی پیش مسعود رضوانیان رهقی، سرپرست سفارت ایران در دهلی نو، در مورد جایگزینی نفت ایران هشدار داده و گفته بود: «اگر هند نفت عربستان سعودی، آمریکا و روسیه را جایگزین نفت ایران کند، تهران نیز هند را از امتیازات ویژه نفتی خود محروم خواهد کرد.»
آمریکا هشدار داده است، هر کشوری که از ۱۳ آبان ماه سال جاری خورشیدی به بعد از ایران نفت خریداری کند، تحریم خواهد شد.